In het historische hart van Athene vechten bewoners tegen de dreiging van overtoerisme

"Zijn wijk Plaka wordt bedreigd door overtoerisme", aldus de man die er al meer dan dertig jaar woont en voorzitter is van de bewonersvereniging.

"Het is de oudste wijk van Europa die sinds de Oudheid onafgebroken bewoond is geweest. We mogen niet verwachten dat deze wijk zijn ziel verliest", voegt Lydia Carras, hoofd van de vereniging voor het behoud van het milieu en cultureel erfgoed in Ellet, eraan toe.

Plaka, ook wel het 'Godendistrict' genoemd, ligt onder de Akropolis, waar zich het Parthenon bevindt, een tempel uit de 5e eeuw voor Christus die in 2024 door bijna 4,5 miljoen toeristen werd bezocht.

Iedereen dwaalt door dit doolhof van pittoreske geplaveide straatjes met een dorpsgevoel, vol cafés, tavernes, souvenirwinkels, kleine Byzantijnse kerken en oude en Ottomaanse overblijfselen.

Dit jaar worden er 10 miljoen bezoekers verwacht in de Griekse hoofdstad, twee miljoen meer dan vorig jaar.

Sinds het einde van de Covid-19-pandemie is Athene een bestemming op zich geworden, en niet langer alleen een doorvoerpunt tussen de internationale luchthaven en de nabijgelegen haven van Piraeus, voor boottochten naar de Egeïsche eilanden.

In een souvenirwinkel wrijft verkoper Konstantinos Marinakis in zijn handen.

"Het gaat eindelijk beter met Griekenland dankzij het goede toerisme. Dat heeft bijgedragen aan de heropleving van de economie van het land en het creëren van banen", benadrukt hij.

"Athene behoort nu tot de top 10 van meest bezochte steden ter wereld", verzekerde burgemeester Haris Doukas aan AFP in een tevreden interview.

Verzadigd

De burgemeester geeft echter toe dat "er gebieden zijn zoals Plaka die verzadigd zijn met toeristen."

"We zijn nog niet op het niveau van Barcelona, maar we moeten handelen voordat het te laat is", benadrukte hij, terwijl boze inwoners van de Spaanse stad protesteerden tegen de excessen van het massatoerisme.

Onlangs werd een "interventie-eenheid" voor Plaka opgericht om, met de steun van de gemeentepolitie, de regels te handhaven in deze wijk die door een presidentieel decreet wordt beschermd.

Iedere inwoner die merkt dat bijvoorbeeld een restauranteigenaar met zijn tafels de openbare ruimte inneemt of dat er auto's op de stoep geparkeerd staan, kan bij dit gemeenteteam een klacht indienen.

"Tussen 1960 en 1980 werd Plaka overspoeld door disco's en bouzoukias (gelegenheden waar traditionele Griekse muziek wordt gedraaid, noot van de redactie)", legt Lydia Carras uit.

"Veel bewoners waren toen al vertrokken", zei ze.

Uiteindelijk werd in 1993 een presidentieel decreet uitgevaardigd dat de clubs moesten sluiten, dat de woningen moesten worden beschermd en dat het gebruik van elk gebouw in de wijk moest worden vastgelegd.

Hotels mogen in Plaka open, maar alleen in specifieke straten. "Deze regelgeving wordt echter omzeild", zegt Dimitris Melissas, advocaat gespecialiseerd in stedenbouw. "Hele huizen worden omgebouwd tot meerdere appartementen die via platforms voor kortetermijnverhuur worden verhuurd."

In Plaka, waar het hele jaar door slechts 2.000 mensen wonen, kunnen er in de zomer tot wel vier keer zoveel toeristen zijn, zegt de heer Melissas. Er bestaan echter geen officiële statistieken, omdat de telling op stadsniveau wordt uitgevoerd.

Namens Ellet heeft de advocaat de zaak voorgelegd aan de Raad van State over de rechtmatigheid van 16 panden die volledig zijn omgebouwd tot seizoensverhuur en die volgens hem in feite hotels verbergen, omdat ze een receptie hebben of het ontbijt op het terras serveren.

Jurisprudentie

De uitspraak, die in september wordt verwacht, zou een precedent kunnen scheppen.

Voor het hele centrum van Athene, waar het aantal seizoensverhuurders in 2024 al op ruim 12.000 stond en dat leidde tot een ongekende stijging van de huren, heeft de conservatieve regering gestemd voor een verbod op nieuwe appartementregistraties op platforms voor kortetermijnverhuur voor ten minste een jaar.

"Maar als ik in de krant advertenties lees waarin wordt gevraagd te investeren in appartementen die kunnen worden omgebouwd tot Airbnb's, twijfel ik aan de effectiviteit van deze maatregel", aldus Dimitris Melissas.

"Het probleem in Griekenland is niet het aannemen van wetten, maar het handhaven ervan", concludeert de advocaat.