Pensioenen: wettelijke pensioenleeftijd, financiële problemen,... Wat stellen de deelnemers aan het 'conclaaf' voor dat vanaf donderdag de hervorming moet herzien?

Gezien de "enorme verwachtingen" verwacht Marylise Léon, secretaris-generaal van de CFDT, "drie ingewikkelde maanden" . De vakbonden en werkgevers komen op donderdag 27 februari en tot eind mei elke week bijeen in een door de regering bijeengeroepen 'conclaaf' om te proberen de zeer omstreden pensioenhervorming van 2023 te wijzigen. Deze hervorming verschuift met name de wettelijke pensioenleeftijd geleidelijk van 62 naar 64 jaar .

Om hun voorstellen te formuleren, zullen zij zich baseren op het rapport van de Rekenkamer dat op 20 februari werd ingediend en waarin wordt geschat dat het tekort in het pensioenstelsel in 2035 bijna 15 miljard euro zal bedragen en in 2045 30 miljard. In geval van "vooruitgang" , zelfs "zonder een algemeen akkoord" tussen de sociale partners, heeft de premier zich ertoe verbonden een tekst aan het Parlement voor te leggen . Vóór de start van de onderhandelingen vat franceinfo de standpunten van de deelnemers samen.

Wat de vakbonden zullen verdedigen

• Draai de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd naar 64 jaar terug. Voor de CGT is het "object" van de geopende consultatie niet "het herstel van het evenwicht" van het systeem, maar "de intrekking" van de hervorming. De terugkeer naar 62 jaar zal "de basis van de discussies" zijn, voegde Marylise Léon zondag toe in France 3. "Terugkeren naar 62 jaar zal ons doel blijven" en "als we een dag, een maand, een jaar kunnen afschaffen, dan doen we dat" , pleitte Laurent Escure, secretaris-generaal van de Unsa.

• Bijdragen aan winstdeling en participatie uitbreiden. Volgens Sophie Binet, secretaris-generaal van de CGT, zou het "intrekken" van de hervorming van 2023 "10 miljard euro kosten tegen 2030" . De Rekenkamer schat in haar rapport dat de positieve effecten van de hervorming op het financiële evenwicht van het pensioenstelsel, "alle regelingen inbegrepen" , in de orde van "10 miljard euro tegen 2030" zullen liggen. Om deze afschaffing te financieren, stelde vakbondsvoorzitter Sophie Binet in januari in het kader van France 2 voor om bepaalde bonussen, zoals deelname en winstdeling, afhankelijk te stellen van bijdragen.

• Verhoog de pensioenbijdragen. Verder pleit de CGT voor een verhoging van 0,5 procentpunt van de pensioenbijdragen die werkgevers betalen. De CFTC wil de pensioenbijdragen van werkgevers en werknemers met 0,15 punt verhogen. "Voor een salaris van 2.500 euro netto per maand betekent dit een meerkost van 15 euro voor de werkgever en 5 euro voor de werknemer", legt vicevoorzitter Pascale Coton uit aan Challenges .

• Houd rekening met moeilijkheden. De CFDT wil op haar beurt aandringen op "erkenning van moeilijke beroepen". Zij verzoekt om de herinvoering van vier criteria voor beroepspreventie die Emmanuel Macron in 2018 heeft geschrapt : het dragen van zware lasten, moeilijke houdingen, mechanische trillingen en blootstelling aan gevaarlijke chemische stoffen. De vakbond CFE-CGC, de vakbond voor leidinggevenden, wil dat psychosociale risico's worden erkend als factoren die tot lijden leiden.

• Verbeter de werkgelegenheid voor senioren. De CFDT wil ook "concrete resultaten" boeken inzake de tewerkstelling van werknemers aan het einde van hun loopbaan . "We moeten werken aan het verbeteren van de werkgelegenheid voor senioren" door " een werkgeversbijdrage te creëren als de inzetbaarheid niet verbetert" , stelde zijn adjunct-secretaris, Yvan Ricordeau, voor aan BFMTV . Door de terughoudendheid van bedrijven en het gebrek aan opleiding ondervinden senioren veel moeilijkheden bij het verkrijgen van een contract. Volgens de afgevaardigde minister van Arbeid, Astrid Panosyan-Bouvet, blijkt uit een rapport van de Raad voor Economische Analyse, dat "begin maart" wordt gepubliceerd, dat Frankrijk een "echte vooruitgang" heeft gezien in de werkgelegenheidsgraad van "55- tot 59-jarigen" , met niveaus "gelijk aan Duitsland" . "Daarentegen daalt de activiteitsgraad daarna sterk", geeft ze toe.

