Iraanse kernenergie: gesprekken tussen Teheran en Europeanen worden vrijdag hervat

Iran zal vrijdag in Istanbul nieuwe gesprekken voeren met Duitsland , Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk over zijn nucleaire programma . Dit is een maand na de twaalf dagen durende oorlog tussen Iran en Israël en de Verenigde Staten.

"In reactie op het verzoek van Europese landen heeft Iran ingestemd met een nieuwe ronde gesprekken", zei Esmail Baghai, woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken, maandag volgens de staatstelevisie. De bijeenkomst zou plaatsvinden in Istanbul.

Een Duitse diplomatieke bron had eerder aangegeven dat Berlijn, Parijs en Londen "intensief blijven samenwerken (...) om een duurzame en verifieerbare diplomatieke oplossing te vinden voor het Iraanse nucleaire programma" en dat ze deze week een ontmoeting plannen.

"Iran heeft laten zien dat het in staat is (de aanvallen) te verijdelen, maar is altijd bereid geweest tot echte, wederkerige en oprechte diplomatie", schreef de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi zondag op X.

Westerse landen en Israël verdenken Iran ervan een atoombom te willen verwerven. Iran ontkent dit en benadrukt het recht om een nucleair programma voor civiele doeleinden uit te voeren.

Op 13 juni lanceerde Israël een verrassingsaanval door Iran te bombarderen en daarbij de hoogste militaire functionarissen en wetenschappers te doden die betrokken waren bij het nucleaire programma van het land.

De Verenigde Staten sloten zich aan bij het offensief van hun Israëlische bondgenoot door in de nacht van 21 op 22 juni drie nucleaire locaties aan te vallen.

Sinds deze aanvallen, bevolen door de Amerikaanse president Donald Trump, zijn de gesprekken opgeschort. De laatste ontmoeting tussen vertegenwoordigers van de E3 (Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk) en Iran vond plaats in Genève op 21 juni, enkele uren voor de Amerikaanse bombardementen.

Ontmoeting met Poetin

Ondertussen ontving de Russische president Vladimir Poetin zondag Ali Larijani, een naaste adviseur van de Iraanse opperste leider Ali Khamenei, in het Kremlin om de nucleaire kwestie te bespreken.

De heer Larijani "bracht een beoordeling uit van de verslechterende situatie in het Midden-Oosten en met betrekking tot het Iraanse nucleaire programma", aldus Dmitry Peskov, woordvoerder van de Russische president.

Poetin gaf uitdrukking aan de "bekende standpunten van Rusland over hoe de situatie in de regio gestabiliseerd kan worden en over de politieke oplossing van het Iraanse nucleaire programma", voegde hij toe.

Deze bijeenkomst in Moskou was niet vooraf aangekondigd.

Rusland onderhoudt goede betrekkingen met Iran, dat als zijn belangrijkste bondgenoot in het Midden-Oosten wordt gezien. Rusland heeft Teheran echter niet met geweld gesteund in de recente oorlog met Israël, en ook niet na de Amerikaanse aanvallen op nucleaire installaties.

Vorige week bekritiseerde Moskou een bericht van het Amerikaanse mediakanaal Axios. Daarin stond dat Poetin Iran had "aangemoedigd" om een deal met Washington te accepteren die Teheran zou verbieden uranium te verrijken.

Dreigementen met sancties

In 2015 bereikten Iran, verschillende westerse mogendheden, China en Rusland een overeenkomst die voorzag in het opleggen van aanzienlijke beperkingen aan het Iraanse nucleaire programma in ruil voor de opheffing van sancties tegen het land.

Maar de Verenigde Staten trokken zich in 2018 terug uit deze langonderhandelde overeenkomst, tijdens de eerste ambtstermijn van Donald Trump, toen hij opnieuw sancties oplegde.

Teheran en Washington hadden via Omaanse bemiddelaars al meerdere rondes van nucleaire onderhandelingen gevoerd voordat Israël zijn twaalf dagen durende oorlog tegen Iran begon.

Onlangs hebben Europese landen gedreigd het ‘snapback’-mechanisme in werking te stellen. Dit mechanisme is opgenomen in de overeenkomst uit 2015 en voorziet in het opleggen van sancties als Iran zijn verplichtingen niet nakomt.

Afgelopen week voerde de hoogste Iraanse diplomaat een telefoongesprek met zijn Britse, Franse en Duitse ambtgenoten en met het hoofd van de diplomatie van de Europese Unie, Kaja Kallas.

Tijdens het gesprek gaven Europese diplomaten aan de heer Araghchi te kennen dat ze vastbesloten zijn om, bij gebrek aan concrete vooruitgang, gebruik te maken van het 'snapback-mechanisme' op weg naar een nieuwe overeenkomst over het Iraanse nucleaire programma.

De Iraanse minister ontkende vrijdag dat er een "morele of juridische" basis is voor deze dreiging.