'De regering moet een serieuze inspanning leveren om de bedrijfskosten te verlagen': Rekenkamer

"Vanuit het Bureau van de Rekenkamer wil ik mijn diepe bezorgdheid uiten over de beslissingen die, tezamen genomen, een 'gevaarlijke cocktail' vormen voor de overheidsfinanciën van het land ." Met deze woorden reageerde Rekenkamer Carlos Hernán Rodríguez op de aankondiging van minister van Financiën Germán Ávila over de opschorting van de begrotingsregeling voor drie jaar.

Rodríguez is een advocaat uit Palmira, gespecialiseerd in bestuursrecht en heeft een masterdiploma in staatsrecht. In een gesprek met deze columnist van EL TIEMPO verklaarde de rekenkamer dat " de activering van de ontsnappingsclausule en de opschorting van de begrotingsregel geen op zichzelf staande incidenten zijn: ze worden verergerd door een onevenwichtige begroting, vooruitbetalingen van inkomsten die toekomstige middelen in gevaar brengen, en groeiende, inflexibele uitgaven. Deze maatregel zou kunnen leiden tot een afname van het vertrouwen en de principes van duurzaamheid en budgettaire verantwoordelijkheid onder druk zetten."

Los van de technische argumenten die de regering kan aanvoeren, mogen stabiliteit en economische groei niet worden gegarandeerd door de begrotingsdiscipline op te offeren. Als toezichthouder waarschuwen wij voor het risico van het handhaven van een model van overheidsuitgaven dat niet structureel is aangepast en dat, in plaats van te voldoen aan efficiëntiecriteria, onhoudbare druk op de begroting blijft uitoefenen. Het uitblijven van maatregelen met betrekking tot de operationele uitgaven brengt de toekomstige groei meer in gevaar dan de toepassing van de begrotingsregel zelf.

De ontsnappingsclausule is een uitzonderlijk instrument dat in de wet is voorzien; het gebruik ervan vond plaats tijdens de pandemie en wordt nu opnieuw gebruikt. Het moet gepaard gaan met duidelijke en gerichte maatregelen om terug te keren naar het kader van de begrotingsregels. Vanuit de Rekenkamer dringen wij aan op de noodzaak van een coherent stappenplan om te voorkomen dat dit instrument een permanent pad naar begrotingsonevenwichtigheid wordt.

De Rekenkamer is duidelijk: investeringen moeten worden beschermd en geprioriteerd, maar dat kan geen rechtvaardiging zijn voor een uitbreiding van de uitgaven zonder permanente inkomstensteun of het vermijden van de structurele aanpassingen die het land nodig heeft. Wat wij hebben voorgesteld, is dat de overheid, alvorens een nieuwe belastinghervorming te overwegen, serieuze inspanningen moet leveren om de bedrijfskosten te verlagen, inefficiënte subsidies te herzien en de opgebouwde verplichtingen die de staatsbegroting onder druk zetten, te beheersen. Praten over nieuwe belastinghervormingen komt er simpelweg op neer dat verschillende actoren de schuld krijgen van hun gebrek aan ernst bij het beheer van de overheidsfinanciën.

Ik uit dit met grote bezorgdheid, omdat ik niet wil denken dat er morgen, wanneer er grotere problemen ontstaan, zal worden gezegd dat de Rekenkamer is aangemerkt als een entiteit die zijn missie niet heeft vervuld, omdat wij dat wel hebben gedaan, en wel tijdig. Daarom roepen wij, naast het beschermen van de sociale uitgaven, op tot voorzichtigheid en verantwoordelijkheid bij het beheer van publieke middelen.

Een van de belangrijkste kwesties in het huidige nationale debat betreft de begrotingsregel, een regeling die de nationale overheid verplicht een begrotingstekort (het verschil tussen inkomsten en uitgaven) te dekken gedurende een periode die afhankelijk is van de hoogte van de schuld in het voorgaande jaar. De fundamentele discussie is of de overheidsschuld al dan niet buitensporig is.

Als de Rijksoverheid aan het eind van het jaar een aanzienlijke schuldenlast heeft, moet zij in de daaropvolgende periode de broekriem aanhalen door het tekort te verlagen of zelfs overschotten te genereren.

In deze context betekent dit dat het tekort moet worden verminderd of dat er in het volgende jaar een overschot moet worden gegenereerd, en dit kan worden bereikt door de inkomsten te verhogen of de uitgaven te verlagen, of beide tegelijk. De begrotingsregel bepaalt dat de aanpassing in het direct daaropvolgende jaar moet plaatsvinden.

De ontsnappingsclausule stelt de overheid in staat om tijdelijk af te wijken van de begrotingsregel. Dat wil zeggen dat de overheid, ongeacht de hoogte van de schuld, niet verplicht is om het tekort te verminderen of overschotten te genereren. Met andere woorden, zij is niet verplicht om de inkomsten of uitgaven aan te passen. Hoewel de ontsnappingsclausule in de huidige regelgeving is opgenomen (paragraaf 2 van artikel 60 van Wet 2155 van 2021), moet deze gerechtvaardigd zijn door buitengewone gebeurtenissen of gebeurtenissen die de macro-economische stabiliteit van het land in gevaar brengen, situaties die zich momenteel niet lijken voor te doen.

Het is belangrijk om verschillende elementen te verduidelijken om een ​​volledig en evenwichtig overzicht van deze kwestie te bieden. Hoewel de ontsnappingsclausule de nationale overheid vrijstelt van het behalen van een begrotingstekortdoelstelling, betekent dit niet dat zij de overheidsuitgaven en de overheidsschuld mag verhogen. Er zijn immers andere budgettaire en fiscale planningsmechanismen waarmee rekening moet worden gehouden. Een daarvan is het begrotingskader voor de middellange termijn, dat de koers van de overheidsfinanciën voor de komende tien jaar uitzet en de begrotingsstrategie van de nationale overheid schetst.

