Grote emoties, jonge heldinnen, een harige overtreding – wat er nog over is van het EK

Talrijke vrouwen deelden de afgelopen weken een vreemde ervaring: ze stonden plotseling in tranen. Niet alleen Lia Wälti , de Zwitserse aanvoerster, die herhaaldelijk tranen in haar ogen had omdat veel van haar dromen eindelijk uitkwamen. Maar ook vrouwen die voor het eerst in een stadion stonden. Voor velen van hen was voetbal een mannensport geweest, een veld dat niet van hen was, een feest waar ze niet voor uitgenodigd waren. En nu waren er plotseling overal vrouwen: speelsters, scheidsrechters, coaches, tv-commentatoren, toeschouwers. Dit ontroerde velen.

Plotseling toegang hebben is krachtig. En het gaf hoop in een tijd waarin veel vrouwen zich sociaal beperkt voelen. "De piek van emoties" blijft een afgezaagde pr-slogan. Maar voor het eerst zat er een kern van waarheid in. De afgelopen vier weken waren een storm van emoties. En dat had niets te maken met overwinning of nederlaag.

Over een gebrek aan entertainment valt niet te klagen. Op dit EK werden in 30 wedstrijden 104 doelpunten gescoord, wat neerkomt op 3,47 doelpunten per wedstrijd. Drie jaar geleden, vóór de finale, waren dat er 92, wat neerkomt op een gemiddelde van 3,066 doelpunten per wedstrijd.

Betekent dit dat de spitsen zoveel beter zijn geworden? Of zijn de verdedigingen traag? Wat we wel kunnen zeggen, is dat de spelers fysiek en technisch verbeterd zijn – en in vrijwel elke situatie beter scoren. De teams zijn ook tactisch volwassener geworden, hoewel dit minder impact heeft op de verdediging. Dat is het interessante verschil met het mannenvoetbal: daar konden alle teams op een gegeven moment goed verdedigen. Aan de andere kant heeft de aanvallende kant vaak last van een dipje. Het tegenovergestelde is beter.

Als er vóór het EK een fanmars werd aangekondigd, nam de politie onmiddellijk haar posities in. Fanmarsen werden beschouwd als een bijeenkomst van gewelddadige clubsupporters die vervolgens in opstand kwamen en zich naar het stadion begaven. Nu is de fanmars ook ingeburgerd op het EK voor vrouwen. En het is plotseling een volksgeloof geworden: vrolijke menigten marcheerden vreedzaam naar het stadion, zongen vrolijke liederen en gaven de steden een vleugje kleur. De Zwitserse recordmars werd bijzonder gevierd: 25.000 mensen marcheerden van de Bundesplatz naar Wankdorf voor de kwartfinale tegen Spanje. Er waren zelfs media die het evenement via livestreams versloegen.

Hoe absurd het ook mag lijken, de herinterpretatie van de fanmars is exemplarisch voor de positieve ervaringen die voetbal de afgelopen weken heeft opgeleverd. Het EK vrouwen heeft laten zien hoe anders de sport en de rituelen ervan kunnen worden geïnterpreteerd: vrolijker, vreedzamer, meer gemeenschappelijk. Hopelijk zal dit overslaan wanneer het seizoen van de Super League voor mannen vandaag begint.

Het begin van een prachtige vriendschap in plaats van een zomerliefde? Dat zou wel eens kunnen gelden voor Zwitserland en het vrouwenvoetbal – geheel in lijn met het motto "Here to stay". Want de Zwitsers associëren de emoties van dit toernooi plotseling met gezichten en namen die ze voorheen niet kenden. Plotseling zijn meer dan alleen insiders geïnteresseerd in de prachtige doelpunten die Sydney Schertenleib scoort in Barcelona, hoe Iman Beney het doet bij Manchester City, of wat Riola Xhemaili te zeggen heeft. Zonder het toernooi in Zwitserland, met zijn alomtegenwoordige nationale elftal, zou deze interesse niet zijn ontstaan.

De vereniging heeft ook een stap verder gezet met het vrouwenvoetbal . Uiteraard heeft ze extra geld vrijgemaakt voor het EK in eigen land en vijf miljoen geïnvesteerd in projecten die verband houden met het toernooi en de nalatenschap ervan. Nu, zelfs na het EK, moet ze laten zien hoe serieus ze het neemt met haar steun aan het evenement.

Een indicatie hiervoor zou de aanstelling van bondscoach Pia Sundhage kunnen zijn. De voormalig wereldkampioen overweegt haar termijn in Zwitserland te verlengen. Maar, zo vertelde ze aan SRF, daarvoor is één ding wel nodig: haar twee assistenten krijgen een vaste aanstelling – en dat is ook een kwestie van prijs.

Om de misvatting dat haren trekken een typische vrouwenfout is, te ontkrachten, hoeven we alleen maar te kijken naar een scène uit de finale van het WK voor clubteams. PSG-speler João Neves werd van het veld gestuurd nadat hij aan het haar van Chelsea-speler Marc Cucurella had getrokken. Hetzelfde overkwam de langharige Cucurella in de Engelse Premier League.

De Duitse Kathrin Hendrich was dus niet de enige die de Française Griedge Mbock Bathy bij de haren greep. Haar verdediging was echter bijzonder gênant: ze beweerde dat haar hand in haar haar was blijven haken. Echt waar?

Het is duidelijk dat bepaalde ergernissen uit het mannenvoetbal hun weg hebben gevonden naar het vrouwenvoetbal: kijk maar naar de tijdverspilling van het Noorse team in hun eerste groepswedstrijd tegen Zwitserland. Dat hoort bij voetbal, zei coach Gemma Grainger. Dat is het argument van cynici.

Bondscoach Pia Sundhage zei na de wedstrijd: "Ik ben een oude rot in het vak die van fair play houdt." De toeschouwers zouden daar ook even over na kunnen denken: nog nooit eerder werd een vrouwentoernooi zo aanhoudend uitgejouwd. Het is fantasieloos.

Regelmatig flitsten er cijfers op de schermen in Zwitserse stadions, telkens een record: eerst de hoogste gecombineerde bezoekersaantallen in een groepsfase van een EK, vervolgens de hoogste in de kwartfinales. Nog vóór de finale was het totaalrecord van Engeland 2022 gebroken: 623.088 mensen bezochten de 30 wedstrijden tot nu toe, wat resulteerde in een recordgemiddelde van 20.769 toeschouwers per wedstrijd. De doelstelling van een uitverkocht toernooi werd echter niet helemaal gehaald – een gemiddelde van zo'n 460 toeschouwers per wedstrijd werd niet gehaald.

Nooit eerder keken zoveel mensen naar vrouwenvoetbal op de Zwitserse televisie. Op SRF keken maar liefst 956.000 kijkers naar de kwartfinale van Zwitserland tegen Spanje, wat neerkomt op een marktaandeel van 76,5 procent.

Het toernooi geniet ook grote populariteit in Duitsland, dat zich kandidaat stelt voor het organiseren van het volgende EK in 2029. De nederlaag in de halve finale tegen Spanje werd bekeken door gemiddeld 14,261 miljoen kijkers op de ARD. Dit komt neer op een marktaandeel van 57,6 procent en de tweede plaats op de ranglijst van het vrouwenvoetbal aller tijden op de Duitse televisie. Het record staat op naam van de EK-finale van 2022 tussen Duitsland en Engeland, met bijna 18 miljoen kijkers.

Een artikel uit de « NZZ am Sonntag »