"Ik heb geen antipathie voor Jean-Luc Mélenchon, maar ik ben het niet eens met zijn visie op de maatschappij": Fabrice Luchini, binnenkort te zien in Anthéa, verdedigt de Franse taal met een voorstelling over Victor Hugo

Waarom sta je zo vaak op het podium van Anthéa?

De vastberadenheid en vasthoudendheid van Anthéa's regisseur, Daniel Benoin, spelen daar een grote rol in. Ik trof ook een opmerkelijk aandachtig publiek in Antibes. Het is een plek die me een beetje angst aanjaagt, omdat de zaal zo groot is. Het is geen geringe prestatie om zo veel mensen drie avonden lang samen te brengen...

Kiezen voor Hugo, kiezen voor poëzie lijkt misschien gedurfd in 2025. Maar je bent een hit...

Het is mijn grote verrassing. Ik begon in een piepklein zaaltje met 180 stoelen. We moesten er snel eentje vinden met 450 stoelen, toen 600, toen 1000. En dat duurt nu al anderhalf jaar...

Hoe leg je dat uit?

Het is een wonder. Ik kan nog steeds een hypothese formuleren. Fransen die van cultuur houden, moeten weten waar ze zich aan vast kunnen klampen. Ze zijn intrinsiek Frans, niet door geboorte, maar door taal.

Deze taal is de taal van genieën, van François Villon tot Molière, via Racine, Corneille, Cocteau, Yasmina Reza... In de zaal zitten allerlei mensen, uit alle lagen van de bevolking, de burgerij, de bescheidenen, linksen en rechtsen. Waarom zijn ze daar? Vanwege hun passie voor de Franse taal en omdat we een literair land zijn.

Vorige week verklaarde Jean-Luc Mélenchon dat de Franse taal niet langer bij Frankrijk hoort. Hij stelde zelfs voor om de taal een nieuwe naam te geven: Creools. Wat betekent dat voor jou?

Politici zijn net straathonden en acteurs. Ze moeten altijd iets vinden om mensen aan het praten te krijgen, om slogans te verzinnen. Politici interesseren me om vele redenen niet. Ten eerste moet je heel neurotisch zijn om te denken dat je weet wat je moet doen. Ik weet nooit wat ik moet doen. Ik weet het niet zeker, zelfs niet of ik koffie of thee moet drinken. Mijn ding is aarzeling, onzekerheid en eigenlijk depressie. Dus ik zou nooit politicus kunnen worden.

Ik heb geen antipathie voor Jean-Luc Mélenchon, maar ik ben het niet eens met zijn maatschappijvisie. Ik denk juist het tegenovergestelde. Ik moet denken aan een prachtig citaat van Céline: "Ver van het Frans, sterf ik." Ik hou echt van Creools. En ik hou van alle talen. Maar er is iets unieks, een wonder dat ver teruggaat in de Franse taal. Het komt uit Villon, het ging door de grootste dichters van de Middeleeuwen en het bereikte een vorm van perfectie in zijn beheersing in de 17e eeuw.

En later werd het gerevolutioneerd door dit genie, Victor Hugo. En dan komt er iemand die beweert dat er geen taalgeschiedenis bestaat! Het kan me niet schelen of het Creools is of niet. Wat me interesseert, is de partituur. Het is alsof we zeggen dat Bach niet meer bestaat, dat Mozart niet meer bestaat... Wat me interesseert, is Bach én Mozart dienen.

Le Monde schreef dat je met deze serie over Hugo een pact sluit met een genie. Hoe reageerde je op dit artikel?

Ik was overdonderd. Je hebt twee of drie van zulke rollen in je leven. Deze verbazingwekkende zin gaat mijn pet te boven, maar ik vind hem duidelijk mooi. Ik wil geen valse bescheidenheid spelen, maar ik geloof er ook niet in, want theater beoefenen houdt je nederig. Elke avond is de zaal anders, je moet het publiek voor je winnen, de tekst waarmaken. Je kunt geen groot hoofd hebben.

Wordt jouw show verfilmd?

Dit wordt geen verfilming, maar een fictief verhaal geschreven door Sophie Fillières, die helaas twee jaar geleden is overleden. Ze vertelde haar kinderen dat ze wilde dat deze film gemaakt werd. Ze wilde een fictief verhaal verzinnen over een man genaamd Robert Luchini, niet Fabrice Luchini. Ik ga naar Engeland om de opnames op Guernsey af te ronden onder regie van Pascal Bonitzer.

Heeft u nog andere projecten?

Ik ga verder met een andere Martin Provost-film met Carole Bouquet, Chiara Mastroianni en Emmanuelle Devos. Het verhaal van een man die overweldigd wordt door de vrouwen om hem heen. Het is een gouden rol. Als ik flauwval op het strand, vechten de vrouwen om me mond-op-mondbeademing te geven...

Hoe ziet de zomer van Fabrice Luchini eruit?

Ik ga proberen een korte vakantie in de Provence te nemen, maar het wordt een intensieve zomer. Ik heb geen aanleg voor plezier. Ik moet werken. Ik kan geen hele avonden aperitieven. Ik zou het graag willen, maar het past niet bij me. Het is raar, ik heb er soms last van, maar dan zeg ik tegen mezelf dat het wel meevalt...