De Algemene Raad voor de Justitie (CGPJ) benoemt Martínez Arrieta tot president van de Strafkamer van het Hooggerechtshof.

De Algemene Raad voor de Rechtspraak (CGPJ) heeft woensdag de rechters Andrés Martínez Arrieta en Pablo Lucas, kandidaten gesteund door de conservatieve sector, bekrachtigd als voorzitters van de Kamers voor Straf- en Administratieve Rechtspraak van het Hooggerechtshof (TS). Deze functies werden al op interimbasis bekleed, na het terugtrekken van hun enige rivalen, Ana Ferrer en Pilar Teso, om beide benoemingen op sleutelposities te deblokkeren.

Juridische bronnen hebben dit bevestigd aan Europa Press. Zij stellen dat Martínez Arrieta enerzijds 15 stemmen heeft gekregen van de plenaire vergadering van het hoogste bestuursorgaan van de rechters om het voorzitterschap van de Tweede Kamer te bekleden en dat Lucas er anderzijds 16 heeft gekregen voor de Derde Kamer .

Bronnen geven aan dat er brede steun is voor de kandidatuur van beide rechters. Ze wijzen er echter op dat niet alle progressieve leden deze hebben gesteund en dat sommigen tegen hebben gestemd.

Afgelopen oktober kondigde de CGPJ (Algemene Raad voor de Rechtspraak) deze en de andere twee vacante presidentschappen van het Hooggerechtshof aan : die van de Civiele en Sociale Kamers. Maanden later, in februari, besloot de Raad deze twee functies te scheiden om het benoemingsbeleid voort te zetten. De conservatieve Ignacio Sancho – de enige kandidaat – werd in de Eerste Kamer geplaatst en de progressieve Concepción Ureste in de Vierde Kamer, waarmee haar conservatieve rivaal Juan Molins werd uitgesloten.

Sindsdien heeft de CGPJ verschillende pogingen gedaan om de andere twee benoemingen erdoor te krijgen . Het belang van deze benoeming ligt in het feit dat de Strafkamer verantwoordelijk is voor het onderzoeken en berechten van personen met immuniteit, waaronder leden van de regering, senatoren en afgevaardigden – zoals José Luis Ábalos – en andere hooggeplaatste functionarissen, zoals de procureur-generaal . De Kamer voor Administratieve Rechtszaken houdt toezicht op de rechtmatigheid van de beslissingen van de uitvoerende macht door middel van ingediende beroepen.

In mei besloot Isabel Perelló , voorzitter van de TS en de CGPJ , de kwestie terug te sturen naar de kwalificatiecommissie. Dit was de derde keer dat de kwestie in de plenaire vergadering werd behandeld en de eerste keer dat er werd gestemd. De uitslag was tien tegen tien, waarbij het hele progressieve blok Ferrer en Teso steunde, het hele conservatieve blok Martínez Arrieta en Lucas steunde en Perelló zelf blanco stemde. Volgens bronnen binnen het bestuur van de rechters werd besloten de kwestie terug te sturen naar de kwalificatiecommissie, zodat er tijd was voor onderhandelingen.

Ferrer en Teso trokken hun kandidatuur in om te voorkomen dat het gebrek aan overeenstemming zou leiden tot een nieuwe mislukking, waardoor de oproep nietig zou worden verklaard.

Geraadpleegde bronnen hadden al gewaarschuwd dat het de bedoeling van de president was om deze benoemingen vóór het einde van de zittingsperiode van de rechterlijke macht te doen, hoewel de standpunten van de conservatieve en progressieve sectoren binnen de CGPJ de afgelopen weken nauwelijks zijn veranderd. Toen de impasse eenmaal duidelijk was , waren het de kandidaten zelf die afgelopen donderdag hun slag sloegen.

Ferrer en Teso trokken hun kandidatuur in om te voorkomen dat het gebrek aan overeenstemming zou leiden tot een nieuwe mislukking. Dat zou ertoe kunnen leiden dat de oproep nietig zou worden verklaard , waardoor de lijst open zou komen voor andere kandidaten en het interim-voorzitterschap van de twee belangrijkste kamers van het hooggerechtshof zou worden uitgesteld, aldus juridische bronnen.

