Nadat hij een zware nederlaag heeft geleden voor het presidentschap van de Liberale en Democratische Partij, voltooit Laurent Wauquiez een campagne die leek op een kruisweg

De verkiezingen die aanvankelijk een fluitje van een cent leken, veranderden in een nachtmerrie. De voorzitter van het Republikeinse parlement werd afgelopen zondag 18 mei verpletterd door Bruno Retailleau in de interne strijd om het leiderschap van de rechtse partij. Hij kreeg slechts 25,7% van de stemmen. Een terugblik op een campagne die Laurent Wauquiez verpletterde.

Maar voor hem begon alles in september vorig jaar al onder de beste omstandigheden, zonder enige concurrentie. Op dat moment had rechts officieel geen leider meer, aangezien Éric Ciotti, destijds voorzitter van de LR, zich bij Marine Le Pen had gevoegd tijdens de verrassende parlementsverkiezingen in juni.

Met minder dan 10% van de parlementsleden in de kamer zijn er maar weinig mensen bereid om zich kandidaat te stellen voor het leiderschap van een gedemonetiseerde partij. Maar voor de man die voorzitter werd van de gekozen afgevaardigden in de Assemblee, is de verovering van de partij die hij van 2017 tot 2019 leidde een manier om de controle over de financiën van de beweging terug te krijgen en een datum vast te stellen voor de presidentsverkiezingen van 2027.

De benoeming van Michel Barnier in Matignon en van Bruno Retailleau, tot nu toe onbekend bij het grote publiek, in het ministerie van Binnenlandse Zaken verandert echter de situatie. Na twaalf jaar afwezigheid op het ministerieel toneel, is rechts weer terug in de regering.

"We lopen het risico dat we alleen het ministerie van meningsuiting hebben, terwijl er geen parlementaire meerderheid is. Daarom moeten we snel en krachtig invloed uitoefenen op de publieke opinie en dit gebruiken om ons voor te bereiden op de presidentsverkiezingen", vat een ministeriële adviseur samen.

Bericht ontvangen met een 5 uit 5 door de nieuwe bewoner van Binnenlandse Zaken die de weg die hij bewandelde toen hij voorzitter was van de LR-senatoren, weer oppakt door de strijd tegen illegale immigratie tot zijn stokpaardje te maken .

In een bestuur met slechts enkele politieke zwaargewichten, greep de corruptie snel om zich heen en zorgde ervoor dat hij explosief steeg in de peilingen. Genoeg om zijn omgeving ertoe aan te zetten hem mee te laten doen aan de race voor het presidentschap van rechts , tot groot ongenoegen van Laurent Wauquiez die het gevaar ziet aankomen.

"Er was een overeenkomst tussen ons: het was aan jou om het recht in de regering te belichamen, en aan mij om onze politieke familie te herbouwen. Als je deze overeenkomst verbreekt, zul je de verantwoordelijkheid dragen voor het ontketenen van een oorlog tussen leiders", vertelde de voorzitter van de LR-afgevaardigden hem tijdens een privédiner .

Vertaling van een goede vriend van Bruno Retailleau de volgende dag: "Laurent Wauquiez wilde Bercy, maar hij kreeg het niet. Nu beseft hij dat hij het risico loopt niet eens president van de LR te worden. Die man denkt dat hij eronderuit komt door druk uit te oefenen. Maar te veel mensen willen dat Bruno vertrekt," te beginnen met Senaatsvoorzitter Gérard Larcher.

Nog geen week na deze feesten in Beauvau treedt de voormalige senator van Vendée officieel toe tot de race . De minister van Binnenlandse Zaken heeft beloofd dat hij "niet het spel van de soundbites zal spelen" en "zich niet zal uitspreken tegen zijn concurrenten."

"Dat zeggen we altijd als we een campagne beginnen. Maar al snel begrijpen we dat hij zich eraan zal houden en dat maakt de zaken ingewikkelder, omdat we dan in het niets vechten", betreurt een supporter van Laurent Wauquiez.

