VS onder Trump | "Alsof ik in Berlijn in 1933 was"
Veel mensen in Europa maken zich grote zorgen over de ontwikkelingen in de Verenigde Staten. Onlangs waarschuwden experts voor het gevaar van een burgeroorlog. Hoe dicht zijn de VS bij een dergelijk scenario?
Ik verwacht dat politiek geweld, vooral van rechts, in de Verenigde Staten zal toenemen. Onlangs schoot een gemaskerde schutter de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden van Minnesota en haar man dood. De dader deed zich voor als politieagent. Hij schoot een andere wetgever en diens vrouw in hun huis dood. Gelukkig overleefden ze de aanslag. De vermoedelijke schutter is inmiddels gepakt. Hij is een rechtse Trump-aanhanger en een christenfascist. We leven in moeilijke tijden.
Is er verontwaardiging? Of overheersen machteloosheid en angst?
Het No Kings-initiatief is gericht tegen Trumps autoritaire, bijna monarchistische ambities. Op 14 juni gingen meer dan vijf miljoen mensen in elke staat de straat op. Trumps militaire parade in Washington D.C. bleek een flop. De parade was bedoeld ter ere van het 250-jarig bestaan van het Amerikaanse leger en viel toevallig samen met zijn verjaardag. Veel tribunes waren leeg. Zoals talloze foto's laten zien, verveelde hij zich zelf door de hele parade. Uiteindelijk mislukte het Noord-Koreaanse vertoon van militaire macht. Dat was bemoedigend. Maar er moet nog veel gebeuren.
Wat is de grootste bedreiging voor de stabiliteit in het land?
Trump blijft populair onder Republikeinen. Zijn beleid stuit echter op brede afkeuring. De polarisatie is aanzienlijk. Tegelijkertijd probeert de president een omvangrijk begrotingsvoorstel door het Congres te loodsen dat de staatsschuld astronomisch hoog zal opdrijven – met biljoenen dollars in de komende tien jaar! Tegelijkertijd verlaagt hij de belastingen voor zijn oligarchenvrienden en kort hij Medicaid, de ziektekostenverzekering voor de armen, in. Dit baart mij grote zorgen. De parallellen met de beginjaren van het Duitse nationaalsocialisme in de jaren dertig zijn alarmerend.
Welke vergelijkbare ontwikkelingen ziet u?
Er is de poging om een mystiek verleden te verheerlijken: "Make America Great Again"; de stigmatisering van minderheden, die de schuld krijgen van alle problemen van het land; de promotie van een agenda van volledige economische zelfredzaamheid; de aanvaarding van de theorie van een "Verenigde Uitvoerende Macht", inclusief een zuivering van topgeneraals; de aanval op universiteiten en de vrije pers; de onderdrukking van afwijkende meningen met militair geweld; de ontvoering van mensen op straat door gewapende, gemaskerde overheidsagenten, simpelweg omdat ze hun politieke onenigheid uiten. Of de corruptie waarmee Trump zijn persoonlijke zaken en winsten vermengt met officiële overheidszaken. Het voelt alsof ik in Berlijn in 1933 ben, niet in St. Louis, Missouri, in 2025.
Moet een meerderheid van de Amerikanen er nog steeds van overtuigd zijn dat er een aanzienlijke bedreiging voor de democratie bestaat?
Ja. Het land is verdeeld. Maar het besef groeit dat we afstevenen op een autoritair regime. Het toenemende aantal mensen dat deelneemt aan protesten zoals de No Kings Rally is daar een teken van.
Waarom steunen Amerikaanse instellingen als Immigration and Customs Enforcement (ICE) Trumps beleid?
De problemen waarmee we in de Verenigde Staten te maken hebben, zijn vergelijkbaar met die waarmee Duitsland in de jaren dertig te maken kreeg. De ICE transformeert steeds meer in een 'Amerikaanse Gestapo', met gemaskerde, onherkenbare mannen die mensen van straat ontvoeren en zonder eerlijk proces deporteren naar detentiecentra.
We zien beelden van soms gewelddadige protesten, ook in Los Angeles. Hoe reageert het grote publiek?
Ze heeft nog steeds de indruk dat alleen "geharde criminelen" hierheen worden gebracht. Dat is echter niet het geval! We weten dat zelfs enkele Amerikaanse burgers op deze manier zijn ontvoerd, evenals buitenlanders die legaal in de VS verblijven met een gerechtelijk bevel. De rechtbanken vechten terug, maar de procedures verlopen traag.
Welke rol speelt de Senaat? Kan zij deze ontwikkelingen niet stoppen?
De Senaat is inderdaad een groot probleem. Volgens de Grondwet is de Senaat verantwoordelijk voor het geven van "advies en toestemming" aan kabinetsbenoemingen. Nu heeft de Senaat Trumps benoemingen goedgekeurd – telkens met slechts een zeer kleine marge. Belangrijke instellingen worden nu geleid door incompetente handlangers van Trump. Zoals het ministerie van Justitie, onder leiding van procureur-generaal Pamela Jo Bondi.
