Vier decennia Mongolië-Mexico-relaties gevierd met fototentoonstelling

▲ Afbeelding opgenomen in Mongolië: Van de Gobiwoestijn tot het Altajgebergte , gepresenteerd in het Nationaal Museum van Wereldculturen. Foto: Philippe Paquet

Omar González Morales

Krant La Jornada, zondag 17 augustus 2025, p. 2

De tentoonstelling Mongolië: van de Gobiwoestijn tot het Altajgebergte in het Nationaal Museum voor Wereldculturen (MNCM) is gemaakt door fotograaf Phillippe Pacquet en vormt een centraal uitgangspunt voor het begrijpen van de levensstijl van dit emblematische Aziatische land, dat ooit het centrum was van een van de belangrijkste rijken in de geschiedenis.

De tentoonstelling, die uit 25 afbeeldingen bestaat, is een reis door de verschillende etnische groepen die de Gobiwoestijn in het zuiden van het land bewonen. Hier leven kamelenhandelaren die aan China grenzen, en in het bevroren noorden van het ruige Altaj-gebergte leven Kazachstaanse ruiters die steenarenden temmen en door de bevroren steppen aan de grens met Rusland zwerven.

Philippe Pacquet, geboren in Frankrijk maar woonachtig in de Verenigde Staten, is een echte fotograaf. Hij is geïnspireerd door het werk van onder andere Rodrigo Moya en Henri-Cartier Bresson, en zijn bewondering voor andere culturen heeft hem naar verschillende delen van de wereld gebracht, waaronder Hawaï, Papoea-Nieuw-Guinea en natuurlijk Mexico.

In een interview met La Jornada vertelde de fotograaf over zijn interesse in de verschillende culturen van de etnische groepen in Mongolië. Deze interesse trok hem steevast nadat hij een aantal foto's had gezien van een reis die een van zijn vrienden maakte:

"Ik was verbaasd dat het niet één cultuur is. De grote verscheidenheid aan etnische groepen en stammen die in dat land leven en een traditionele levensstijl aanhouden, vind ik ongelooflijk interessant. Het is een heel groot land, want het kan wel 80 procent van Mexico beslaan, maar er zijn ook veel afgelegen plekken", aldus Phillippe Pacquet.

Pacquets reis door Mongolië duurde drie weken en bracht daar door bij leden van de Kazachstaanse stammen die het Altajgebergte, een bevroren steppe, bewonen. Daar legde hij de vaardigheid van de bewoners vast in het trainen van steenarenden, hun jachtgezellen. Dit is een gemeenschappelijk kenmerk met Mexico, aangezien het dezelfde soort is die op de nationale vlag staat.

Deze traditie is van generatie op generatie doorgegeven, zoals blijkt uit de portretten die de fotograaf maakte van de bewoners van deze etnische groep. Zij leven als nomaden en gebruiken joerten (tenten van huiden) als beschutting tegen de kou. Naast hun geweldige paardrijkunst, was dit een van de grote troeven die deze cultuur destijds tot een van de machtigste legers ter wereld maakte.

"Het zijn heel vriendelijke mensen; als buitenlander kun je heel dicht bij hen wonen. Het zijn indrukwekkende culturen die hun tradities al meer dan 800 jaar in ere houden. In veel van hen overheersen het Mongoolse animisme en het eeuwenoude boeddhisme. Ik heb ze gefotografeerd en hun grote vaardigheid met paarden laten zien. Het zijn mensen die in een ander tempo leven, in een ander tempo, anders dan wij," aldus de kunstenaar.

Philippe Pacquet reisde ook door de woestijnen die grenzen aan Zuid-Mongolië, aan de Chinese grens. Daar domesticeren andere etnische groepen kamelen, en het is de enige regio ter wereld waar deze dieren in het wild leven, en ze worden helaas met uitsterven bedreigd.

De Mongolen zijn toegewijd aan de handel in bont en veeproducten. Schapen en yaks vormen hun kudde. 's Nachts wordt de Gobiwoestijn verlicht door de sterren, als kleine vensters naar de oneindigheid.

"Het fotograferen ervan was een belangrijke stap voor mij, omdat ik, ondanks de verschillende culturen en onze enorme verschillen, blijf ontdekken hoe menselijke aspecten ons verenigen. In Mongolië zijn was als een venster naar de tijd waardoor we de diverse, oude culturen van het voormalige rijk konden bewonderen", concludeerde Philippe Pacquet.

De tentoonstelling vond plaats in het kader van de 40e verjaardag van de diplomatieke betrekkingen tussen Mexico en Mongolië. Omdat er geen Mexicaanse ambassade in Mongolië is, bezocht een delegatie uit de Verenigde Staten, onder leiding van kunstenaar en cultureel gezant Gankhuyag Natsag, het MNCM voor de opening van de tentoonstelling. Natsag zal ook het onderwerp zijn van een tentoonstelling van boeddhistische maskers, die in november van dit jaar op dezelfde locatie zal plaatsvinden.

