Een tovenaarsleerling in het Witte Huis
Johann Wolfgang von Goethe, die leefde tussen 1749 en 1832, is een van de belangrijkste Duitse schrijvers. Op 48-jarige leeftijd publiceerde hij een ballade, "De tovenaarsleerling", die al snel een van zijn bekendste werken werd en tot op de dag van vandaag relevant is. In 1940 baseerde Walt Disney een deel van de film Fantasia op dit verhaal. Er volgden verschillende verfilmingen en talloze symfonische en operaversies.
De hoofdpersoon is een leerling die besluit de afwezigheid van zijn meester te gebruiken om te experimenteren met de spreuken die hij hem heeft zien gebruiken. Een van de taken waar hij het meest een hekel aan heeft, is een emmer met water uit de put vullen en naar de werkplaats brengen. Daarom betovert hij een bezem om het werk voor hem te doen. Een ernstige fout.
De vloer staat al snel onder water en de leerling beseft dat hij de bezem niet kan stoppen omdat hij niet alle magie kent. Hij besluit hem te stoppen door hem met een bijl in tweeën te hakken, maar elk stuk verandert in een nieuwe bezem die steeds sneller water terug naar de werkplaats blijft brengen. De ruimte begint snel te overstromen. Wanneer alles verloren lijkt, keert de oude tovenaar terug en verbreekt onmiddellijk de betovering, waardoor alles weer normaal wordt.
Het verhaal van de leerling dient als waarschuwing voor de gevaren van macht uitoefenen zonder wijsheid. "De tovenaarsleerling" is een metafoor geworden om situaties te illustreren waarin handelen met de arrogantie van onwetendheid onverwachte en oncontroleerbare krachten ontketent.
Donald Trump ervaart dit alles heel direct. Er gaat geen week voorbij zonder dat hij gedwongen wordt sommige van zijn beslissingen aan te passen of terug te draaien. Zijn immigratiebeleid genereert talloze onverwachte gevolgen. Hetzelfde gebeurt met zijn geopolitieke interventies. "Ik ga de oorlog in Oekraïne binnen 24 uur beëindigen", zei Trump altijd. Zo verwees hij naar het Israëlisch-Palestijnse conflict en de oorlog in Gaza. Helaas is dat allemaal niet gebeurd.
Trump pochte ook over zijn vermogen om voordelig te onderhandelen met zijn Chinese ambtgenoot of met Poetin. Maar tot nu toe heeft dit vermeende talent als onderhandelaar hem niet goed van pas gekomen: "Xi Jinping is erg taai en het is extreem moeilijk om met hem tot een akkoord te komen", schreef hij op sociale media. Zijn vermeende vriendschap met Poetin levert ook geen resultaat op, en Trump heeft zijn geduld met de Rus verloren: "Poetin is helemaal gek geworden", schreef hij op zijn online platform Truth Social.
Net als de tovenaarsleerling ontdekt Trump dat sommige van zijn beslissingen een eigen leven gaan leiden en zich vastzetten. Inflatie is een goed voorbeeld. "Op dag één van mijn presidentschap ga ik een einde maken aan de inflatie", zei hij ooit. Helaas hebben zijn beslissingen bijgedragen aan het aanwakkeren van inflatieverwachtingen.
De handelsoorlog die Trump ontketende, illustreert perfect deze dynamiek van de tovenaarsleerling . Zijn tarieven, ingevoerd als magische instrumenten om complexe handelsproblemen op te lossen, hebben onbedoelde gevolgen gehad die zich vermenigvuldigen als Goethes betoverde bezemstelen. Elk nieuw tarief lokt vergeldingsmaatregelen uit van andere landen, wat een cascade van protectionistische maatregelen veroorzaakt die producten duurder maken voor Amerikaanse consumenten. Net als de leerling die zijn bezemsteel doormidden sneed om alleen maar meer bezemstelen te creëren, reageert Trump op deze vergeldingsmaatregelen met meer tarieven, wat chaos in de internationale handel aanwakkert. De landbouw-, productie- en dienstensector ervaren verstoringen die veel verder gaan dan hij aanvankelijk had verwacht toen hij deze handels"spreuken" inriep.
Maar niets is frustrerender voor Trump dan de acties van rechters die zijn beslissingen hebben belemmerd. Net als een leerling die ontdekt dat hij niet alle spreuken kent, stuit Trump herhaaldelijk op een onafhankelijke en gedecentraliseerde rechterlijke macht die hem verhindert te handelen zoals hij wil. Sommige van zijn uitvoerende besluiten over immigratie zijn geblokkeerd door federale rechtbanken, zijn pogingen om het milieubeleid te wijzigen stuiten op negatieve rechterlijke uitspraken, en zijn pogingen om de uitvoerende macht te concentreren botsen met de scheiding der machten. Wanneer hij probeert "de rechterlijke bezem door te snijden" met boze uitspraken of bedreigingen, merkt hij dat het rechtssysteem reageert met verdere obstructies.
De metafoor van de tovenaarsleerling roept een fundamentele waarheid over macht op: macht uitoefenen zonder ervaring, nederigheid en begrip van de complexiteit ervan leidt onvermijdelijk tot pijnlijke gevolgen. Trump ontdekt, net als Goethes personage, dat er in de politiek en de economie geen sluiproutes bestaan. Het cruciale verschil is dat er, anders dan in het sprookje, geen meestertovenaar klaarstaat om de orde te herstellen wanneer crises uit de hand lopen. In de echte politiek kunnen de gevolgen van onervarenheid en arrogantie veel langer aanhouden dan de persoon die ze heeft ontketend.
lanacion
