Sánchez gooit zijn tweede "nee is nee"

"Je bent wreed, zelfs tegenover je eigen volk." Alberto Núñez Feijóo was ook getroffen door Pedro Sánchez' verwijzing naar corruptie tijdens de laatste ambtsperiode van Felipe González. Deze toespeling zou kunnen worden geïnterpreteerd als een wraakactie voor de recente kritiek van de voormalige president, die zelfs heeft gezegd dat hij niet op de PSOE zal stemmen als Sánchez aan de macht blijft, maar het zou wel eens meer kunnen zijn.

Sánchez trok gisteren een stippellijn. Hij verdedigde Zapatero's presidentschap en verklaarde dat beiden de twee schoonste regeringen in de democratie hadden geleid. De regering van González werd onmiddellijk buiten beschouwing gelaten. Hij erkende zijn prestaties en zijn vermogen om het land te transformeren tijdens zijn jaren aan de macht, maar voegde eraan toe dat "hij niet perfect was op het gebied van corruptie". Dit was geen terloopse toespeling, maar eerder een wederzijdse vermelding van enkele schandalen die tot de val van González hebben geleid, zoals de zaak-Roldán of die van de gouverneur van de Spaanse centrale bank. Dat PSOE-congres van oktober 2021, waarop de huidige leider Felipe González en José Luis Rodríguez Zapatero (en Adriana Lastra, later afgezet door Santos Cerdán) (nog steeds met mondkapjes) in de armen sloot, is begraven. Sánchez probeert de volgende stap op de stippellijn te markeren...

Felipe González stelt het huidige bestuur van de socialistische leider al enige tijd ter discussie . Hij doet dat zowel ironisch ("Ik ben het vaker met Pedro Sánchez eens geweest dan met zichzelf: maar ik heb gewoon geen tijd om me aan zijn veranderingen aan te passen") als diepgaander (bijvoorbeeld tegen de amnestiewet, die hij beschouwt als een "daad van politieke corruptie", een "ware schending van de spelregels, van de rechtsstaat"). Dat Sánchez hier zo'n moeite mee heeft, bleek wel tijdens de laatste vergadering van de federale commissie, toen hij over zijn toekomst hintte: "Ik zal een lid zijn dat mijn secretaris-generaal zal steunen." Maar dit is niet alleen een kwestie van persoonlijke affiniteiten, maar ook van strategische meningsverschillen binnen de PSOE. Waarom?

Feijóo heeft er vertrouwen in dat de verkiezingsuitslag hem in staat stelt te regeren zonder Vox in de regering op te nemen. Om de benoeming te verkrijgen, aangezien een absolute meerderheid onwaarschijnlijk lijkt, zou hij zich kunnen wenden tot Santiago Abascal, maar hij zou dat ook kunnen doen met de PSOE als die partij in een interne crisis terechtkomt als gevolg van het machtsverlies en de terugtrekking van Sánchez. De PP versterkt de protesten van kritische socialisten om een ​​beweging in deze richting te stimuleren.

De traumatische vergadering van de federale commissie in 2016, waar hij tweeënhalf jaar na zijn aantreden onder druk van zijn eigen partij de leiding van de partij over te nemen, aftrad, staat in het geheugen gegrift van Sánchez' turbulente politieke leven. Hij hield vol dat "nee nee betekent", oftewel dat hij het premierschap van Mariano Rajoy afwees met de onthouding van de PSOE. De interne bom ontplofte na uitspraken van González, die zei dat hij zich "misleid" voelde door Sánchez omdat hij hem had verzekerd dat hij zich zou onthouden.

Toen Sánchez de partij weer in handen kreeg, volgden de ups en downs rond zijn allianties, waaronder nachtmerries over de mogelijkheid om met Pablo Iglesias te regeren of over de overeenkomst met Ciudadanos. Maar toen hij eenmaal koos voor een coalitieregering met Unidas Podemos en, nog meer, voor de overeenkomsten met ERC, smeedde Sánchez allianties met links, nationalisten en onafhankelijkheidsstrijders, en zette hij de toon voor een socialistische partij die zichzelf progressief en plurinationaal noemt. En dat heeft hij gedaan met de hulp van Zapatero.

Naarmate deze strategie meer voet aan de grond krijgt ("van de nood een deugd maken"), is de kloof met wat González vertegenwoordigt groter geworden. De vraag is niet of de critici meer of minder talrijk zijn, maar of de PSOE terug kan keren naar haar oude pad wanneer Sánchez niet langer aan het roer staat. In zekere zin gaf de president gisteren met zijn amendement op González een signaal af aan zijn partij: "nee is nee."

Het Congres beleefde een periode van persoonlijke beledigingen en een duidelijke opkomst van het Trumpisme.

Dit was een van de meest opvallende passages uit de plenaire vergadering van het Congres over corruptie, hoewel het debat zo gespannen was dat het bijna onopgemerkt bleef. Maar de vergadering leverde ook andere conclusies op. We lichten er drie uit: er werden rode lijnen overschreden bij persoonlijke diskwalificaties, Sánchez' bondgenoten blijven hem (voorlopig) steunen en Vox omarmt het Trumpisme vol enthousiasme en zal het de PP niet makkelijk maken.

