Start-up GenF in de Gironde: hoe Thales de nucleaire industrie van morgen aanstuurt

Wereldkampioen op het gebied van lasers met hoog vermogen, Thales, richt in Le Barp (33) de start-up GenF op, die als missie heeft een kernfusiereactor te ontwikkelen en te industrialiseren die gebruikmaakt van traagheidsopsluiting. Een technologie die in 2050 alles zou kunnen veranderen

"Het is meer dan een start-up; het is de eerste stap in de industriële productie van veilige, weinig vervuilende energie." Deze zin komt niet uit de "pitch" - een korte en dynamische presentatie door een jonge tech-ondernemer die op zoek is naar een investeerder - maar uit de inleiding van Alexis Morel, vice-president verantwoordelijk voor optronica, raket-elektronica en laseractiviteiten bij Thales, bij de installatie in Le Barp in de Gironde van een deel van het GenF-team, de start-up die, excuseer mij, de roeping heeft om de productie van elektriciteit te revolutioneren.

GenF, dat momenteel ongeveer tien onderzoekers en ingenieurs in dienst heeft, maar er in 2027 zo'n dertig zou kunnen hebben, heeft als missie om over te stappen van het Taranis-onderzoeksproject (Keltische stormgod. Noot van de redactie) onder leiding van Thales, eveneens een belangrijke speler op het gebied van andere nucleaire productie, namelijk kernsplijting, het CNRS, het CEA en de Polytechnische school voor kernfusie door traagheidsopsluiting, naar de ontwikkeling en productie van reactoren die deze technologie gebruiken. Dankzij een laser"bombardement" op de brandstof deuterium, die gemakkelijk verkrijgbaar is en, omdat het op een temperatuur van 100 miljoen graden Celsius wordt gebracht, kan het vier keer meer energie opwekken dan kernsplijting, met een gelijke hoeveelheid brandstof.

Een ontwikkeling die aanzienlijk versneld zou kunnen worden door de onmiddellijke nabijheid van de Megajoule-laser (LMJ) van de CEA, geïnstalleerd in Barp (33), die momenteel de krachtigste laser ter wereld is die bestemd is voor militaire toepassingen.

"Er is sprake van concurrentie, er wordt zelfs gesproken van een fusiegolf." Maar als er een tiental spelers aan deze technologie werken, dan is de nabijheid van de Mégajoule-laser en de LMJ Petal, de civiele versie die in 2015 werd geïntroduceerd en door de Regionale Raad werd gewenst, voor ons een concurrentievoordeel en geeft het ons een voorsprong. Wij zijn aanwezig in Palaiseau (91, noot van de redacteur) en zullen hier bijdragen aan de opkomst, tegen 2028, van een echte “fusiehub”, een groep bedrijven met expertise in de kernfusiesector. "Hier, op een klein oppervlak, concentreren we de expertise op het gebied van lasertechnologie, kunstmatige intelligentie, cryogene technologie... Alles wat het project nodig heeft om van ervaring naar industrialisatie te gaan", legt Yann Gérard, voorzitter van GenF, uit.

Een ‘vooruitgang’ die gebaseerd is op het feit dat het werk van GenF-onderzoekers en -ingenieurs kan worden getest door de LMJ-faciliteiten. "Tegen 2027 zouden we de digitale tweeling van de reactor moeten hebben ontwikkeld en het eerste experiment moeten hebben gelanceerd. De technologische ontwikkeling zal ons tot 2035 bezighouden. We kunnen in 2040 met de commercialisering beginnen en de eerste megawatts zouden in 2050 kunnen worden opgewekt met een reactor die honderden miljoenen euro's aan investeringen vereist voor de ontwikkeling ervan", legt Yann Gérard uit.

Wat dit project betreft, is de juiste vraag: hebben we de keuze om het te negeren? (Alain Rousset)

Ondertussen beschikt het Taranis-project van GenF, met de steun van Thales, het herstelplan France 2030, de regio Nouvelle-Aquitaine, over een budget van 18,5 miljoen euro, verstrekt door Thales en het industriële en technologische herstelplan France 2030, vóór een fondsenwerving die waarschijnlijk gelijkwaardig is aan de financiering die eind dit jaar onder leiding van het Europese fonds Exergon afgerond zou moeten zijn. Taranis presenteert een nieuwe vorm van kernfusie die 1 miljoen keer minder radioactief afval genereert dan kernsplijting. Dit afval kan bovendien veel sneller worden verwijderd. "De efficiëntie van traagheidsopsluitingsfusie maakt het mogelijk om, met een productie van 1.000 megawatt, een verkoopprijs van minder dan $ 100 per MGW aan te bieden, wat zeer concurrerend is", verzekert Alexis Morel.

"Het uiteindelijke doel is om met een soevereine oplossing te reageren op de sterk stijgende vraag naar elektriciteit. We hebben het over een verdubbeling van de vraag in 2030, terwijl we ons bevrijden van koolstofgebaseerde energie," voegde hij eraan toe. "Wat dit project betreft, is de enige goede vraag die we ons kunnen stellen: hebben we de keuze om het te negeren? De grote spelers, China aan de ene kant en de Verenigde Staten aan de andere kant, worden steeds onafhankelijker op energiegebied; "We kunnen niet op hen rekenen voor onze energietoekomst", concludeerde Alain Rousset, voorzitter van de regio Nouvelle-Aquitaine, tijdens de officiële installatie van GenF in Le Barp.