Gaza-oorlog: Trump verwacht volgende week een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas

Washington/Gaza. Enkele dagen nadat een staakt-het-vuren tussen Israël en Iran van kracht werd, verwacht de Amerikaanse president Donald Trump volgende week een staakt-het-vuren in de Gaza-oorlog. Trump zei dat ze dichtbij zijn en hij sprak onlangs met enkele betrokken partijen – vermoedelijk met het oog op de lopende bemiddelingspogingen. Gevraagd door een journalist hoe dicht ze bij een staakt-het-vuren in de Gaza-oorlog waren, zei de president in het Witte Huis: "We denken dat we binnen een week een staakt-het-vuren zullen hebben."
De Republikein gaf geen verdere details. Het bleef daarom aanvankelijk onduidelijk waarop zijn optimistische verklaring gebaseerd was.
VN-secretaris-generaal António Guterres zei dat het staakt-het-vuren tussen Israël en Iran reden geeft tot hoop dat hetzelfde in Gaza zal gebeuren.
Bemiddelaars Qatar en Egypte proberen al lange tijd te onderhandelen over een nieuw staakt-het-vuren tussen Israël en de islamitische Hamas-groep. Een dergelijke overeenkomst zou ook de vrijlating van de resterende gijzelaars in de Gazastrook en de vrijlating van vele Palestijnse gevangenen uit Israëlische gevangenissen omvatten.
Ondertussen onderzoekt de Israëlische militaire aanklager, volgens een krantenbericht, mogelijke oorlogsmisdaden in verband met de schietpartij op Palestijnen nabij hulpcentra in de Gazastrook. Zoals het dagblad "Haaretz" meldde, onderzoekt de onderzoekseenheid van de Generale Staf van de Strijdkrachten of Israëlische soldaten die de distributiecentra van de controversiële Gaza Humanitarian Foundation (GHF) moesten beveiligen, het internationaal humanitair recht hebben geschonden.

Palestijnen voor een verwoest gebouw in Gaza-Stad
Bron: IMAGO/APAimages
Volgens cijfers van de VN zijn er sinds eind mei minstens 410 Palestijnen omgekomen in verband met de voedseldistributie van het GHF. In bijna alle gevallen zouden Israëlische soldaten onuitgelokt vuur hebben afgevuurd op ongewapende menigten die buiten de openingstijden van de centra in de rij stonden. "De zoektocht naar voedsel mag nooit een doodvonnis zijn", aldus Guterres. Artsen Zonder Grenzen bekritiseerde het door Israël en de VS gesteunde GHF-programma op X en noemde het "een bloedbad vermomd als humanitaire hulp".
Volgens Haaretz bevestigden betrokken soldaten en officieren de moord op Palestijnen in de buurt van de distributiecentra. Ze beweerden dat soldaten op mensen schoten om hen bij de centra weg te houden voordat ze opengingen. "Het is een doodsgebied", citeerde de krant een legerfunctionaris die ter plaatse was. Premier Benjamin Netanyahu en minister van Defensie Israel Katz noemden het rapport in een gezamenlijke verklaring een "kwaadaardige leugen" en zeiden dat het alleen maar dient om "het meest morele leger ter wereld te belasteren".
Het leger had eerdere beschuldigingen dat het leger lukraak Palestijnen in de buurt van de GHF-centra zou neerschieten, verworpen. Het stelde dat de betrokken soldaten in al deze gevallen gevaar liepen. Israël had de GHF Foundation ingeschakeld na een wekenlange totale blokkade van de Gazastrook om de hulp door de VN en andere organisaties te omzeilen. Volgens de Israëlische versie wordt het grootste deel van de hulp die via deze organisaties de Gazastrook binnenkomt, gestolen door de terroristische organisatie Hamas. Er is geen bewijs voor deze bewering.

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres
Bron: Kay Nietfeld/dpa
Guterres bekritiseerde het GHF-mechanisme en zei dat elke operatie die "wanhopige burgers naar gemilitariseerde zones drijft" onveilig is. De Israëlische autoriteiten moeten terugkeren naar een principieel humanitair systeem, gecoördineerd door de Verenigde Naties, eiste Artsen Zonder Grenzen op X. Ondertussen werden volgens een Palestijns mediabericht minstens elf burgers gedood bij een Israëlische luchtaanval.
Een tentenkamp voor door de oorlog ontheemden in het centrum van Gaza-Stad, in het noorden van de kuststreek, werd getroffen, meldde het Palestijnse persbureau Wafa, verwijzend naar zijn eigen correspondenten in Gaza. Meerdere mensen raakten gewond. Het bericht kon aanvankelijk niet onafhankelijk worden geverifieerd. Het Israëlische leger gaf geen commentaar.
Israëls zelfverklaarde doel in de oorlog is Hamas te verpletteren en de resterende gijzelaars te bevrijden. Volgens officiële Israëlische cijfers worden er nog 22 levende gijzelaars vastgehouden in Gaza. Voor 28 anderen is de terugkeer van hun stoffelijke resten het enige probleem. "Er is een mogelijkheid dat de aanval op Iran onze doelen in Gaza dichterbij brengt", zei de Israëlische stafchef Ejal Zamir tijdens een bezoek aan de troepen.
Premier Benjamin Netanyahu zei eerder: "Iran heeft een zware klap gekregen", wat gevolgen zal hebben voor Teherans bondgenoten, zoals de islamistische Hamas in Gaza. Hij is van plan "de strijd tegen de Iraanse as te beëindigen", Hamas te verslaan en de vrijlating van alle gijzelaars te bewerkstelligen. De Israëlische regering zal niet opgeven.

Inwoners van Teheran verbranden een Amerikaanse vlag tijdens een begrafenisceremonie voor Iraanse legergeneraals, kernwetenschappers en hun familieleden die zijn omgekomen bij Israëlische aanvallen.
Bron: Vahid Salemi/AP/dpa
Sinds het begin van de Gazaoorlog, meer dan 20 maanden geleden, zijn er volgens de door Hamas gecontroleerde gezondheidsautoriteit meer dan 56.300 Palestijnen in de Gazastrook omgekomen. Deze cijfers, die moeilijk onafhankelijk te verifiëren zijn, maken geen onderscheid tussen burgers en strijders. De oorlog werd ontketend door de aanval van Hamas en andere islamitische terroristische organisaties op Israël op 7 oktober 2023, waarbij ongeveer 1.200 mensen omkwamen en meer dan 250 mensen als gijzelaars in Gaza werden gevangengenomen.
Terwijl steeds meer mensen in Iran sinds het begin van het staakt-het-vuren terugkeren naar de hoofdstad Teheran, richt de Israëlische militaire leiding zich nu weer op Gaza, zoals stafchef Zamir uitlegde. Gevraagd of hij opnieuw een bombardement op de Iraanse nucleaire installaties zou bevelen als er opnieuw zorgen zouden ontstaan over de uraniumverrijking in Teheran, antwoordde Trump: "Zeker, zonder twijfel, absoluut." Iran zou geen kernwapens mogen hebben. Hij herhaalde dat de recente aanvallen het nucleaire programma jaren hebben teruggezet. Trump gaf onlangs aan dat er binnenkort nieuwe gesprekken met Teheran over het nucleaire programma zouden plaatsvinden. Hij gaf geen details.
Iran ontkent kernwapens te willen en beweert dat zijn nucleaire programma alleen voor civiele doeleinden is. De Verenigde Staten, Israël en andere landen verdenken Teheran er echter van kernbommen te ontwikkelen.
RND/dpa
rnd