Oorlog in Oekraïne: Europeanen willen druk op Rusland blijven uitoefenen in aanloop naar Trump-Poetin-top

De Russische en Amerikaanse presidenten zullen elkaar op 15 augustus ontmoeten in Alaska , VS, als onderdeel van de pogingen van de Amerikaanse president om een oplossing te vinden voor het conflict dat Rusland in februari 2022 ontketende. Deze langverwachte ontmoeting zal plaatsvinden zonder de Oekraïense president Volodymyr Zelensky , die steeds heeft aangedrongen op betrokkenheid. "Elke beslissing die tegen ons wordt genomen, elke beslissing die zonder Oekraïne wordt genomen, is een beslissing tegen de vrede", waarschuwde Volodymyr Zelensky op sociale media , eraan toevoegend dat "Oekraïners hun land niet aan de bezetters zullen afstaan."

"Er moet een eerlijk einde komen aan deze oorlog, en het is aan Rusland om de oorlog die het zelf is begonnen te beëindigen", benadrukte de Oekraïense president zaterdagavond in zijn dagelijkse toespraak tot het publiek. Het Russische leger controleert momenteel ongeveer 20% van het Oekraïense grondgebied. Tijdens een telefoongesprek met de Britse premier Keir Starmer op zaterdag drong Volodymyr Zelensky er ook bij zijn Europese bondgenoten op aan om "duidelijke stappen" te zetten om een gemeenschappelijke aanpak te definiëren, hoewel zij eveneens van de gesprekken zijn uitgesloten.

Zaterdagavond gaven de belangrijkste Europese leiders aan ervan overtuigd te zijn dat "alleen een aanpak die actieve diplomatie, steun voor Oekraïne en druk op de Russische Federatie combineert" kans van slagen heeft.

"Wij zijn blij met het werk van president Trump om het bloedbad in Oekraïne te stoppen" en "staan klaar om dit werk diplomatiek te ondersteunen, maar ook door onze aanzienlijke militaire en financiële steun aan Oekraïne te handhaven" en "door beperkende maatregelen tegen de Russische Federatie te handhaven en op te leggen", aldus de leiders van Frankrijk Emmanuel Macron , Italië Giorgia Meloni , Duitsland Friedrich Merz , Polen Donald Tusk, Groot-Brittannië Keir Starmer en Finland Alex Stubb, alsmede de voorzitter van de Europese Commissie Ursula Von der Leyen .

"De weg naar vrede in Oekraïne kan niet worden uitgestippeld zonder Oekraïne", voegden ze eraan toe, terwijl ze herinnerden aan hun gehechtheid "aan het principe dat internationale grenzen niet met geweld mogen worden gewijzigd" en specificeerden dat "de huidige contactlijn (frontlinie) het startpunt voor onderhandelingen moet zijn".

Het initiatief van Donald Trump heeft tot intensieve diplomatieke activiteit geleid. De Oekraïense president voerde telefoongesprekken met Emmanuel Macron en de Spaanse regeringsleider Pedro Sánchez. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, David Lammy, ontving zaterdag in Londen de Amerikaanse vicepresident J.D. Vance , de leider van de Oekraïense presidentiële administratie Andrii Yermak, de voormalige Oekraïense minister van Defensie Rustem Umerov, evenals Europese nationale veiligheidsadviseurs om "de volgende stappen naar vrede in Oekraïne te bespreken". De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva voerde op zijn beurt een telefoongesprek met de Russische president Vladimir Poetin .

Een oplossing van het conflict zal territoriale uitwisselingen omvatten "in het belang van iedereen", verzekerde Donald Trump vrijdag, zonder verdere details te geven. "We hebben het over grondgebied waar al meer dan drieënhalf jaar gevochten wordt (...), het is complex", zei hij in het Witte Huis.

De Amerikaanse president, die herhaaldelijk heeft beloofd een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne, heeft de afgelopen maanden meerdere keren telefonisch contact gehad met zijn Russische ambtgenoot, maar heeft hem sinds zijn terugkeer op 20 januari nog niet persoonlijk ontmoet. De aangekondigde ontmoeting onder vier ogen is de eerste tussen de twee mannen sinds juni 2019 in Japan, een jaar na een top in Helsinki waar Donald Trump een resoluut verzoenende toon aansloeg tegenover Vladimir Poetin. Deze laatste heeft van zijn kant sinds 2015, onder het presidentschap van Barack Obama , geen voet meer op Amerikaanse bodem gezet.

Omdat de Verenigde Staten het Internationaal Strafhof (ICC) niet erkennen, dat een arrestatiebevel heeft uitgevaardigd voor Vladimir Poetin vanwege de "illegale" overdracht van Oekraïense kinderen naar Rusland, hoeft Vladimir Poetin niet bang te zijn om gearresteerd te worden in dit gebied in het uiterste noordwesten van het Amerikaanse continent, dat in 1867 van Rusland werd gekocht.

Na meer dan drie jaar strijd blijven de Oekraïense en Russische standpunten onverzoenbaar. Moskou eist dat Oekraïne vier gedeeltelijk bezette regio's (Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson) afstaat, naast de Krim, die het in 2014 annexeerde, en dat het afstand doet van westerse wapenleveranties en elk NAVO-lidmaatschap.

Deze eisen zijn onaanvaardbaar voor Kiev. Kiev wil de terugtrekking van Russische troepen uit haar grondgebied en wil westerse veiligheidsgaranties, waaronder voortdurende wapenleveringen en de inzet van een Europees contingent, waar Rusland zich tegen verzet.