Astronomen hebben een sterrenstelsel ontdekt dat miljoenen jaren ouder is dan alle eerder waargenomen sterrenstelsels.

Met behulp van de James Webb-ruimtetelescoop heeft een team van astronomen het record verbroken voor het oudste, verste sterrenstelsel dat tot nu toe door mensen is ontdekt.

In een preprintstudie , die nog wacht op peer review en publicatie in een tijdschrift, beschrijven astronomen dit primitieve sterrenstelsel en geven het de naam MoM z14. Volgens de berekeningen van de onderzoekers ontstond dit "kosmische wonder" 280 miljoen jaar na de oerknal, waarmee het record van de ontdekking van JADES-GS-Z14-0, een sterrenstelsel dat 290 miljoen jaar na het ontstaan ​​van het heelal ontstond, vorig jaar werd verbroken.

Om deze metingen in context te plaatsen: de huidige leeftijd van het heelal wordt geschat op 13,8 miljard jaar. De aarde heeft een geschatte leeftijd van 4,543 miljard jaar. Niemand had verwacht dat de James Webb-ruimtetelescoop het potentieel zou hebben om objecten te observeren die zo dicht bij de oerknal staan, slechts drieënhalf jaar na de lancering.

Een korte herinnering aan afstanden ten opzichte van de ruimtetijd. Omdat licht zich voortplant met een eindige snelheid van 300.000 meter per seconde, en omdat de ruimte uitdijt, staat het observeren van licht van zeer verre objecten gelijk aan het zien hoe ze er lang geleden uitzagen. Wanneer we bijvoorbeeld zeggen dat MoM z14 ongeveer 13,5 miljard jaar oud is, betekent dit dat je 13,5 miljard jaar met de lichtsnelheid zou moeten reizen om je bestemming te bereiken. Tot nu toe is er door een wetenschappelijk instrument geen punt gedetecteerd dat verder weg, en tegelijkertijd ouder, is dan dit.

De James Webb-ruimtetelescoop, die diep in de verre ruimte kan kijken, stelt ons in staat om bepaalde aspecten van het heelal in een vroeg stadium te bestuderen. Hoe doet hij dit? Met behulp van infraroodsensoren. Door de uitdijing van het heelal bewegen bijna alle sterrenstelsels die we vanaf de aarde zien zich van ons af. Vanuit ons perspectief lijkt hun licht dus een langere golflengte te hebben, omdat het door deze beweging wordt uitgerekt. We noemen dit " roodverschuiving ": hun golflengten zijn roder omdat ze langer zijn en verschuiven daardoor naar het rode uiteinde van het lichtspectrum. Hoe eerder een object is ontstaan, en dus hoe verder het zich bevindt, na een langere periode van uitdijing, hoe groter de roodverschuiving.

De James Webb-ruimtetelescoop kon vaststellen dat MoM z14 50 keer kleiner is dan de Melkweg, en detecteerde ook de aanwezigheid van stikstof en koolstof in het sterrenstelsel. Dit is belangrijk, want ondanks dat het slechts 280 miljoen jaar ouder is dan de oerknal, toont dit aan dat MoM z14 niet tot de eerste generatie gevormde sterrenstelsels behoort. Sterren in deze sterrenstelsels zouden namelijk uitsluitend uit waterstof en helium bestaan, de elementen die het vroege heelal voornamelijk vormden. Zwaardere elementen arriveerden pas later , nadat ze in sterren waren geproduceerd.

Kan James Webb die drempel overschrijden en de eerste generatie sterrenstelsels vinden? Zulke ontdekkingen kunnen nog ver weg zijn, maar we moeten blijven zoeken.

Dit verhaal verscheen oorspronkelijk op WIRED en Español en is vertaald uit het Spaans.