Het Constitutionele Hof is bereid de amnestie te bekrachtigen, ondanks de politieke crisis.

Het Constitutionele Hof (TC) is bereid, hoewel scherp verdeeld, de grondwettelijkheid van de amnestiewet te bekrachtigen, ondanks de politieke storm die de regering bedreigt en direct gevolgen heeft voor Santos Cerdán, een van de onderhandelaars over de wet om de gerechtelijke, administratieve en boekhoudkundige zaken die verband houden met de procedure te schrappen.

Het orgaan voor garanties, onder voorzitterschap van Cándido Conde-Pumpido, begint vandaag met de discussie over het rapport, opgesteld door vicevoorzitter Inmaculada Montalbán, dat het beroep van de Volkspartij (PP) tegen de wet beoordeelt. Het ontwerp verklaart vrijwel de gehele tekst grondwettelijk en stelt in wezen dat het Constitutionele Hof niet de politieke motieven moet beoordelen die tot de goedkeuring ervan in het parlement hebben geleid, maar alleen of de wet onverenigbaar is met de Grondwet. "Het specifieke politieke doel dat de wetgever met de wet wil bereiken, is geen zaak van dit hof", aldus Montalbáns ontwerp. In reactie op de PP, die de amnestie toeschrijft aan "een politieke transactie om investituur te verkrijgen", wijst hij erop dat alle wetten voldoen aan "criteria van politieke opportuniteit".

Wat betreft de grondwettelijkheid van de amnestie, stelt het rapport dat "de wetgevende macht alles mag doen wat de Grondwet niet expliciet of impliciet verbiedt. Binnen deze limiet kan geen enkele inhoud worden vrijgesteld van de mogelijkheid dat het Parlement deze toepast."

Conde-Pumpido heeft de gehele week van 23 tot en met 27 juni, van maandag tot en met vrijdag, gereserveerd voor beraadslaging en stemming over de uitspraak, om voldoende tijd te creëren en de continuïteit van de beraadslaging en de eenheid van handelen ten opzichte van de stemming te waarborgen.

Volgens de president is deze bepaling noodzakelijk om in september te kunnen beginnen met het beoordelen van de resterende lopende zaken over deze kwestie (30 beroepen, waaronder die van de autonome regio's, de grondwettelijkheidskwesties en de beroepen inzake grondwettelijke bescherming).

Conde-Pumpido is van mening dat de toegekende tijd voldoende is voor de beoordeling van het rapport, aangezien dit over de tien rechters is verdeeld. Zij hebben het rapport, zoals gevraagd, ruim drie weken van tevoren kunnen bestuderen.

Uit het rapport van Montalbán blijkt dat de politieke motieven achter de regel niet de interesse van het hof wekken.

Twee weken geleden vond een eerste vergadering plaats waarin Montalbán de hoofdlijnen van het rapport uiteenzette. Vandaag begint een speciale plenaire vergadering, waarin eventueel gewenst en noodzakelijk overleg kan plaatsvinden. De president streeft ernaar om tussen donderdag en vrijdag te stemmen en met een progressieve meerderheid (6-4) zal de tekst worden goedgekeurd. Zijn idee is om de uitspraak, inclusief de afwijkende stemmen van de rechters, vóór het begin van de zomer te presenteren.

Bronnen bij het hof verzekeren dat de progressieve meerderheid binnen het hof van plan blijft om vóór het wetsvoorstel van Montalbán te stemmen, hoewel ze niet op de hoogte zijn van wat er in de Ferrazstraat (het hoofdkwartier van de PSOE), waar de amnestie werd onderhandeld, is gebeurd.

Sterker nog, het was Santos Cerdán – die twee weken geleden aftrad als organisatiesecretaris van de PSOE, betrokken bij een vermeende corruptiezaak – die door de premier en secretaris-generaal van de PSOE, Pedro Sánchez, werd aangesteld om met Junts-leider Carles Puigdemont over de wettekst te onderhandelen. De voormalige president was een van de voornaamste begunstigden van de wet tegen criminele vergetelheid.

Sánchez bereikte een akkoord met de separatisten, waaronder Esquerra (in dit geval was minister Félix Bolaños de hoofdonderhandelaar), om de amnestie goed te keuren via een wetsvoorstel dat door de PSOE in het Congres werd gepresenteerd, in ruil voor hun steun om genoeg stemmen te verkrijgen om te worden herkozen als hoofd van de uitvoerende macht na de verkiezingen van juli 2023.

De president koos Cerdán als een van de onderhandelaars en hij was degene die naar Waterloo ging om de voormalige voorzitter van de Generalitat te ontmoeten.

Het is geen algemeen pardon

Een van de argumenten die tegen amnestie worden aangevoerd, is dat de Grondwet algemene gratie uitdrukkelijk verbiedt, en dat amnestie daarom nog strenger verboden zou moeten zijn. Het rapport van het Constitutionele Hof deelt deze mening niet en wijst erop dat de Grondwet amnestie niet uitdrukkelijk verbiedt. De tekst legt uit dat, hoewel gratie en amnestie punten van overeenkomst kunnen hebben, "het rechtsstelsel dat ze definieert en hun rechtsgevolgen zeer verschillend zijn". Zo geeft de tekst aan dat, hoewel gratie een overheidshandeling is en kan worden getoetst door de contentieus-administratieve jurisdictie, amnestie alleen door de wetgever kan worden aangenomen, aangezien alleen de wetgever uitzonderingen op de wet kan maken. Bovendien verduidelijkt de tekst dat "amnestie niet het vergeten van feiten is", maar eerder het uitwissen van hun "repressieve" juridische gevolgen. "De feiten bestaan ​​of ze bestaan ​​niet. Geen enkele amnestiewet kan ze uitwissen."

Een van de moeilijkste punten om door te voeren was het opnemen van terrorismedelicten in de amnestie, die samenviel met het onderzoek van de inmiddels gepensioneerde rechter Manuel García Castellón van het Nationaal Gerechtshof, dat Puigdemont en Marta Rovira (ERC) in de Tsunami Democràtic-zaak rechtstreeks aanviel voor dat delict. Uiteindelijk bereikte hij de gewenste overeenstemming en werd de wet in mei vorig jaar aangenomen.

Het onderzoek naar verduistering, waardoor de wet niet kan worden toegepast op Puigdemont en anderen, zal moeten wachten.

Ondanks de inwerkingtreding van de wet heeft het Hooggerechtshof geweigerd deze toe te passen op Puigdemont en de belangrijkste pro-onafhankelijkheidsleiders. Het Hof oordeelde dat het misdrijf van verduistering, waarvoor zij verantwoordelijk worden gehouden voor het gebruik van overheidsgeld om het referendum van 1 oktober 2017 te organiseren, niet in aanmerking komt voor amnestie. Het Hooggerechtshof begrijpt dat deze leiders er profijt van hebben gehad, omdat ze, als ze geen geld uit de schatkist van de Generalitat hadden gebruikt, hun eigen geld hadden moeten gebruiken. Daarom is er volgens het Hof sprake van persoonlijk gewin, een uitzondering in de wet die hen uitsluit van amnestie. Deze eerste uitspraak zal deze doctrine van het Hooggerechtshof niet beoordelen, dus Puigdemont zal nog enkele maanden moeten wachten tot duidelijk is of hij amnestie zal krijgen.