"Het probleem is dat je zoveel media-aandacht krijgt als je bij het ministerie van Binnenlandse Zaken werkt, dat het heel erg moeilijk is om punten te scoren. En het wordt nog moeilijker als je rivaal je negeert," zucht een van zijn naaste medewerkers.

Bruno Retailleau blijft zijn aanwezigheid in het veld vergroten , aangestuurd door een reeks nieuwsberichten en bijna dagelijkse toespraken. Wat de peilingen voor de presidentsverkiezingen van 2027 betreft, waar men bijna twee jaar voor de verkiezingen voorzichtig mee moet omgaan, is de Vendéen niet de winnaar, maar heeft hij wel een ruime voorsprong op Laurent Wauquiez .

Genoeg om de voormalige president van de regio Auvergne-Rhône-Alpes ertoe aan te zetten een 'stoomwalsstrategie' te hanteren en het veldspel te omarmen met minimaal twee vergaderingen per dag, soms zelfs drie. En neem vooral ook de tijd om met de activisten een drankje te drinken.

"Het is niet ingewikkeld, wij zijn de uitdagers, dus we steken al onze energie in de race", zegt een parlementslid van LR, die bezig is met het "maken van kaarten" van leden die zullen stemmen in de wedstrijd.

De inzet is hoog: hun aantal ligt rond de 40.000, een stuk lager dan de 139.000 kiezers die in 2021 tijdens de interne voorverkiezingen opkwamen om hun presidentskandidaat te kiezen.

"Soms slaat het om intimidatie. In maart blokkeerden we praktisch alle uitgangen om ervoor te zorgen dat niemand de zaal verliet zonder zijn kaart mee te nemen", geeft een supporter van Laurent Wauquiez toe.

Met enig succes: het aantal activisten verdrievoudigde in enkele maanden tijd, waarbij bijna 20% van de strijdkrachten rechtstreeks uit de regio Auvergne-Rhône-Alpes kwam, en lange tijd onder leiding stond van de voorzitter van de afgevaardigden van de LR.

"Zal dat genoeg voor ons zijn, nu we zo ver achterlopen? Ik weet het niet," gaf een van zijn luitenants eind april toe, die toegaf "in een sombere stemming" te zijn.

Maar Laurent Wauquiez kiest voor een positieve instelling en zegt dat hij "zeker van de overwinning" is, zoals hij herhaaldelijk heeft verklaard. Hij heeft daarbij argumenten achter de hand die hij als onstuitbaar beschouwt.

De gekozen afgevaardigde van Haute-Loire heeft weinig keus tegen Bruno Retailleau, die er prat op kan gaan dat hij door alle leidende figuren ter rechterzijde wordt gesteund, zonder dat zijn campagne echt veel aandacht in de media krijgt.

Maar doordat hij dagelijks tientallen LR-activisten ontmoet, kan hij zijn aanvalsstrategieën verfijnen. Tegenover de activisten blijft hij herhalen dat Bruno Retailleau niet de tijd zou hebben om én een goede minister van Binnenlandse Zaken én een voltijds voorzitter van de LR te zijn. En dat is des te erger als Nicolas Sarkozy in 2005 zo succesvol bleek dat hij in 2007 president van de republiek werd.

Een andere strategie: de minister van Binnenlandse Zaken aanvallen. Hij is van mening dat hij aan handen en voeten gebonden is in de Macronistische regering en dat hij geen enkele reële actieradius heeft .

"Ik zag mensen die op Retailleau wilden stemmen. Toen we hun uitlegden dat we niets konden doen omdat we nog steeds geleid werden door François Bayrou, die in 2012 François Hollande steunde, zette dat hen aan het denken," aldus een plaatselijk gekozen bestuurder die Laurent Wauquiez steunt.

"Het rechtse kamp zal door het Macronisme verwateren", beschuldigt Laurent Wauquiez herhaaldelijk, wat twijfels oproept over de mogelijke terugtrekking van Bruno Retailleau in 2027 om de rechtse zetel open te laten voor Édouard Philippe.