Het moet zo realistisch mogelijk de inkomsten- en uitgavenprognoses weerspiegelen, aangepast aan de economische prestaties en rekening houdend met de structurele beperkingen van de overheidsfinanciën. De algemene begroting is een gebied waar begrotingsdiscipline en voorzichtigheid tot uiting moeten komen, om te voorkomen dat er schulden ontstaan ​​die te zwaar zouden kunnen zijn voor de overheidsfinanciën en de houdbaarheid ervan op de middellange en lange termijn zouden kunnen bedreigen.

Wat zij de opschorting van de begrotingsregel noemen, betekent voor mij een tijdelijke pauze en aanpassing van de doelstellingen voor het begrotingstekort waaraan de centrale overheid in 2025 en de daaropvolgende jaren moet voldoen, conform de Wet op de begrotingsregel. Deze opschorting of activering van de ontsnappingsclausule kan echter alleen door een regering worden uitgevoerd wanneer zich buitengewone gebeurtenissen voordoen die de macro-economische stabiliteit van het land in gevaar brengen. Met andere woorden, dit betekent dat de regering, onder de omstandigheden die de activering van deze clausule rechtvaardigen, hogere doelstellingen voor het begrotingstekort kan hanteren dan oorspronkelijk in de wet was vastgelegd.

Het is weliswaar zo dat de ontsnappingsclausule de overheid vrijstelt van de verplichting om een ​​begrotingstekortdoelstelling te halen, maar dit betekent niet dat zij de overheidsuitgaven en de schuldenlast mag verhogen. Er bestaan ​​immers andere mechanismen voor begrotingsplanning.

De begrotingsregel vereist in ieder geval dat de Rijksoverheid een realistisch en concreet plan opstelt om de gestelde begrotingsdoelen opnieuw te halen. De Rekenkamer zal dit plan nauwlettend analyseren en van commentaar voorzien om de toereikendheid en relevantie ervan te beoordelen en ervoor te zorgen dat we de vereiste begrotingsdiscipline voor de overheidsfinanciën terugkrijgen.

De begrotingsregel beoogt inderdaad de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te waarborgen, en dit komt tot uiting in het vaststellen van schuldlimieten. Zo stelde de Wet op de begrotingsregels vast dat de schuldlimiet van de centrale overheid (CNG) gelijk is aan 71 procent van het bbp en het schuldanker gelijk is aan 55 procent van het bbp. In 2024 bedroeg de nettoschuld van de CNG 59,3 procent van het bbp, wat aangeeft dat we bijna 10 basispunten verwijderd zijn van het vastgestelde limiet. In die zin is het risico dat een overheid in de nabije toekomst te weinig begrotingsruimte heeft, inderdaad toegenomen, en mag het streven naar budgettaire houdbaarheid niet uit het oog worden verloren.

Een daling van de inkomsten kan de overheid dwingen om de uitgaven te verlagen om te voldoen aan het begrotingsplan en de begrotingsregel, of om te proberen de begroting uit te voeren. Gezien de lagere inkomsten zou dit kunnen leiden tot een groter begrotingstekort en een toename van de staatsschuld, waardoor deze verder verwijderd raakt van het anker- of prudentiële niveau van 55,0 procent van het bbp.

In dit verband moet allereerst worden opgemerkt dat zowel de inkomsten als de uitgaven van de overheid gedurende een bepaald begrotingsjaar wettelijk moeten worden opgenomen in de Algemene Begroting van het Land, die over het algemeen overeenkomt met een wet die is goedgekeurd door het Congres van de Republiek.

Ten tweede zijn de jaarlijkse uitgaven van een overheid beperkt tot naleving van regelgeving, en in die zin zijn de overheidsuitgaven die via de Algemene Begroting van de Natie worden uitgevoerd, momenteel en voor lange tijd, zeer inflexibel (Algemeen Participatiesysteem (SGP), schuld, personeelskosten, subsidies, gezondheidszorg, pensioenen, enzovoort). Zoals iedereen weet, is de discretionaire bevoegdheid tot investeringsuitgaven grotendeels beperkt. In die zin ben ik van mening, zelfs zonder de exacte verklaring van de overheid en de details die de ontsnappingsclausule zouden motiveren, dat de overheid haar uitgaven in 2025 niet zal verhogen boven wat al tijdens deze zittingsperiode is goedgekeurd.

Bij de vervulling van zijn grondwettelijke en wettelijke taken zet het Bureau van de Rekenkamer van de Republiek zich voortdurend in voor het toezicht op en de controle van de publieke middelen, zowel bij de inning van inkomstenbronnen als bij de uitvoering van uitgaven. Wanneer er echter nieuwe middelen worden toegevoegd, zal het Bureau van de Rekenkamer van de Republiek deze controleren en ervoor zorgen dat de uitvoering van de overheidsuitgaven steeds efficiënter wordt.

De Rekenkamer houdt voortdurend toezicht op de uitvoering van de overheidsuitgaven.

De kosten van het referendum zouden tussen de 700 en 750 miljard pesos bedragen. Omdat het een handeling van de centrale overheid is, moeten de middelen voor een referendum worden opgenomen in de algemene begroting van het land en door de staat worden veiliggesteld via fondsen die zijn toegewezen aan de Nationale Burgerlijke Stand.

Overheidsuitgaven moeten toereikend en gericht zijn op het genereren van de goederen en diensten die nodig zijn voor de ontwikkeling van het land.