Doe alsof je dom bent

Prediker zegt: "Er is niets nieuws onder de zon." Als je aan Trump denkt, lijkt dit spreekwoord misschien overdreven. Maar zijn schijnbare politieke innovaties tellen ook niet op. Om dit te zien, lees je gewoon een merkwaardig document dat in 1995 tijdens Bill Clintons presidentschap werd opgesteld door een adviescommissie van het Strategic Command van het Amerikaanse Ministerie van Defensie. De tekst, aanvankelijk geheim en jaren geleden vrijgegeven, droeg de titel "Primaire Principes van de Post-Koude Oorlog" en was geschreven om een ​​vraag te beantwoorden die vandaag de dag nog steeds zeer relevant is: "Hoe kunnen we andere landen dan de voormalige Sovjet-Unie ervan weerhouden massavernietigingswapens te gebruiken?"

De Verenigde Staten wilden dus de ineenstorting van hun grote vijand aangrijpen om imperialistische hegemonie op te leggen. En de auteurs van het rapport waren van mening dat de beste manier om dit te bereiken was door het imago van hun land te promoten als een natie die irrationeel en wraakzuchtig kon worden wanneer ze besloot dat haar vitale belangen werden geschaad. Een van de voorgeschreven middelen voor deze imago-opbouwende operatie was het dreigen met vreselijke maar vage preventieve maatregelen of vergeldingsmaatregelen, met als doel de ambiguïteit rond wat de Verenigde Staten zouden kunnen doen tegen landen die in de verleiding kwamen zich anders te gedragen dan ze wilden, volledig te benutten. Een andere was om de onderhandelaars, in plaats van zich te presenteren als "overdreven rationeel en kalm", "mogelijk buiten controle te laten lijken", in een drama dat "nuttig zou kunnen zijn om angst en twijfels te creëren en te versterken bij degenen die de beslissingen moesten nemen" in de natie om deze af te schrikken. Het doel van deze procedures was natuurlijk om rivaliserende onderhandelaars af te schrikken. Zoals het rapport betoogde, ‘is het essentiële gevoel van angst de drijvende kracht achter afschrikking.’

Trumps politieke innovaties zijn ouderwets: Nixons Mad Man-strategie voor Vietnam

Het is duidelijk dat de auteurs van het document ook niets verzonnen. Ze hergebruikten simpelweg de strategie van de gekken die Nixon in Vietnam had moeten volgen. Zijn adviseurs haalden het idee waarschijnlijk uit een recent boek. Uit Thinking about the Unthinkable (1962) van Herman Kahn, de militaire analist van de Rand Corporation die Stanley Kubricks Dr. Strangelove inspireerde. Of uit The Political Uses of Madness van Daniel Ellsberg (1959), of The Strategy of Conflict van Thomas Schelling (1960). Maar het idee was al te vinden bij Machiavelli, die in de Discorsi had gezegd dat het soms heel verstandig was om waanzin te simuleren. Machiavelli zei "soms". En het geval van Nixon en Vietnam illustreert dat dit misschien niet zo is wanneer anderen niet in de valkuil trappen, of er niet in geïnteresseerd zijn. Omdat, zoals we zagen bij de NAVO-top, je dom voordoen tegenover iemand die zich dom houdt omdat dat een voorwendsel biedt om te doen wat je toch al wilde doen, ook een strategie is, en Trumps tweede termijn wordt een venster van mogelijkheden voor degenen die dat willen nastreven.