Rode lijnen

Het leek erop dat we alles al hadden gezien in de Kamer, maar gisteren werden er beschuldigingen geuit die veel verder gingen dan gebruikelijk . Sánchez hield twee toespraken. In de eerste bood hij zijn excuses aan en presenteerde hij een vrij uitgebreid anti-corruptieplan. In de tweede viel hij meedogenloos de corruptie van de PP in haar recente geschiedenis aan. Een grondige analyse waarin de president zich onophoudelijk verkneukelde. Hij verwees meerdere malen naar de foto van Feijóo toen hij president van Galicië was met drugshandelaar Marcial Dorado. Tijdens de verkiezingscampagne van 23 juli 2023 was Yolanda Díaz de eerste die dat beeld ter sprake bracht. De PSOE aarzelde. Ze nodigde Teresa Ribera uit om het aan te kaarten, en al in de laatste fase van de campagne verdiepte Sánchez zich volledig in de netelige kwestie. Gisteren herinnerde de president ook aan de zaken rond de partner van Isabel Díaz Ayuso en benadrukte hij dat de PP (Volkspartij) op haar congres heeft voorgesteld dat belastingbetalers het recht krijgen om een ​​fout te maken bij het ministerie van Financiën, wat hij omschreef als een "zelfamnestie" voor de vriend van de president van Madrid.

Maar Feijóo's reactie overschreed ook grenzen – zoals PNV-woordvoerder Maribel Vaquero hem verweet – doordat hij herhaaldelijk aandrong op de vrouw en broer van de president, hen praktisch veroordeelde voor beïnvloeding, tot het punt dat hij de president afsnauwde: "Maar met wie woon je dan? In welke bordelen heb je gewoond?" Deze laatste zin verwijst naar nieuwsberichten in rechtse digitale media waarin werd beweerd dat de vader van Begoña Gómez een bedrijf deelde met zijn broer, de eigenaar van twee homobars in Madrid.

Er valt niets meer over te zeggen.

De bondgenoten van Sánchez handhaven hun (voorwaardelijke) steun

De plenaire vergadering over corruptie fungeerde als een motie van wantrouwen zonder stemming. Als er wel gestemd was, zouden er twijfels over de uitkomst zijn ontstaan ​​bij Podemos, de partij die zich nu het meest distantieert van alle partijen die de benoeming van Sánchez steunden.

De twee interventies die de huidige regering in stand hielden, waren die van Yolanda Díaz en Gabriel Rufián . Het waren niet zomaar blanco cheques, maar ze onderstreepten ook dat het voor Sumar en ERC essentieel is dat de regering van Sánchez zich verder ontwikkelt, zich richt op de sociale agenda en haar verplichtingen aan de Republikeinen nakomt, met name de speciale financiering voor Catalonië.

Junts omarmde de gelijkwaardigheid tussen de PP en de PSOE, maar trok de continuïteit van Sánchez voorlopig niet in twijfel. En de PNV (Baskische Nationalistische Partij) was hard in haar eerste toespraak tot de president, maar keerde zich later ook fel tegen Feijóo. De kloof tussen de PP en de PNV is momenteel enorm.

Kortom, alle bondgenoten blijven Sánchez steunen zolang de politie en het gerechtelijk onderzoek geen significante nieuwe ontwikkelingen opleveren die voortzetting aan de zijde van de socialistische president onacceptabel maken. En natuurlijk toonde geen van hen enige affiniteit met Feijóo's PP.

Vox verlaat het Congres

De Partido Popular (PP) kondigde dit weekend aan dat ze niet in coalitie met Vox zullen regeren. Feijóo uitte dit afgelopen zondag als een wens, en maandag verzekerden mensen in zijn omgeving verslaggevers dat het een vastberaden toezegging was en dat hij zelfs bereid was om nieuwe verkiezingen te houden in plaats van extreemrechts in zijn regering op te nemen. Gisteren sprak Isabel Díaz Ayuso zich uit tegen die optie. Maar nu Feijóo afstand probeert te nemen van Vox, heeft de partij van Santiago Abascal haar uitspraken verder geradicaliseerd. Ze pleitten voor de deportatie van miljoenen immigranten, waaronder tweedegeneratie-immigranten, en waren gisteren afwezig bij de plenaire vergadering (ze waren er alleen om naar de toespraak van Abascal te luisteren).

De afwezigheid van Vox in de Kamer is niet zomaar een optreden. Ze vertrokken niet om Sánchez te ontlopen, zoals ze bij andere gelegenheden wel hadden gedaan. Ze wilden ook de toespraken van de anderen niet horen. Het is wederom een ​​voorbeeld van hoe Trumpisme werkt: een populistische boodschap aan kiezers sturen dat ze geen deel uitmaken van die zelfingenomen wereld van politici die zoveel verveling oproept, maar dat ze daadwerkelijk aan de zijde van de mensen op straat staan. Hoe radicaler Vox wordt, hoe moeilijker het voor Feijóo zal worden om een ​​linkse mobilisatie te voorkomen. Hoe dan ook, het blijft ironisch dat degenen die gisteren het Congres verlieten, kunnen profiteren van wat er gisteren is gebeurd.