Samen zijn is altijd leuk: In het Schauspielhaus doen Romeo en Julia denken aan Barbie en Ken


Hoe maak je een lekkere ramensoep? Met vlees of vegetarisch? De vraag is misschien banaal. Ze is tenslotte druk bezig met Romeo en Julia. Hun levendige communicatie over eten en koken bevordert de uitwisseling van verlangen en passie. Op deze manier creëren de geliefden een moment van vreedzaam samenzijn, te midden van een wereld die rookt en brandt onder bloedige conflicten.
NZZ.ch heeft JavaScript nodig voor belangrijke functies. Momenteel blokkeert uw browser of advertentieblokkering dit.
Pas de instellingen aan.
In de originele versie van “Romeo en Julia” laat William Shakespeare zien hoe de stad Verona lijdt onder twee strijdende clans. De Capulets en de Montagues worden niet gescheiden door wereldbeelden of religieuze meningsverschillen. Wederzijdse haat is eerder een gewoonte. Maar de liefde tussen Romeo Montague (Maximilian Reichert) en Juliet Capulet (Kathrin Angerer) zorgt ervoor dat beide families zich verraden voelen.
Bonn Park heeft Shakespeares drama herwerkt voor het Schauspielhaus in Zürich. De Duitse regisseur toont nu “Romeo & Juliet” als een “Italo-Disco Opera”, die zaterdag in première ging in de Pfauenbühne. Dat zou wel eens leuk kunnen zijn, denk ik bij het zien van deze bijzondere poster. En sommige dingen zouden belachelijk zijn.
Liefde en andere gevoelensDe situatie in het Bonner Park is echter nog slechter dan in het Shakespeare-park. Nog voordat het doek opgaat, komt er een koor van slecht nieuws naar voren: de mensheid als geheel is slecht gehumeurd en we moeten de hoop opgeven. En meteen daarna wordt de boodschap op het podium geïllustreerd door een soort straatgevecht. Er wordt gevochten en er vliegen molotovcocktails door de lucht. En je ziet brandende huizen – om precies te zijn: het twee verdiepingen tellende houten huis van de Capulets aan de linkerkant en het twee verdiepingen tellende houten huis van de Montagues aan de rechterkant (geweldig decorontwerp van Jana Wassong).
Romeo en Julia verschijnen op de tegenoverliggende balkons voor een eerste duet waarin ze hun “amore” bekennen. De liederen worden voor het grootste deel in het Italiaans gezongen, in het Alemannische dialect dat Duitse toeristen in Bella Italia hebben bedacht. Het paar wordt begeleid door synthetische orgel- en klavecimbelakkoorden en stampende paukenbeats, die door drie muzikanten in de bak voor het podium worden gegenereerd.
Maar al snel worden de geliefden overstemd door het gejuich van hun familieleden, die elkaar beschuldigen van de recente aanslagen. «Je bent zo gemeen, dit is niet oké!» De ijzersterke woorden worden benadrukt door de vele machinegeweren die in hun huizen hangen. Maar voordat het schieten en vechten daadwerkelijk begint, moeten er eerst verkiezingen plaatsvinden. Signor Capulet (Michael Neuenschwander) daagt Signora Montague (Anita Sophia Somogyi) uit voor haar presidentschap. Beiden promoten zichzelf met soortgelijke waarschuwingen en beloften: hun overwinning zal leiden tot een mooie toekomst, terwijl hun nederlaag de ondergang van de mensheid zal bezegelen.
Tijd voor een tussentijdse evaluatie: Bonn Park brengt Shakespeares "Romeo en Julia" op het toneel in een muzikale parodie die verwijst naar het heden. Dat zou je kunnen doen, zou je denken. Toch blijkt actualiteit steeds vaker een valkuil. Net als de muziek. En Shakespeare.
Wanneer een productie inspeelt op het heden, voelt het publiek zich zeker aangesproken; Het toneelstuk kan iemand helpen om zijn eigen levensomstandigheden te heroverwegen. In het geval van Bonn Parks Shakespeare-bewerking lijkt de vernieuwde plot echter saai vergeleken met de complexe werkelijkheid. Het is zeker grappig als politieke tegenstanders tegenover elkaar staan in een tv-duel, zoals Robert, Alice, Friedrich en Olaf net deden. Grappig zijn ook de koppen die de twee clans in hun eigen kranten verspreiden. En toch is het juist de herinnering aan de huidige conflictsituatie die duidelijk maakt hoe braaf en eenvoudig de politieke humor in deze productie is.
Het idee van een Italo-disco opera belooft veel vaart. Maar het mislukt omdat componist Ben Roessler het verkeerde genre heeft gekozen. Dat je de hele avond geen Italo-disco hoort - er is een gebrek aan elastische, funky ritmes en de typische, weelderige klankmix - is op zichzelf niet relevant. Wat nog erger is, is dat de liedjes net zo weinig overtuigend zijn als hun interpretatie.
Roessler liet zich kennelijk inspireren door Italo-hits uit de jaren zeventig, die hij probeerde te parodiëren. Maar wie parodieert, moet ook kunnen omgaan met de mensen die hij of zij parodieert. Dat geldt ook voor popsterren. Maar Roessler verliest zich in een oppervlakkige Italo-monotonie. Zijn parodieën missen bondigheid, charme en kitsch. De negatieve indruk wordt nog eens versterkt door de veelal zwakke stemmen van de hoofdpersonen. Misschien wilden de componist en regisseur op een metaniveau gaan en karaoke en amateurisme gebruiken als metaforische verwijzing naar decadentie. Dat is hen misschien wel gelukt, maar dat is ten koste gegaan van het theatrale en muzikale genot.
En tenslotte Shakespeare. Het probleem is niet dat men de grote toneelschrijver niet zou moeten parodiëren en moderniseren. Zijn teksten zijn niet onaantastbaar. Integendeel, ze zijn vaak zo dramatisch ingewikkeld dat er enerzijds bezuinigingen worden aanbevolen; Aan de andere kant zet het de narratieve logica op losse schroeven. Dit is ook terug te zien in de nieuwe productie van Zürich. In het begin bepaal je zelf je prioriteiten, maar uiteindelijk moet je toewerken naar de richtlijnen van Shakespeare. Wie het origineel niet kent, zal bijvoorbeeld nauwelijks begrijpen wat de rol van Padre Amme inhoudt (hoewel hij overtuigend wordt gespeeld door Gottfried Breitfuss): het is gewoon een verstrengeling van twee personages. En we vragen ons nog meer af waarom Padre Amme Julia uiteindelijk vergiftigt, waarom ze uit de dood opstaat en zichzelf daarna opnieuw pleegt.
Hoogtepunten ondanks problemenTheater is een gelaagde en complexe aangelegenheid. Dit heeft als voordeel dat er zelfs in een problematische uitvoering nog veel leuks te vinden is. Hier schittert bijvoorbeeld de kostuumontwerpster (Laura Kirst) met pittoreske pakken in oudroze (Montague) en oranjebruin (Capulets); men staat versteld van de enorme wijd uitlopende broeken, uitpuilende kragen, gewaagde pumps met plateauzolen en virtuoos opgestoken kapsels.
Maar het hoogtepunt van de avond wordt gevormd door Kathrin Angerer alias Julia. In de babbelende, banale dialogen met Romeo, die doen denken aan de ironische liefdesaffaire tussen Ken en Barbie in de filmkomedie van Greta Gerwig, ontstijgt ze het kader van het verhaal. De kalme en verveelde, vroegwijze pop lijkt het symbool van een generatie die al veel weet en nog heel weinig wil.
nzz.ch