Genoeg om de spanning tussen de twee mannen, die via de media al vaker met elkaar overhoop lagen, enigszins te laten oplopen. Maar ondanks het gebrek aan resultaten van Bruno Retailleau en de afwijzingen in zijn confrontatie met Algerije, lijkt de manoeuvre het tij niet te hebben gekeerd.

Laurent Wauquiez besloot daarom een ​​stap verder te gaan door een maatregel op tafel te leggen die hij nooit met zijn luitenants had besproken en die zelfs binnen de Rassemblement National op scepsis stuitte : het sturen van "gevaarlijke buitenlanders" met de verplichting het grondgebied te verlaten (OQTF) naar Saint-Pierre-et-Miquelon .

De boodschap is duidelijk: activisten van LR moeten zien dat Bruno Retailleau symbool staat voor "Frankrijks onvermogen om dit probleem op te lossen" en hem ervan beschuldigt "passief te accepteren dat buitenlandse criminelen op onze straten worden losgelaten", zo legt hij uit.

"Ik ben geen groot voorstander van het idee, maar het heeft in ieder geval de discussie aangewakkerd", zegt een rechtse parlementslid met tegenzin.

Om te zien: "Ik denk dat een dergelijke maatregel onze activisten goed uitkomt, maar kunnen we daarmee een presidentsverkiezing winnen? Ik denk het niet, en onze activisten willen uiteindelijk dat we winnen," merkt een gekozen politicus op, die relatief neutraal is in de race.

In het kamp van Bruno Retailleau wordt aangenomen dat de wedstrijd op dat moment definitief gewonnen was. "Als je zoiets zegt, komt dat omdat je de grens van je kunnen hebt bereikt en je wanhopig begint te worden. En dat jaagt zelfs de activisten die je mogen weg."

Terwijl sommigen in de entourage van Laurent Wauquiez nog meer "voorstellen om mensen aan het denken te zetten" voorspelden, stopte de voorzitter van de LR-afgevaardigden uiteindelijk geen geld meer in de machine.

Slechts één week voor de start van de stemming riep hij tijdens een debat op BFMTV met Manuel Bompard, de coördinator van de beweging, op tot een "hygiënisch cordon" rond La France Insoumise. Zijn uitgestoken hand naar Sarah Knafo, het enige Europarlementslid van Reconquête, om "een grote bijeenkomst van rechts" te organiseren, viel in het water.

"Het einde van de campagne leek me een beetje triest; we zaten op een lege maag, zonder veel nieuws te bieden. Bruno Retailleau kon het zich veroorloven, maar wij niet", geeft een parlementslid van LR toe.

Met een symbool: de laatste grote campagnebijeenkomst vond afgelopen weekend plaats in het kamp van zijn tegenstander in Boulogne-Billancourt. De vraag is nu wat er met Laurent Wauquiez gaat gebeuren. Zal hij de uitgestoken hand van Bruno Retailleau accepteren, die hem waarschijnlijk een positie als vicevoorzitter van de partij kan aanbieden?

"We moeten hem de tijd geven om te verwerken wat er is gebeurd. Het is een enorme klap voor zijn hoofd", geeft een senator van LR toe. Sommigen maken zich echter zorgen over een duidelijke breuk met de beweging.

Gaat hij zijn droom om zich in 2027 kandidaat te stellen echt opgeven? Zegt hij tegen zichzelf dat hij een kans maakt door interne voorverkiezingen te eisen , of beseft hij dat hij moet vertrekken? vraagt ​​een parlementslid.

"Hij zou een drievoudige beroerte moeten krijgen om de presidentsrace op te geven", aldus een gemeenteraadslid van de Parijse Liberal Democrats, die zegt dat hij zich "zorgen" maakt.

Sommigen van de LR-afgevaardigden gaven hem de bijnaam 'Menselijke Bom', naar een gijzelnemer in een kleuterschool in 1993. En wat dacht je van het risico dat hij de rechterzijde opblaast door zijn eigen winkel te openen?