• Pak de loonverschillen tussen vrouwen en mannen aan. Marylise Léon wijst erop dat deze ongelijkheden tijdens het beroepsleven "directe gevolgen hebben voor het pensioen" , aangezien "de pensioenkloof tussen vrouwen en mannen" "38%" bedraagt. De CGT wil op haar beurt dat er een tijdelijke technische bijdrage voor bedrijven wordt gecreëerd ten behoeve van gendergelijkheid. Volgens de centrale bank zou deze maatregel bijna 6 miljard euro vrijmaken voor de financiering van pensioenen.

Wat werkgeversorganisaties zullen verdedigen

• Handhaaf de wettelijke leeftijd op 64 jaar "als minimum", "of verhoog deze zelfs nog iets", aldus de Medef. De belangrijkste werkgeversorganisatie is van mening dat "terugkeren naar de wettelijke leeftijd zou zeer ernstige financiële gevolgen hebben." In de kolommen van het Journal du dimanche oordeelt de voorzitter van Medef dat het "minimaal" noodzakelijk is om de pensioenleeftijd die in de hervorming van 2023 is vastgelegd, te handhaven of zelfs "iets te verhogen" . Volgens Patrick Martin zijn er niet 50 oplossingen om "de pensioenen op hetzelfde niveau te houden als nu en daarmee de levensstandaard van gepensioneerden te behouden". "Ofwel verhogen we de bijdragen van bedrijven en werknemers" , wat hij uitsluit, "ofwel verlengen we de bijdrageperiode" .

• Terugkeer naar de wettelijke leeftijd, op voorwaarde dat deze wordt geïndexeerd aan de levensverwachting, voor de CPME. De Confederatie van Kleine en Middelgrote Ondernemingen (CPME) zegt open te staan ​​voor onderhandelingen met de vakbonden over de wettelijke pensioenleeftijd. Maar dan moet er wel een 'automatisch' indexeringssysteem op de levensverwachting komen. "Om een ​​pensioenmodel op basis van omslagstelsels op de lange termijn te laten voortbestaan, moeten we absoluut meer werken", omdat "we langer leven" , betoogt de voorzitter, Amir Reza-Tofighi. met Les Echos .

• Introduceer een kapitalisatiecomponent in het pensioenstelsel. In het huidige model innen pensioenfondsen bijdragen uit de inkomsten van werknemers om de pensioenen van gepensioneerden te betalen. Om dit distributiesysteem , dat gebaseerd is op intergenerationele solidariteit, te "completeren" , stelt de voorzitter van de CPME voor om een ​​" kapitalisatiepensioen" toe te voegen, dat bestaat uit het sparen voor het eigen pensioen. Op franceinfo leek de minister van Arbeid en Werkgelegenheid open te staan ​​voor deze mogelijkheid . Hij herinnerde eraan dat "15 miljoen" werknemers al gebruikmaken van kapitalisatiemechanismen. Ook Medef en de Unie van Lokale Ondernemers (U2P) zijn voorstander van dit idee.

• Werk één uur per week extra. Om dit deel van de kapitalisatie te financieren, stelt de CPME voor om de wekelijkse werktijd te verlengen. "Dit extra uur werk zou niet rechtstreeks aan de werknemer worden uitbetaald" en "de werkgever zou in ruil daarvoor zijn kapitalisatierekening aanvullen voor zijn pensioen" , legt Amir Reza-Tofighi uit aan Les Echos . " Een andere optie zou zijn om de inkomsten uit dit extra uur per week te verdelen over pensioen en salaris", voegt hij toe.

• Schaf de belastingaftrek voor gepensioneerden af. De directeur van Medef is voorstander van het afschaffen van de belastingaftrek van 10% op beroepskosten, waar gepensioneerden net als werkenden van profiteren. Het verdwijnen van dit voordeel zou voor sommige gepensioneerden leiden tot een verhoging van de inkomstenbelasting, terwijl anderen die nu niet belastingplichtig zijn, dat wel zouden worden. Patrick Martin schatte in januari op RMC dat deze maatregel "4,5 miljard euro per jaar" zou kunnen opleveren.

• Herzie de financiering van de sociale bescherming. Meer in het algemeen is Patrick Martin van mening dat het volgens de JDD noodzakelijk is om de financiering van alle takken van de sociale bescherming (ziekte, gezin, arbeidsongevallen, pensioen, autonomie) opnieuw uit te vinden door een deel van de sociale bijdragen die door bedrijven en werknemers worden gedragen, over te hevelen naar de belastingen . De directeur van Medef verwees met name naar de "sociale BTW", die bestaat uit het verlagen van de sociale bijdragen door het verhogen van de belasting over de toegevoegde waarde . In het programma BFMTV maakte hij ook melding van een verhoging van de CSG (algemene sociale bijdrage) voor gepensioneerden, die momenteel een lager tarief genieten dan dat voor actieve werknemers. "Het verlaagde CSG-tarief voor gepensioneerden betekent 11 miljard euro minder per jaar", aldus hij. Ook de CPME verdedigt deze laatste optie.