"Openbaar dienstbelang"

"Aangezien de Raad er niet in is geslaagd de benodigde consensus te bereiken ten gunste van een van de twee kandidaten, motiveert hetzelfde publieke dienstbelang dat mij ertoe aanzette om te solliciteren mij nu om af te treden", aldus Ferrer in een brief aan Perelló .

In de brief legde hij uit dat "geen van de kamers" van het Hooggerechtshof, "maar nog minder de Tweede Kamer, gezien de aard van de zaken die zij behandelt, het verdient om te blijven functioneren met een waarnemend president ."

In dit verband waarschuwde zij dat " het vertrouwen van burgers in hun instellingen, en met name in het functioneren van de rechtbanken, wordt verzwakt door het feit dat ideologische veto's de overhand lijken te hebben op criteria van verdienste, bekwaamheid en een evenwichtige aanwezigheid van mannen en vrouwen in openbare instellingen."

Teso schreef in dezelfde trant in zijn eigen brief aan Perelló dat hij zich terugtrok, gezien "de onmogelijkheid om binnen de CGPJ consensus te bereiken en het gebrek aan vooruitzichten op een akkoord", om "te voorkomen dat de interim-situatie in het voorzitterschap van de Derde Kamer chronisch wordt, hetgeen de institutionele functie ervan zou uithollen en het onmogelijk zou maken de uitdagingen van de toekomst het hoofd te bieden."

Het progressieve blok betoogde dat Ferrer en Teso de kandidaten waren met het beste overheidsprogramma voor hun wijken, en dat zij in een positie waren om dit uit te voeren omdat zij de bij de functie behorende termijn van vijf jaar konden voltooien – verlengbaar met nog eens vijf jaar – in tegenstelling tot Lucas en Martínez Arrieta, wier pensioen respectievelijk gepland staat voor juli 2026 en april 2027 .

De conservatieve leden – die hen omschrijven als ‘kandidaten van de regering ’ – benadrukken daarentegen de ervaring van Martínez Arrieta (nummer één in de rechterlijke hiërarchie) en Lucas (nummer drie); hun juridische uitmuntendheid; en het feit dat ze de functie al bekleden: sinds december vorig jaar in het geval van de eerste, nadat de termijn van Manuel Marchena afliep, en sinds december 2022 in het geval van de laatste, na het vertrek van César Tolosa bij het Constitutionele Hof (TC).

Zonder rivalen

Bronnen binnen het bestuur van de rechters beweren dat beide partijen op eigen initiatief hebben gehandeld en een persoonlijke beslissing hebben genomen, nadat ze zich realiseerden dat ze niet de 13 stemmen zouden krijgen die nodig waren om de functie te verkrijgen.

Sommige stemmen wijzen op de "druk" op Ferrer en Teso in hun respectievelijke kamers om te voorkomen dat ze concurreren met Martínez Arrieta en Lucas

Er zijn echter ook stemmen die wijzen op de "druk " waaronder Ferrer en Teso binnen hun respectievelijke kamers stonden om niet te concurreren met Martínez Arrieta en Lucas, die gezien worden als veteranen die deze bekroning van hun professionele carrière verdienen.

Daarbij komt nog Perelló's "heimelijke veto" tegen Teso, vanwege "een algemeen bekende persoonlijke animositeit ", en de angst dat heropening van de lijst zou resulteren in kandidaten die – vanuit een progressief perspectief – minder geschikt zouden zijn dan Martínez Arrieta en Lucas, die als gematigden worden gezien.

Deze perfecte storm maakte de weg vrij voor de twee mannelijke kandidaten, die de steun van hun voormalige tegenstanders kregen. Ferrer noemde Martínez Arrieta "een kandidaat van onbetwistbaar prestige" aan wie zij haar "loyale medewerking" aanbood om de werking van de Tweede Kamer te verbeteren . En Teso sprak zijn vertrouwen uit dat Lucas " zijn taken van de functie perfect zal vervullen".