Europese Unie: wat de veel bekritiseerde hervorming van het GLB inhoudt

Google Nieuws Abonneren

De Europese Unie (EU) heeft donderdag 17 juli haar voorstel voor de hervorming van het toekomstige Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) voor de periode 2028-2034 gedetailleerd, wat tot woede leidde binnen de sector. Net als bij de rest van de begroting zullen er twee jaar van gespannen onderhandelingen met de lidstaten en het Europees Parlement beginnen voordat de tekst definitief wordt vastgesteld.

• Wijziging in de begrotingsenvelop

De Europese Unie heeft beloofd om in de komende begroting € 300 miljard aan inkomenssteun voor boeren veilig te stellen . Tot nu toe heeft het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) € 387 miljard verstrekt over een periode van zeven jaar , van 2021 tot en met 2027, inclusief € 270 miljard aan directe steun aan landbouwbedrijven. Het was de grootste uitgavenpost van de EU.

Landbouwvakbonden en Europarlementariërs hekelen daarom een bezuiniging van 20% op de totale begroting, een "provocatie" en een "zwarte" dag voor de landbouw. De Commissie betwist dit en presenteert de 300 miljard als een "minimum", dat staten kunnen aanvullen met andere Europese fondsen. Brussel stelt een grondige herziening van de begrotingsarchitectuur voor, waarbij het GLB wordt geïntegreerd in een groot fonds voor "regionale en nationale partnerschappen" en bepaalde bedragen – steun voor achtergestelde plattelandsgebieden en landbouwinnovatie – worden overgeheveld naar het cohesiebeleid.

Lees ook

Interview : Boerenwoede: "Politieke scheidslijnen vervagen als we het over de boeren hebben"

De 300 miljard zal een basisbedrag zijn met een flexibel aanvullend deel, beweert ook een Europese diplomaat anoniem, die de bezuiniging van 20% ontkent. Het zou echter aan de regeringen zijn om te beslissen of het extra bedrag naar boeren gaat of aan andere prioriteiten wordt toegewezen.

Zonder in details te treden, dringt de Commissie er bij de lidstaten op aan om uit Europese fondsen een "landbouwhulpdienst" te financieren. Daarmee kunnen boeren worden vervangen in geval van ziekte, geboorte, vakantie of opleiding.

De Europese Commissie wil de GLB-betalingen hervormen om ze beter te richten op boeren die ze het hardst nodig hebben, zoals aanbevolen in een rapport uit september. De uitvoerende macht hoopt de huidige berekeningsmethode, die grotendeels gebaseerd is op de bedrijfsgrootte, te veranderen.

De Commissie stelt voor om de hectaresteun degressief te maken, met een maximum van € 100.000. Ze benadrukt ook de extra steun die ze wil bieden aan de vestiging van jonge boeren. Milieuorganisaties verzetten zich al jaren tegen hectaresteun, omdat ze het zien als een gift aan de "industriële landbouw". Ook in het Europees Parlement dringen links en de Groenen aan op een plafondsysteem.

Maar de kwestie blijft een hot topic. Een Europese ambtenaar erkent dat het lastig zal zijn om deze hervorming door te voeren, vanwege de tegenstand van de lidstaten en de grootste boeren. De belangrijkste landbouwbonden benadrukken regelmatig dat hectaresubsidies boeren voorspelbaarheid bieden, gebaseerd op de vaste bedragen die het GLB hen kan garanderen.

Naar aanleiding van de concessies die tijdens de landbouwprotesten van 2024 aan boeren zijn verleend, belooft Brussel ook de voorwaarden voor GLB-betalingen te vereenvoudigen, afhankelijk van de naleving van milieuregels. Zonder de milieuvoorwaarden af te schaffen, zouden sommige ervan worden omgezet in prikkels, om deugdzaam gedrag te belonen in plaats van te straffen, aldus een Europese diplomaat. De Commissie legt uit dat ze lessen trekt uit de protesten van anderhalf jaar geleden .

Lees ook