Familiediversiteit: juridische vorderingen en aanhoudende spanningen

Colombia maakt momenteel een periode van ingrijpende veranderingen door wat betreft de wettelijke erkenning van nieuwe gezinsvormen. Hoewel de jurisprudentie de afgelopen twee decennia een sleutelrol heeft gespeeld bij de uitbreiding van rechten voor paren van hetzelfde geslacht en andere niet-traditionele gezinsmodellen, blijven er aanzienlijke spanningen bestaan.

(Lees meer: ​​Er wordt gemeld dat voormalige contractanten illegaal juridische diensten aanbieden)

Het Colombiaanse regelgevingskader vertoont nog steeds hiaten wat betreft de diversiteit binnen het gezin. Yadira Elena Alarcón Palacio, directeur van de specialisatieopleiding familierecht aan de Pontificia Universidad Javeriana, waarschuwt dat de grootste spanning schuilt in het feit dat "het algemene familierecht van het Burgerlijk Wetboek primair is ontworpen voor heteroseksuele stellen, aangezien het is gebaseerd op de 19e-eeuwse codificatie."

Hoewel de hoogste rechtbanken een inclusiever familierechtssysteem hebben ontwikkeld, zorgt het gebrek aan regelgeving "nog steeds voor problemen met de reikwijdte van het toepasselijke regime voor diverse families", benadrukt de deskundige.

In dezelfde trant wijst Mario Ernesto García Martínez, algemeen directeur van Environmental & Mining Lawyers, erop dat het grootste conflict niet alleen juridisch van aard is, maar ook cultureel: "Colombia is een zeer conservatief land dat begint te veranderen, zij het heel langzaam."

Volgens hem worden gezinnen – zoals LGBTIQ+-gezinnen, eenoudergezinnen, samengestelde gezinnen en gezinnen die gevormd zijn op basis van onconventionele reproductieve keuzes – geconfronteerd met maatschappelijke afwijzing vanuit hun eigen gezinsomgeving ten opzichte van overheidsinstellingen en de openbare ruimte.

(Lees meer: ​​Geen papierwerk, maar wel risico's: de overheid wil gezondheidsbarrières wegnemen)

Aansluiting als koppel

Een van de meest complexe juridische gebieden van vandaag is dat van ouderschap bij paren van hetzelfde geslacht, met name wanneer er gebruik wordt gemaakt van kunstmatige voortplantingstechnieken of draagmoederschap .

Alarcón Palacio stelt in dit verband dat, hoewel "het geboorteregister het al toestaat om achternamen vast te leggen, ongeacht het geslacht van één van de ouders, de andere of beide", het ontbreken van duidelijke regelgeving omtrent ouderschap met behulp van geassisteerde technieken deze koppels in een juridisch niemandsland brengt.

Het Constitutionele Hof heeft geprobeerd een deel van deze lacune op te vullen. Volgens de directeur van de specialisatieopleiding familierecht aan de Pauselijke Xaveriusuniversiteit heeft het Hof bepaalde randvoorwaarden vastgesteld voor draagmoederschap onder specifieke voorwaarden, zoals de vereiste dat de draagmoeder ouder is dan 25 jaar, biologische kinderen heeft gebaard, een psychologische opleiding heeft gevolgd en geïnformeerde toestemming heeft gekregen.

Toch leiden dergelijke procedures nog steeds tot conflicten, zoals staatloosheid, vooral wanneer het om buitenlandse burgers gaat wier land van herkomst het ouderschap via draagmoederschap niet erkent.

García benadrukt ook deze beperking: "De wet voorziet niet duidelijk in specifieke mechanismen voor de erkenning van niet-biologische afstamming bij paren van hetzelfde geslacht." Hoewel uitspraken zoals de uitspraak van het Constitutionele Hof in zaak C-683 uit 2015 de deur hebben geopend voor gezamenlijke adoptie door deze paren, ontbreekt er nog steeds regelgeving die beschrijft hoe verschillende reproductieve scenario's juridisch moeten worden aangepakt.

(Lees meer: ​​Dit is het Spaanse advocatenkantoor dat zijn intrede doet in Colombia)

Aanneming, jurisprudentiële prestaties

Op het gebied van adoptie heeft Colombia aanzienlijke juridische vooruitgang geboekt. Alarcón geeft aan dat er aanvankelijk vragen waren over de geschiktheid van paren van hetzelfde geslacht om te adopteren, maar "ook dit werd via juridische procedures overwonnen". Tegenwoordig vormt seksuele geaardheid geen juridisch obstakel meer; in plaats daarvan wordt beoordeeld of het paar in staat is om adequate economische en sociale omstandigheden voor het kind te creëren .

In de praktijk blijven er echter institutionele obstakels bestaan. García wijst erop dat "sommige instanties, zoals het Colombiaanse Instituut voor Gezinszorg, de wettelijke bevoegdheid hebben om adoptievergunningen te weigeren op basis van hun eigen richtlijnen."

Dit panorama benadrukt de kloof die nog steeds bestaat tussen de vooruitgang op het gebied van de rechtspraak en de daadwerkelijke implementatie van rechten. Het Constitutionele Hof heeft solide fundamenten gelegd , maar zonder een duidelijke wetgevingsontwikkeling en een coherente institutionele wil, verwateren veel van deze vorderingen in de dagelijkse praktijk van openbare ambten en rechtbanken.

(Lees meer: ​​Nieuwe uitdagingen voor de hedendaagse mondiale regelgeving)

TATIANA [email protected]