De Aziatische diplomaat werd bij de openingsceremonie vergezeld door de directeur van het instituut, Alejandra Gómez Colorado; de honorair consul in Mongolië, Enrique Arturo Gutiérrez; en de technisch secretaris van het Nationaal Instituut voor Antropologie en Geschiedenis, José Luis Perea González.

Mongolië: van de Gobiwoestijn tot het Altajgebergte is te zien in de Oude Monolietenhal van het MNCM (Moneda 13, wijk Centro Histórico). Toegang is gratis.

▲ Redacteur en dichter Hermann Bellinghausen las een gedicht van Mahmud Darwish voor in de Juárez-hal, waar een "antimonument" tegen de genocide in Gaza werd onthuld. Foto: Jair Cabrera Torres

Daniel López Aguilar

Krant La Jornada, zondag 17 augustus 2025, p. 3

Het grote congrescentrum van Juárez was gisteren het toneel van een cultureel evenement ter ondersteuning van vrede en Palestijnse autonomie.

Leden van de Latijns-Amerikaanse Alliantie voor Palestina tegen Apartheid hielden de tweede en laatste dag van de Nationale Bijeenkomst van Solidariteit met Palestina en de Volkeren die zich verzetten tegen het Zionisme, met een programma dat tekst, installaties en muziek combineerde voor tientallen jongeren en volwassenen.

Het evenement begon om 15.30 uur met het voorlezen van de politieke verklaring, gevolgd door een verklaring ter ere van de Al Jazeera-journalisten die in Gaza zijn omgekomen. Onder de aanwezigen waren leuzen te horen zoals: "Genoeg van de genocide!" en "Palestina steunen is Mexico steunen!" Jonge kunstenaars bemoeiden zich met de metalen constructies rondom het monument en beschilderden ze met de kleuren rood, groen, wit en zwart van de Mexicaanse vlag.

Ook werden posters verspreid met boodschappen als "Stop de genocide!", "Gaza verdedigen is de mensheid verdedigen" en "Neutraliteit is medeplichtigheid aan de dader van de genocide" en werden er petities gelanceerd om de verbreking van de diplomatieke betrekkingen met Israël te eisen.

Een van de woordvoerders merkte op dat de werken waar ze ingrijpen vaak worden gewist, maar dat het collectief ze zo vaak als nodig opnieuw zou installeren. "Als dit voor de 40e keer gebeurt, doen we het opnieuw", verklaarde hij, wijzend op de hardnekkigheid van de actie ondanks onrecht en verwaarlozing.

De voordracht van een gedicht van Mahmud Darwish (1941-2008), onder leiding van redacteur en dichter Hermann Bellinghausen, was een van de meest symbolische momenten van het evenement. "Deze auteur was een interne vluchteling en een constante migrant; hij zat gevangen in zijn jeugd", zei hij voordat hij reciteerde: "Twee vogels spreken boven ons / Schiet de vijand neer / Wat heb je gedaan met de koffie van mijn moeder / Wat was mijn misdaad? / Je zult nooit van me afkomen / Hij omhelst zijn moordenaar."

Onder een stralende zon werd een "antimonument" onthuld: het gefragmenteerde silhouet van Palestina, met de tekst "Van de rivier tot de zee, Palestina zal zegevieren. Stop de genocide!" De organisatoren benadrukten dat deze grootschalige installaties strategisch zijn geplaatst om gerechtigheid te eisen, onverschilligheid aan te pakken en de wonden van onopgeloste historische en hedendaagse gebeurtenissen open te houden.

Onder de tientallen aanwezigen zei Alma Calderón, studente beeldende kunst, in een interview: "Dit is de eerste keer dat ik zoiets bijwoon, en ik voelde dat poëzie en kunst me in staat stellen verhalen te begrijpen die vaak worden verzwegen. Ik ben niet helemaal bekend met de situatie in Palestina, maar ik ga me er verder in verdiepen."

Zakenman Mario Herrera merkte op: "Mexico is altijd een broer geweest voor landen in nood, zoals Palestina. Dit soort gebeurtenissen zet ons weer met beide benen op de grond en voorkomt dat we onverschillig blijven."

Onder het geluid van pre-Spaanse schelpen, die werden gebruikt om "goede voortekenen op te roepen en vergiffenis te vragen aan Moeder Aarde", werd de activiteit afgesloten met muziek van zangeres Nidia Barajas, Julia Castillo, Andrea Murga en het kunstenaarscollectief El Cerrojo.

