Wereldwijd neemt de ontbossing toe: een alarmerende trend – is er hoop?
Berlijn. Volgens een nieuw rapport ("Forest Declaration Assessment") is vorig jaar wereldwijd een bosgebied ter grootte van ongeveer de helft van Engeland verwoest. Het permanent verloren gebied is met 1,7 miljoen hectare toegenomen tot 8,3 miljoen hectare ten opzichte van het voorgaande jaar, volgens het rapport over de bosstatus dat is gepubliceerd door onderzoeksorganisaties en -verenigingen. In 2022 ging 6,6 miljoen hectare bos verloren.
Tijdens de VN-klimaatconferentie van 2021 in Glasgow hebben meer dan 140 landen zich er onder andere toe verbonden om de wereldwijde bosvernietiging vóór 2030 een halt toe te roepen. Tegen die tijd moeten 350 miljoen hectare aan beschadigde landschappen en bossen hersteld zijn.
We weten al lang dat klimaatverandering gevaarlijke gevolgen heeft – voor ons allemaal. Toch is er te weinig vooruitgang geboekt op het gebied van klimaatbescherming. Hier zijn zes constructieve benaderingen voor hoe het desondanks wel zou kunnen werken.
Landbouwgebruik, wegenbouw en het verzamelen van brandhout: experts zijn bijzonder verontrust over de toestand van de tropische bossen. Zelfs afgelegen en ongerepte bossen hebben ernstige schade opgelopen. Verwoestende branden hebben 6,73 miljoen hectare verwoest in Latijns-Amerika, Azië, Afrika en Oceanië ten oosten van Australië.
In veel gevallen werden de branden opzettelijk aangestoken. Alleen al de verwoesting door bosbranden in het Amazonegebied heeft meer broeikasgassen uitgestoten dan een geïndustrialiseerd land als Duitsland in één jaar uitstoot. De hoeveelheid, 791 miljoen ton koolstofdioxide en aanverwante gassen, is zeven keer hoger dan het gemiddelde van de twee voorgaande jaren.
"De kloof tussen toezeggingen en de realiteit wordt elk jaar groter, met verwoestende gevolgen voor mensen, het klimaat en de economie", aldus medeauteur van de studie Erin Matson van het adviesbureau Climate Focus, dat medeauteur is van het rapport.
"Bosdegradatie – inclusief de verwoestende gevolgen van bosbranden – brengt bossen dichter bij een gevaarlijk omslagpunt", aldus biodiversiteitsexpert Ivan Palmegiani. Het rapport wordt sinds 2015 jaarlijks gepubliceerd door maatschappelijke organisaties en onderzoekers.
Landen lopen ook aanzienlijk achter op het gebied van herbebossing. Volgens de studie vinden er herbebossingsactiviteiten plaats op ongeveer 10,6 miljoen hectare ontbost en gedegradeerd bos. Dit is slechts 5,4 procent van het gebied dat herbebost zou kunnen worden en voldoet ruimschoots aan de internationale herbebossingsdoelstellingen. Twee derde van dit gebied, waarvan het grootste deel zich in tropische gebieden bevindt, is herbebossing.
De auteurs van het onderzoek klagen dat pogingen om bossen te beschermen geen kans maken zolang de snelle winsten uit bosvernietiging worden beloond.
Er zijn echter ook ontwikkelingen die hoop geven. Zo bereidt Brazilië zich voor om alleen rundvlees aan de EU te leveren waarvoor geen bossen zijn gekapt – de reden hiervoor is ontbossing ten behoeve van de veehouderij. Dit gebeurt op basis van wetgeving inzake toeleveringsketens, die vereist dat mensenrechten in toeleveringsketens worden gerespecteerd. Traceerbaarheidssystemen voor runderen worden gebruikt om dit te implementeren.
Ook in de Republiek Congo zouden meer milieubeschermingsmaatregelen moeten worden genomen, bijvoorbeeld nadat het land zijn eerste nationale wet op landgebruik heeft aangenomen. De experts wezen ook op de inspanningen van de internationale gemeenschap om de financiering voor bosbescherming te verhogen.
RND/dpa
rnd
