Van huid tot museum: Marseille geeft zich over aan de kunst van het tatoeëren en de kracht ervan voor een identiteit.

De kunst van het tatoeëren , die traditioneel verguisd wordt omdat ze geassocieerd wordt met de lagere klassen en inheemse volkeren , verhuist van de huid naar de galerie in een tentoonstelling in de musea van Marseille. De tentoonstelling wil de identiteitsvormende kracht van deze praktijk en de relatie ervan met de kunstgeschiedenis herontdekken.

Marseille, dat historisch gezien verbonden is met tatoeages vanwege het multiculturele karakter ervan, herbergt tot 28 september deze tentoonstelling in de Vieille Charité, een voormalig 17e-eeuws hospice dat sinds de jaren 1990 een centrum is voor culturele uitwisseling en sociaal werk.

De tentoonstelling heet Tattoo. Verhalen uit het Middellandse Zeegebied bevat 275 werken, voorwerpen en foto's uit Zuid-Europa, de Maghreb en het oostelijke Middellandse Zeegebied . Een deel van deze werken is uitgeleend door grote musea zoals het Louvre, het Rijksmuseum van Oudheden en het Nationaal Archeologisch Museum in Madrid.

De tatoeages zijn verspreid over drie verschillende ruimtes in het historische gebouw en zijn opgevat als kunstwerken op zich . Ze dienen ook als inspiratiebron voor hedendaagse kunstenaars. Ze laten zien hoe krachtig zij hun lichaam willen terugwinnen in sociale bewegingen zoals het feminisme, anti-imperialisme en antikolonialisme.

"Er wordt veel gesproken over de wereldwijde kunstgeschiedenis. We gebruiken dit perspectief om de culturele verbindingen en dialogen (...) aan de oevers van de Middellandse Zee en alle gebieden waarmee ze verbonden zijn, te belichten", legde Nicolas Miséry, directeur van de Musea van Marseille en hoofdconservator van de tentoonstelling, uit tijdens de perspresentatie.

De tour, die begint met een groot formaat foto van een man met de Spaanse zin 'You Only Live Once' op zijn borst getatoeëerd door Yohanne Lamoulère, presenteert in chronologische volgorde de geschiedenis van tatoeages en hun oorsprong in het oude Egypte : "Niemand kan zich voorstellen dat het zo'n oude traditie is", grapte Misery.

Al in de vorige eeuw beïnvloedden tatoeages de hedendaagse kunst in Noord-Afrika. De cultuur in die regio beschouwt permanente markeringen op de huid als een teken van identiteit met rituele, esthetische en zelfs medicinale functies.

De tentoonstelling besteedt veel aandacht aan de artistieke bijdragen van de Afrikaanse diaspora, met foto's van Lazhar Mansouri en Thérèse Rivière, maar ook hedendaags werk van Yohanne Lamoulère, Anne van der Stegen en de Algerijnen Denis Martinez en Samta Benyahia, die beiden aanwezig waren bij de persvoorbezichtiging.

Tijdens de Europese kolonisatie ontstond onder de gekoloniseerde volkeren een traditie van tatoeages. Veel westerlingen omarmden het katholieke discours van lichamelijke reinheid. Ze beschreven deze gebruiken als 'wreed' en minachtend. Nog steeds wordt er door een groot deel van de bevolking neergekeken op tatoeages.

Voor de mensen uit de Maghreb heeft het aanbrengen van huidmarkeringen echter een identiteitswaarde van 'het behoren tot een familie'. Deze waarde delen ze met de 'klassenrealiteit' van mensen uit arme westerse gemeenschappen, die in de 20e eeuw interesse kregen in deze techniek.

De populariteit van tatoeages heeft bijgedragen aan hun relatie met sociale bewegingen . Het feminisme gebruikt permanente markering als een discours over de herovering van het vrouwelijk lichaam en een verzet tegen het patriarchaat. Dit is iets wat weerspiegeld wordt in het werk van Gaëlle Matata en Clovis Trouille.

De verbeelding van mannelijkheid en kracht die tatoeages op een mannelijk lichaam oproepen, wordt ook uitgebeeld in de schilderijen van de Iraanse kunstenaar Alireza Shojaian. Hij toont gespierde, getatoeëerde lichamen die contrasteren met een kwetsbare en fragiele houding als bewijs van een ander soort mannelijkheid.

"De kunst van het tatoeëren verkondigt de bevrijding van ons lichaam", zei de kunstenaar zelf tijdens de persconferentie.