Vrolijke MacMasters

Krant La Jornada, zondag 17 augustus 2025, p. 3

Het derde Bellas Artes Concert Performers Gala presenteert vandaag een tour langs de verschillende facetten van de Mexicaanse muziek, van de muziek die tijdens het Porfiriato werd gecomponeerd tot de huidige, onlangs in première gegaan pianist Carlos Adriel Salmerón Arroyo, die het programma opent met Près du Ruisseau ( Langs de stroom ), een werk geschreven door Ricardo Castro (1864-1907) uit Durango in Parijs, toen de Mexicaanse regering hem een beurs toekende om zijn muzikale opleiding in Frankrijk tussen 1903 en 1906 te vervolmaken.

In de Lichtstad ontmoette Castro de Venezolaanse pianiste Teresa Carreño. Na een paar lessen bij haar te hebben gevolgd, droeg hij een werk aan haar op dat "spreekt over dit tijdperk waarin de Franse cultuur de Mexicaanse kunst op vele manieren heeft beïnvloed, en muziek was daarop geen uitzondering", legde Salmerón Arroyo uit. In "Près du Ruisseau " zijn er "evocaties van water, van het beeld dat het geluid en de beweging van het water kunnen achterlaten, iets dat is geërfd van de romantische traditie, een stroming waartoe Castro behoorde, zij het van latere datum."

Voor de pianist is het, gezien het "eclectische" karakter van de romantiek, "moeilijk om het in een hokje te plaatsen, maar een zekere emotionaliteit ten opzichte van het individu is altijd aanwezig. Er zijn veel evocaties van het verleden en terugkerende thema's zoals liefde en dood." Castro's werk "begint echter al gelezen te worden met een zekere ondertoon die dicht in de buurt komt van wat later impressionisme zou worden genoemd. Dat wil zeggen, deze manier van weergeven, door middel van muziek, van indrukken of beelden. Het is niet strikt impressionistisch, hoewel het al in het stadium is waarin de romantiek begint plaats te maken voor andere horizonten."

Hij voegde eraan toe dat Près du Ruisseau was opgenomen in het derde Gala omdat het deel uitmaakt van een programma dat op 29 augustus wordt gepresenteerd aan de Benemérita Universidad Autónoma de Puebla, een retrospectief van werken die zijn gecomponeerd voor "de grote pianisten uit de geschiedenis, zoals Therese Jansen, Marie Pleyel, Tatiana Nikolayeva en de Mexicanen María Teresa Rodríguez, Angélica Morales, Alicia de Larrocha en María Teresa Frenk.

Salmerón Arroyo neemt ook deel aan het tweede werk op het programma, dat bestaat uit concertante versies van bekende Mexicaanse muziek, zoals de wals Sobre las olas van Juventino Rosas, het lied Somos novios van Armando Manzanero en Granada van Agustín Lara, met bewerkingen van Manuel Ramos, waarin "zowel de viool als de piano al hun technische en klankmatige mogelijkheden benutten, op de manier van de concertfantasieën die al sinds de 19e eeuw op opera-aria's werden gemaakt. In dit geval zijn ze gebaseerd op muziek die de Mexicanen na aan het hart ligt."

Het eerste deel van het programma, "vertelt ons over een Mexico dat nauwer verbonden is met de traditie van romantiek en populaire liederen", wordt afgesloten met een selectie liederen van María Greever (1885-1951), uitgevoerd door tenor René Velázquez en pianist Claudio Herrera.

Het tweede deel belicht een moderner Mexico dat "ons verschillende avant-gardestromingen en manieren om de moderniteit te benaderen presenteert." Het opent met een Kwintet voor klarinet en strijkkwartet van Joaquín Gutiérrez Heras (1927-2012), een componist "die nog weinig is ontdekt in Mexico, met een zeer persoonlijke stijl, geërfd van Franse componisten zoals Ravel, die een grote invloed op zijn muziek heeft gehad. Hij is geen componist die veel muziek heeft geschreven; echter, elk werk dat hij componeerde is van de hoogste kwaliteit en zorgvuldigheid." Het Blaaskwintet Bellas Artes zal aan dit stuk deelnemen.

Pianiste María Teresa Frenk brengt de derde reeks preludes van Leonardo Coral (1962) in première. Het concert wordt afgesloten met Momo van Eugenio Toussaint (1954-2011), een werk geïnspireerd op de gelijknamige roman van Michael Ende. "Toussaint was een gerenommeerd jazzmusicus, maar hij had een klassieke compositorische kant die op de een of andere manier zijn jazzkennis verraadt via de harmonieën die hij gebruikt, zij het altijd in een avant-gardistische taal die soms aan minimalisme of een zeker neoclassicisme doet denken", aldus Salmerón Arroyo. Momo wordt ook uitgevoerd door het blaaskwintet Bellas Artes.

De voorstelling vindt vandaag om 17.00 uur plaats in de grote zaal van het Paleis voor Schone Kunsten.