In de kelders van Charkov, een parallelstad: ‘Hier kunnen ze de oorlog vergeten’

De school lijkt op vele andere, met zijn felgekleurde klaslokalen, groepjes kletsende kinderen en muren vol met kleurrijke tekeningen gemaakt door de leerlingen.
Als de schooldirecteur me rondleidt in een van de lokalen, staan de 7- en 8-jarigen als één man op. Op de vraag of ze hun school leuk vinden, antwoorden ze allemaal unaniem 'ja', sommigen met een verlegen glimlach, voordat de bel gaat en ze zich naar buiten haasten om naar een andere les te gaan.
Deze faciliteit, die nog geen maand geleden werd geopend, is op zijn zachtst gezegd bijzonder. Ze is diep onder de grond gebouwd om deze meisjes en jongens te laten ontsnappen aan de regen van bommen, drones en raketten die op hun stad neerdaalde.
Het moet gezegd worden dat we hier in Charkov [in het oosten van het land] zijn, op amper 40 kilometer van de Russische grens. De voormalige hoofdstad van Oekraïne is sinds het begin van Vladimir Poetins zinloze invasie drie jaar geleden het slachtoffer geworden van aanhoudende aanvallen.
Alleen al in april lanceerde Moskou 136 aanvallen op de regio Charkov, waarbij 533 gebouwen in de stad werden beschadigd, 7 mensen omkwamen en 230 anderen gewond raakten.
Het duurt minder dan een minuut voordat een raket, afgevuurd vanaf het dichtstbijzijnde Russische grensgebied, deze inmiddels beruchte stad raakt. De sinistere Russische dictator [president Vladimir Poetin] probeerde deze stad al eens in 2014 en opnieuw in 2022 in te nemen.
Door de nabijheid van Rusland en de aanvallen van het Kremlin speelt het dagelijkse leven in de op één na grootste stad van Oekraïne zich voor het grootste deel ondergronds af: niet alleen de kunst, bars en clubs, maar ook ziekenhuizen, kleuterscholen, restaurants, theaters en scholen.
Burgemeester Ihor Terekhov van Charkov vertelde mij dat de inwoners gedwongen werden te leven met het geluid van waarschuwingen voor luchtaanvallen en het gedreun van voortdurende explosies. Ze hadden dus geen andere keuze dan hun stad te herbouwen in de vorm van een troglodietenstad [uitgehouwen in rotsen].
Toevallig begint er tijdens ons gesprek een alarmsignaal te klinken, vóór een tweede alarmsignaal wanneer ik later die dag in de kelder van het imposante operagebouw van Charkov een prachtig ballet ga zien – een symbool van de veerkracht van deze door oorlog geteisterde stad.
"Ik lijd er enorm onder, want ik heb er geen behoefte aan om mensen te dwingen ondergronds te leven", zucht de opperrechter tijdens ons gesprek in een ondergrondse ruimte in zijn stad, waar nog steeds zo'n 1,3 miljoen Oekraïners wonen. "Het doet me pijn om dit te zien."
De school die ik bezoek – Kharkiv High School 105 – is de vierde die ondergronds in de stad wordt gebouwd. Er zijn er nog vier gepland en er komen er nog zes in metrostations. De stad is ook van plan de eerste ondergrondse kleuterschool te bouwen, een project dat bijna € 6 miljoen kost.
Ihor Terekhov vertelt mij dat deze innovatieve oplossingen inmiddels zijn overgenomen door twee andere Oekraïense steden die door bommen zijn getroffen [er worden ondergrondse scholen gebouwd in Kryvyi Rih en Sumy, en in de regio's Zaporizhzhia, Mykolajiv, Cherson en Tsjernihiv]. “Als er geen dergelijke instellingen in de wereld bestonden, dan was dat omdat er nog nooit een oorlog als deze was geweest,” vervolgt hij.
Ik ben echter
Courrier International