Mattéo Garguilo, voorvechter van de strijd tegen conversietherapie

Mattéo Garguilo haalt eindelijk adem. Comfortabel in zijn fauteuil heeft hij zijn gebruikelijke pak ingeruild voor een casual wit tanktopje. Zijn mediamarathon loopt binnenkort ten einde, net als zijn officiële ontmoetingen met vertegenwoordigers van de Europese Commissie. Op amper 21-jarige leeftijd boekte Mattéo medio mei een prestatie: het verzamelen van meer dan een miljoen handtekeningen om 'conversietherapie' in de Europese Unie te verbieden .

Deze pseudotherapieën, die in sommige Europese landen nog steeds worden toegepast en in Frankrijk sinds 2022 verboden zijn, zijn bedoeld om de seksuele geaardheid van homoseksuelen te 'corrigeren', meestal door middel van fysiek en psychisch geweld. De jongeman had dit project al in zijn achterhoofd sinds hij 16 was en een documentaire over het onderwerp zag: "Ik was geschokt door de getuigenissen van mensen die deze marteling hadden meegemaakt. Ik begreep niet hoe het mogelijk was om iemand zoiets aan te doen."

Een ontdekking die des te heftiger is wanneer hij terugdenkt aan de momenten van twijfel die hij zelf ervoer voordat hij zijn eigen homoseksualiteit accepteerde. "Waar ik vandaan kom, is homoseksualiteit nog relatief taboe. Ik heb zelf kort gezocht naar een manier om 'verder te gaan'. Vandaag de dag wil ik dat geen enkele jongere zich hoeft af te vragen of zijn of haar homoseksualiteit te genezen is." Op de middelbare school hoorde hij voor het eerst over het Europees Burgerinitiatief (EBI), een procedure waarmee elke Europese burger het Europees Parlement kan laten debatteren over een gekozen onderwerp door een groot aantal handtekeningen te verzamelen.

De sleutel is een mogelijk wetsvoorstel. Een idee begint wortel te schieten: met dit instrument een einde maken aan conversietherapie. Maar op 17-jarige leeftijd lijkt de weg ernaartoe ontmoedigend. Hij vervolgt zijn studie, schrijft zich in bij Sciences-Po en ontmoet daar een vriend, Robin Noël.

"Op een dag hadden we een gesprek en vertelde ik hem over het nogal gekke idee om een ​​ICE op te richten. Tot mijn grote verbazing vertelde hij me meteen dat hij eraan mee wilde doen." Samen richtten ze de vereniging ACT op, voor Against Conversion Therapy, "om een ​​wettelijke basis te hebben" die nodig was voor de oprichting van een ICE.

De beginperiode was aarzelend. Mattéo en zijn twee vrienden begonnen met huis-aan-huis campagnes om anderen te overtuigen van de voordelen van hun aanpak. Door hun doorzettingsvermogen kregen ze de steun van verenigingen in elf lidstaten. En niets werd aan het toeval overgelaten. De lanceringsdatum werd uiteindelijk vastgesteld op 17 mei 2024, de Internationale Dag tegen Homofobie, Transfobie en Bifobie.

Er volgde een lange wachttijd. Bijna een jaar lang kwamen de handtekeningen maar moeizaam binnen. Een week voor de deadline ontbrak nog steeds driekwart. Wanhopig zochten ze hulp bij de LHBT-gemeenschap. De gok loonde. Dankzij hun steun kwam het goed van de grond en deelden de zangeressen Hoshi en Angèle, LHBT-iconen met samen meer dan 4 miljoen volgers, de petitie op hun sociale media.

De handtekeningen stromen binnen in Frankrijk, maar niet alleen daar. "De trans-Europese feministische beweging My Voice, My Choice heeft fantastisch werk geleverd, dankzij hen hebben we in verschillende landen de drempel voor handtekeningen gehaald!" vervolgt hij enthousiast . Ook politici delen hun verhalen: linkse parlementsleden, voormalig premier Gabriel Attal... en zelfs Emmanuel Macron!

In de laatste fase besloot Mattéo zijn leven opzij te zetten: "Ik heb weinig geslapen. Toen ik de spanning zag toenemen, wist ik dat ik er helemaal voor moest gaan. En voor het eerst in mijn leven zakte ik voor een examen," lacht hij. Hij heeft er geen spijt van en zijn betrokkenheid werpt vruchten af. In vijf dagen tijd verzamelde de petitie van de student bijna een miljoen handtekeningen. Ongehoord voor een ICE-project geleid door een kleine, onafhankelijke vereniging.

Op 17 mei 2025, de dag na de sluiting van de handtekeningeninzameling, werd Mattéo uitgenodigd voor de Pride-parade in Brussel, de uitvoerende hoofdstad van de Europese Unie. Daar zat hij op een praalwagen met uitzicht op een menigte van meer dan 40.000 mensen, een mix van LHBT-activisten, leden van de gemeenschap en gewone toeschouwers. Geïntimideerd door de menigte verzamelde hij al zijn moed en kondigde hij officieel het succes van zijn handtekeningencampagne aan. "Het was een magisch moment ", herinnert hij zich ontroerd. "Misschien wel het mooiste moment van mijn leven."