De waarschuwingen en conclusies van de Wereldhandelsorganisatie bij de evaluatie van het beleid en de praktijken van Colombia

Het secretariaat van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) heeft zijn nieuwste beoordeling gepubliceerd van de belangrijkste handelsbeleidsmaatregelen en -praktijken die in Colombia zijn geïmplementeerd tijdens de periode 2018-2024.

Dat betekent dat deze analyse het beleid en de praktijken omvat die tijdens de regering van voormalig president Iván Duque (2018-2022) en de eerste twee jaar van de regering van president Gustavo Petro (2022-2024) zijn geïmplementeerd.

Volgens de WTO heeft Colombia de afgelopen jaren geen substantiële wijzigingen doorgevoerd in zijn economisch of handelsbeleid, ondanks dat de nationale beleidsplannen aangeven dat het land streeft naar hervormingen van zijn productiestructuur om de afhankelijkheid van de extractieve economie te verminderen.

Sinds de laatste herziening van het handelsbeleid (TPR) in 2018 is één van de belangrijkste doelstellingen van Colombia de transitie van een extractieve economie , die voornamelijk is gebaseerd op de export van mijnbouw- en energieproducten, naar een kenniseconomie die is gebaseerd op innovatie, wetenschap, technologie en handel in diensten.

Hoewel het overheidsbeleid erop gericht is de exportdiversificatie te bevorderen, ligt de focus nog steeds vooral op mijnbouw- en energieproducten (edelstenen, edele metalen, steenkool, olie en derivaten). Deze producten waren goed voor meer dan 60 procent van de totale export in de periode 2018-2024.

Daarna volgen de agrarische exportproducten (koffie, bananen en bloemen), die in 2023 goed waren voor 64,7 procent van de agrarische export.

Ook de import is niet gediversifieerd. De Colombiaanse autoriteiten stellen dat ongeveer 50 procent van de buitenlandse aankopen bestaat uit halffabricaten en inputs, voornamelijk bestemd voor de industrie (niet per se voor de winning van grondstoffen).

De handel concentreert zich ook in een klein aantal handelspartners. De grootste blijven de Verenigde Staten, China en de Europese Unie, en de meest recente gegevens voor 2022 wijzen nog niet op een hoge mate van integratie in handelsketens.

Een ander punt dat aan bod komt, zijn de aangekondigde wijzigingen in de douaneregelgeving om procedures te vereenvoudigen. Deze wijzigingen zijn onderdeel van de WTO-handelsfacilitatieovereenkomst die Colombia in 2018 heeft goedgekeurd.

Deze wijzigingen zullen echter geleidelijk worden doorgevoerd naarmate de douane en de bijbehorende computersystemen worden bijgewerkt. Ze zijn primair gericht op het besparen van tijd en kosten en het voorkomen van smokkel door efficiëntere grenscontroles.

Hoewel de genomen maatregelen hebben geholpen om de bedrijfskosten te verlagen, waren de bedrijfskosten in Colombia volgens schattingen van de Wereldbank en de Economische en Sociale Commissie voor Azië en de Stille Oceaan van de Verenigde Naties in 2022 1,4 keer hoger dan die van de grootste economieën ter wereld.

Dit komt grotendeels door de staat van de infrastructuur en logistieke diensten, overmatige regelgeving en overlapping tussen overheidsinstanties in Colombia.

Wat betreft buitenlandse investeringen stelde de WTO dat Colombia weliswaar probeert investeringen aan te trekken in andere sectoren die als strategisch worden beschouwd, maar dat het land zich nog steeds richt op de mijnbouw- en energiesector, en op buitenlandse handel.

Dit "vergroot de kwetsbaarheid van de Colombiaanse economie, met name gezien de grote afhankelijkheid van de winningsindustrieën in een internationale context van transitie naar een energiesysteem dat minder afhankelijk is van koolwaterstoffen."

Daarom zou het diversifiëren van de economische structuur positieve macro-economische effecten hebben, die de negatieve effecten van mogelijke schommelingen in de internationale kolen- en olieprijzen zouden compenseren.

Dit kan worden bereikt door niet-traditionele sectoren te bevorderen, de investeringen in hernieuwbare energie te verhogen en beleidsmaatregelen ter aanpassing aan en beperking van klimaatverandering te implementeren.

Bovendien stelt de WTO dat tariefconcessies en specifieke programma's, zoals vrijhandelszones en het Vallejo Plan, die vrijstellingen van tarieven, BTW en inkomstenbelasting bieden, een deel van de beperkte belastinginkomsten uit tarieven zouden kunnen verklaren.

Daarbij komt nog dat er in Colombia nog steeds sprake is van bepaalde vormen van concurrentievervalsing, zoals medeplichtigheid bij overheidsaanbestedingen. Dit was de belangrijkste reden voor sancties tussen 2018 en 2024.

"Ondanks inspanningen om de efficiëntie en transparantie van procedures te verbeteren, bestaan ​​er nog steeds risico's op belangenverstrengeling en omkoping. Bovendien zijn er aanzienlijke verliezen geleden vanwege onvoltooide projecten", aldus de WTO.

De WTO merkte ook op dat Colombia in december 2024 nog steeds kennisgevingen van handelsmaatregelen in behandeling had op het gebied van landbouw, kwantitatieve beperkingen, subsidies en compenserende maatregelen, en staatshandelsondernemingen.