Donohoe keert terug als voorzitter van de Eurogroep na de terugtrekking van het Korps en de rest van zijn rivalen

Paschal Donohoe verlengt zijn mandaat als voorzitter van de Eurogroep. Carlos Cuerpo heeft besloten zijn kandidatuur voor het voorzitterschap van de groep die verantwoordelijk is voor het economisch beleid van de eurozone in te trekken, omdat hij tot de conclusie kwam dat hij niet de nodige steun kreeg. Kort daarna volgde de Litouwer Rimantas Šadius zijn voorbeeld, waardoor Donohoe als enige kandidaat overbleef.

Het besluit werd genomen enkele minuten voor aanvang van de top, waar de verschillende ministers zouden stemmen over de voorzitter van de Eurogroep voor de komende tweeënhalf jaar. Omdat er geen alternatieve kandidaten waren, werd er zelfs niet gestemd; in plaats daarvan werd de leider van de Eurogroep bij acclamatie gekozen.

Met zijn nieuwe mandaat wordt Donohoe de op één na langstzittende voorzitter van de Eurogroep, na Jean-Claude Juncker, die deze functie bekleedde van 2005 tot 2013.

"We zijn tot de conclusie gekomen dat we niet over de nodige steun beschikten om de kandidatuur door te zetten. Dit, in combinatie met de complexe situatie waarin we ons bevinden, vereist eensgezindheid om fragmentatie binnen zo'n belangrijk orgaan als de Eurogroep te voorkomen", aldus Cuerpo.

De kandidatuur van het Korps was een rechtstreekse poging van de regering in Moncloa om de internationale relevantie van de regering te versterken op een moment van grote interne zwakte. Dit was het gevolg van kritiek van parlementaire partners en het minderheidscoalitielid op de reactie van de socialistische vleugel op het vermeende schandaal rond opdrachten voor het toekennen van openbare werken waarbij Santos Cerdán betrokken was, tot nu toe de nummer drie van de partij.

De Spaanse minister van Economie kreeg de publieke en directe steun van regeringspresident Pedro Sánchez . "Uw management, uw inzet en uw werk spreken voor zich, Carlos. Het zou een eer en een bron van trots zijn voor ons land en onze regering als u de Eurogroep zou voorzitten, die op dit moment een nog sterkere rol moet spelen", verklaarde Sánchez op het sociale netwerk X. De verkiezing van de Spanjaard, zo nam hij aan, zou de weg wijzen naar "een welvarender, verenigder en duurzamer Europa".

Maar het bod was vanaf het begin zwak om verschillende redenen, waaronder de zwakte van de regering van Pedro Sánchez , die een parlementaire minderheid heeft; en de obstakels die het ministerie van Economische Zaken heeft opgeworpen voor de overnamepoging van BBVA op Banco Sabadell , terwijl de Europese Unie juist probeert om grote gemeenschapsbedrijven te creëren die kunnen concurreren met de VS en China . Bovendien wekte de steun voor een ruimere Europese begroting argwaan bij verschillende landen binnen het blok, die de mogelijkheid nog steeds met argwaan bekijken.

Cuerpo stond ook voor een historische uitdaging: sinds de Eurogroep van start ging, heeft geen enkele president die zich herkiesbaar stelde ooit verloren. Ook deze keer was er geen verrassing.

De procedure voor de verkiezing van de voorzitter van de Eurogroep, geregeld in Protocol 14 van het Verdrag betreffende dit informele werkorgaan, vereist een gewone meerderheid van ministers. Indien geen van de kandidaten aan het einde van de eerste stemronde ten minste 11 van de 20 door euroministers uitgebrachte stemmen behaalt, wordt elk van hen op de hoogte gesteld van het behaalde aantal stemmen, met het voornemen om hun kandidatuur vrijwillig in te trekken om het aantal stemmen te beperken en het proces te bevorderen. Recentelijk hebben dergelijke intrekkingen echter plaatsgevonden voordat de stemming had plaatsgevonden.

Nog een mislukte poging

De terugtrekking van Cuerpo is de derde mislukking voor Spanje in de race om het voorzitterschap van de Eurogroep . De eerste poging werd in 2015 gedaan door Luis de Guindos , destijds minister van Economie in de regering van Mariano Rajoy , maar hij verloor uiteindelijk van de Nederlander Jeroem Dijsselbloem , minister van Financiën in de regering van Mark Rutte en nu secretaris-generaal van de NAVO . Guindos won uiteindelijk echter het vicevoorzitterschap van de Europese Centrale Bank (ECB), dat hij momenteel bekleedt.

Het moment waarop Spanje het dichtst bij het voorzitterschap van de Eurogroep leek te komen, was in 2020 , toen Nadia Calviño , destijds vicevoorzitter van Economische Zaken in de regering van Pedro Sánchez, een sterke kandidatuur indiende om de Portugese Mario Centeno te vervangen . Calviño, die in Brussel bekend stond als verantwoordelijke voor de EU-begroting, kreeg de steun van grote Europese mogendheden zoals Duitsland en Frankrijk en leek de overwinning binnen handbereik.

Tijdens de stemming zorgde de alignering van de kleinere landen rond de kandidatuur van de Ierse minister van Financiën er echter voor dat Pascal Donohoe toegang kreeg tot de positie , die in 2023 zonder enige competitie werd herkozen, zoals ook deze keer zal gebeuren.

Veranderingen in de Eurogroep

Zowel Cuerpo als Šadius benadrukten dat de campagne voor het voorzitterschap van de Eurogroep een waarschuwing moet zijn voor de noodzaak om werkwijzen te veranderen. De afgelopen jaren heeft deze informele groep te veel obstakels ondervonden om haar voorstellen snel te kunnen doorvoeren, wat haar aan relevantie heeft ingeboet.

"We zijn erin geslaagd om de noodzaak om de Eurogroep een extra impuls te geven, in beweging te krijgen", stelde Cuerpo.

"We hebben dynamiek nodig en een focus op de echte problemen. De belangrijkste uitkomst van deze campagne voor het voorzitterschap van de Eurogroep zou een verandering in onze manier van werken moeten zijn, zelfs als de voorzitter dezelfde blijft", voegde Šadius eraan toe.

De noodzaak om het belang van de Eurogroep te herstellen groeit. Een gezamenlijke brief, ondertekend door Spanje en andere grote economieën van de eurozone – Italië, Frankrijk, Duitsland en Nederland – riep op tot "het herdefiniëren van de toekomst van de organisatie", het vergroten van de relevantie van de bijeenkomsten en het bevorderen van de kapitaalmarktunie. Dit was echter niet voldoende om de landen te dwingen hun steun aan Donohoe in te trekken, die zijn inspanningen op dit gebied zal moeten verdubbelen.