Digitale contracten zijn tegenwoordig de norm. Heeft een schriftelijke handtekening nog wel kracht?

Sommige van de machtigste mensen ter wereld kun je herkennen aan hun handtekening.

De handtekening van premier Mark Carney siert het Canadese geld, afkomstig uit zijn tijd als hoofd van de Bank of Canada. En de Amerikaanse president Donald Trump toont regelmatig zijn enorme, schuin aflopende handtekening voor de camera's bij elk nieuw presidentieel decreet.

Tegenwoordig is het voor de meesten van ons gebruikelijker om onze handtekening te zetten op een touchscreen, of om een vakje aan te klikken op een online formulier, dan om onze handtekening te zetten met een pen op papier.

Auteur Christine Rosen is er niet blij mee.

"We kiezen er bewust voor om terug te keren naar een manier van leven waarin een merkteken hetzelfde is als een handtekening. Het is dus een degeneratie van onze vaardigheden als mens", vertelde ze aan Peter Mitton van The Sunday Magazine .

Rosens boek The Extinction of Experience onderzoekt hoe de digitale wereld de ervaringen in het echte leven uitholt, zoals het fysiek ondertekenen van je naam.

"Ik vrees dat onze bereidheid om die kleine, alledaagse handeling op te schorten symbool staat voor de andere belangrijke zaken die we hebben laten vallen in onze overhaaste omgang met digitale communicatievormen", aldus zij.

Ondanks dat ze voor de meeste mensen tegenwoordig relatief zeldzaam zijn, en ondanks de juridische onduidelijkheid die de introductie van elektronische handtekeningen met zich meebracht, hebben geschreven handtekeningen nog steeds kracht als persoonlijke artistieke uiting, ongeacht of u ze zelf zorgvuldig hebt ontworpen of een professional hebt ingehuurd om dit voor u te doen.

E-handtekeningen bestaan al tientallen jaren

E-handtekeningen bestaan in de VS al ruim 25 jaar. In juni 2000 ondertekende de toenmalige Amerikaanse president Bill Clinton de Electronic Signatures in Global and National Commerce Act.

De wet maakt het mogelijk om elektronische gegevens, waaronder digitale versies van een handtekening, te gebruiken voor zakelijke transacties waarvoor voorheen de schriftelijke handtekening van een persoon nodig was ter bevestiging.

In Canada beschrijft de Personal Information Protection and Electronic Documents Act , die in april 2000 van kracht werd, het gebruik van elektronische handtekeningen. Provincies en territoria hebben dit voorbeeld gevolgd met soortgelijke wetgeving.

John Gregory, een gepensioneerde advocaat uit Toronto, zegt dat toen Clinton de wet ondertekende, sommigen zich zorgen maakten dat de "ceremoniële functie" van de handtekening aan kracht zou inboeten.

"Het zorgt ervoor dat je het serieus neemt. O jee, ik teken dit. Dit is belangrijk. Ik zou moeten weten wat ik doe. Ben ik het hier echt mee eens?", aldus Gregory, die eerder in de VS werkte aan het ontwikkelen van overheidsbeleid over wat er juridisch gebeurt wanneer papieren sporen steeds digitaler worden.

Hoewel de meningen over de waarde van een elektronische handtekening uiteen kunnen lopen, is de wetgeving inmiddels aangepast.

Gregory verwees naar een zaak uit 2017 in Saskatchewan, waar een man die gewond raakte bij een crash met een go-kart, stelde dat een digitale verklaring van afstand die hij ondertekende door een vakje aan te vinken, het bedrijf dat eigenaar was van de baan niet van enige aansprakelijkheid zou moeten ontslaan. De rechtbank oordeelde dat die cheque in feite net zo geldig was als een handtekening met pen en papier.

En in 2024 bevestigde het Hooggerechtshof van Saskatchewan een uitspraak dat een duim-omhoog-emoji een contract tussen twee agrarische bedrijven bekrachtigde . Een van de betrokken bedrijven verzocht het Hooggerechtshof van Canada om een uitspraak over die uitspraak ; het is onduidelijk of het Hof dit zal doen.

Vinden jongeren handtekeningen belangrijk?

Filomena Cozzolino, 27, ontleende haar signatuur aan haar grootmoeder van vaderskant, met wie ze haar naam deelt.

"Toen ik een jaar of 12 of 13 was, vond ik een van haar identiteitsbewijzen en ik wilde haar handtekening proberen te kopiëren", aldus de studente publiceren en creatief schrijven aan het Sheridan College in Mississauga, Ontario.

"We delen niet alleen onze naam, maar we kunnen ook onze handtekeningen delen, aangezien zij er niet meer is om de hare te delen."

Sommige klasgenoten hadden een meer zakelijke aanpak.

"Ik heb eigenlijk een heel slordig handschrift, omdat ik linkshandig ben. Dus alles vlekt en... toen ik eenmaal vloeiend schrijven leerde, ging ik gewoon met de stroom mee," zei de 28-jarige Mikayla Nicholls.

Zainab Bakjsh, 24, schrijft haar handtekening in het Arabisch, wat er volgens haar beter uitziet en makkelijker te schrijven is dan wanneer ze het in het Engels doet. Maar verder heeft ze er niet veel over nagedacht.

"Het is gewoon een handtekening. Als ik iets moet doen bij de bank, of bijvoorbeeld mijn zorgpas moet verlengen, is dat waarschijnlijk het enige moment waarop ik teken," zei ze.

Boutique signature craft

Hoewel het tijdperk van correspondentie met een vulpen op perkament allang voorbij is, is er nog steeds een niche van mensen die geïnteresseerd is in het gebruiken van handtekeningen als persoonlijk tintje. En er is zelfs een markt voor als u op zoek bent naar een professional die er eentje voor u kan maken.

"Ik geloof dat je handtekening letterlijk je gezicht is. Ongeacht je beroep kun je met deze prachtige handtekening indruk maken op de mensen om je heen", aldus Elena Jovanovic, hoofdkalligraaf bij MySign Studio in Florida.

Het bedrijf maakt handtekeningen op maat voor klanten en biedt opties in verschillende schriftsoorten. Hun kalligrafen leren je vervolgens hoe je ze zelf kunt tekenen. Maar het kost wel geld, met diensten variërend van $ 100 tot $ 200.

"Veel mensen over de hele wereld creëren hun eerste handtekening in hun tienerjaren en blijven die hun hele leven gebruiken. Deze handtekeningen missen doorgaans creativiteit en elegantie", aldus Jovanovic.

Soms vragen klanten om bepaalde artistieke effecten, zoals het toevoegen van een leeuw of vlinder aan de handtekening. Andere verzoeken zijn meer esoterisch van aard.

Jovanovic herinnert zich een klant die had gevraagd of ze zijn handtekening konden personaliseren door een scheldwoord van vier letters aan zijn achternaam toe te voegen. Waarschijnlijk alleen voor de handtekening, en niet als onderdeel van een officiële naamswijziging.

"En ik dacht, waarom niet?", zei ze.