De anticonceptiepil van de vrouw 'migreerde' in haar lichaam en kwam in haar BLAAS terecht

Een vrouw die last had van een zeldzame complicatie, ontdekte dat haar spiraaltje van haar baarmoeder naar een ander deel van haar lichaam was gemigreerd.

De naamloze 39-jarige vrouwelijke patiënt uit Tunesië besefte voor het eerst dat er iets mis was toen ze klachten kreeg aan de lagere urinewegen, waaronder de aandrang om vaak te plassen en pijn bij het plassen.

Nadat de symptomen zes maanden aanhielden, raadpleegde de vrouw urologen in het Charles Nicole Ziekenhuis.

De artsen ontdekten dat haar gynaecoloog vier jaar eerder een koperspiraaltje bij haar had geplaatst, maar dat ze nooit een vervolgonderzoek had gehad.

Een spiraaltje wordt via de vagina in de baarmoeder geplaatst en is 99 procent effectief in het voorkomen van zwangerschap tot wel 10 jaar. Er zijn twee soorten, waarvan de kopervariant werkt door koperionen af te geven die giftig zijn voor sperma.

Artsen ontdekten dat de draadjes van het spiraaltje, die uit de baarmoederhals horen te hangen, niet in de vagina aanwezig waren en dat het spiraaltje ontbrak in de baarmoeder, waar het had moeten zitten.

Er werd een vervolgonderzoek uitgevoerd naar de baarmoeder en een röntgenfoto van de buik van de patiënt. Daaruit bleek dat het spiraaltje de baarmoederwand had geperforeerd en in de blaas van de vrouw terecht was gekomen. Deze complicatie kan tot dodelijke infecties leiden als deze niet wordt behandeld.

In de blaas begon het te verkalken, doordat kalk zich ophoopt en het weefsel verhardt. Dit werd vervolgens een 'blaassteen', een verharde minerale massa die zich in de blaas kan vormen als de urine daar lang blijft staan.

De aandoening wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van vreemd materiaal in de blaas en kan leiden tot problemen met plassen en pijn.

Om het probleem te verhelpen, verwijderden artsen het verkalkte spiraaltje endoscopisch met behulp van een flexibel, buisachtig instrument, een endoscoop genaamd. De vrouw werd 24 uur na de operatie ontslagen.

Bij een vervolgonderzoek een maand later meldde de patiënt dat alle symptomen volledig waren verdwenen en dat er geen sprake was van urine- of vaginale lekkage.

Perforatie van de baarmoeder en migratie van het spiraaltje zijn zeldzame complicaties die bij ongeveer één tot twee op de 1.000 personen voorkomen.

Het plaatsen van een spiraaltje is een kleine ingreep waarbij een arts een speculum in de vagina plaatst en via een klein buisje het spiraaltje via de baarmoederhals in de baarmoedermond schuift.

Er zijn twee soorten spiraaltjes: koperspiraaltjes en hormonale spiraaltjes. Het eerste type spiraaltje geeft een kleine hoeveelheid koper af in de baarmoeder, wat een ontstekingsreactie veroorzaakt die giftig is voor sperma en eicellen.

Dit laatste hormoon geeft een kleine hoeveelheid van het hormoon progestageen af, wat het baarmoederhalsslijm dikker maakt en het voor sperma moeilijker maakt om een eicel te bereiken. Het kan ook verhinderen dat een eicel uit de eierstokken vrijkomt.

Volgens de National Health Statistics Reports uit 2023 over het gebruik van anticonceptiemiddelen (het meest recente jaar waarover gegevens beschikbaar zijn) gaf 20 procent van de seksueel actieve vrouwen tussen de 15 en 49 jaar aan ooit een spiraaltje te hebben gebruikt tussen 2015 en 2019.

In een onderzoek uit België werden alle casusrapporten over spiraalmigratie geanalyseerd, die tussen 2002 en 2022 werden gepubliceerd.

Uit het onderzoek bleek dat ongeveer de helft van de patiënten pijn heeft en dat een derde volledig asymptomatisch is, wat betekent dat ze geen symptomen hebben.

Lees meer

De meest voorkomende migratieplaatsen zijn de darmen, de blaas en het omentum, een membraanachtige dubbele laag vetweefsel die de darmen en organen in de onderbuik bedekt en ondersteunt.

Normaal gesproken wordt een spiraaltje verwijderd door aan de draadjes te trekken, maar als het spiraaltje is verplaatst, is laparoscopie de beste methode.

Deze procedure wordt meestal in de buik of het bekken uitgevoerd en maakt gebruik van kleine incisies met behulp van een camera.

Normaal gesproken is er geen sprake van blijvende schade na verwijdering van het gemigreerde spiraaltje, maar af en toe zijn er ernstige complicaties gemeld.

In het licht van hun bevindingen merkten de onderzoekers op dat zorgverleners 'waakzaam moeten zijn voor deze zeldzame complicatie, vooral in gevallen van pijnlijke inbrenging of de aanwezigheid van andere risicofactoren voor perforatie'.

Ze voegden toe: 'Wanneer een perforatie van de baarmoeder wordt vastgesteld, is het raadzaam om het spiraaltje te verwijderen om ernstige complicaties te voorkomen.'