In 2013 liet ze een fraudezaak tegen Trump vallen.
Ondertussen werd de meerderheid van de advocaten van de afdeling Burgerrechten ontslagen of nam uit protest ontslag, en namen juridische handlangers hun plaats in. Hetzelfde gebeurde met de Federal Bureau of Investigation (FBI), de National Intelligence Service (US National Intelligence Service), het Department of Homeland Security, enzovoort – over de hele linie. Het is alarmerend! Al deze mensen interpreteren de implementatie en handhaving van wetten vanuit het perspectief van Trumps ideologie, en breken daarmee volledig met de traditie van politieke controle binnen deze instellingen. Het is moeilijk om hiertegen te vechten.
Hoe worden deze acties officieel gerechtvaardigd?
Veel van deze nominaties en de politieke veranderingen die daarmee gepaard gaan, worden uitgevoerd onder een valse vlag, namelijk die van de strijd tegen ‘antisemitisme’ en ‘rassendiscriminatie’.
Rassendiscriminatie?
Ja. In werkelijkheid zijn dit pure rookgordijnen die alleen bedoeld zijn om de ontmanteling te verhullen van alle programma's die historisch gezien gericht waren op het corrigeren van raciale onrechtvaardigheden en het verbeteren van de deelname van minderheden aan de regering. De president zegt dat dergelijke programma's discrimineren tegen blanken op basis van hun ras of tegen mannen op basis van hun geslacht. Hij heeft de regering systematisch gezuiverd om zich te ontdoen van hoogpresterende vrouwen en leden van raciale minderheden, bewerend dat ze zijn aangenomen vanwege anti-blanke rassendiscriminatie.
Wat wil Trump hiermee bereiken?
Hij wil een regering geleid door zuivere blanken, bij voorkeur mannen. Hij zal leden van etnische minderheden accepteren, zoals Kashyap Pramod Patel (hoofd van de FBI) of Harmeet Kaur Dhillon (hoofd van de afdeling Burgerrechten van het Ministerie van Justitie), zolang ze maar onderdanig genoeg aan hem zijn. Beiden zijn extreemrechts en hebben Aziatische roots.
Veranderen de Amerikaanse waarden ook?
De ondergang van USAID (het Agentschap voor Internationale Ontwikkeling), de miljarden aan subsidies voor medisch en wetenschappelijk onderzoek, de aanval op universiteiten zonder eerlijk proces – dit zijn allemaal ingrijpende gebeurtenissen die nog decennialang hun weerslag zullen hebben. Om het kort en bondig te zeggen: de Amerikaanse invloed in de wereld zinkt als een steen door het water, allemaal om het ego van een wraakzuchtige, narcistische sociopaat te sussen. Ik huil om mijn land.
Wat moeten Europeanen doen om hun eigen democratie te beschermen tegen extreemrechts?
Het doet me pijn dit te zeggen, omdat ik altijd heb geloofd in sterke relaties tussen de VS en Europa: Europeanen moeten zich voorbereiden op het weerstaan van politieke en militaire agressie. Om onbekende redenen, maar waarschijnlijk uit persoonlijke psychologische onzekerheid en een verlangen om "stoer" over te komen, wil Trump bevriend zijn met Vladimir Poetin.
Wat zou er in het ergste geval kunnen gebeuren?
We moeten voorbereid zijn op de ineenstorting van de NAVO in haar huidige vorm. Die overleeft de Trump-jaren misschien niet. Trump is gefascineerd door de imperialistische Amerikaanse president William McKinley, die eind 19e eeuw ook al hoge invoerrechten bepleitte. Dat was in een tijd dat de VS in oorlog was met Spanje, de Filipijnen veroverde en de Hawaiiaanse monarchie omverwierp. Ik beschouw Trumps uitgesproken voornemen om van Canada de 51e staat van Amerika te maken als volslagen onzin, maar zijn wens om Groenland te annexeren als serieus. Vanuit militair oogpunt zou het voor de VS gemakkelijk zijn om Groenland te annexeren, maar het zou de NAVO en onze betrekkingen met de rest van de wereld verwoesten. Ik acht dat onwaarschijnlijk, maar zeker niet onmogelijk.
Vooruitkijkend staat de Amerikaanse democratie onder druk. Zal ze afbrokkelen of juist groeien en nieuwe kracht krijgen?
We kunnen alleen maar hopen dat de huidige chaos een drijvende kracht zal zijn voor een beweging naar een sterker, inclusiever, empathischer en charitatief land, maar dat is zeker niet vanzelfsprekend. Trump probeert elke organisatie, beweging of instelling die zich tegen hem verzet, te vernietigen. Er zal de komende jaren een ware strijd over deze waarden ontstaan.
nd-aktuell