Waar de G7 vandaan komt – en waar het naartoe zou kunnen gaan in het tijdperk van Trump

Historicus Samuel Beroud ergert zich aan de oorsprong van de jaarlijkse G7-top (Groep van Zeven).

Volgens een bekend verhaal werd de G7 (oorspronkelijk de G6, voordat Canada in 1976 toetrad) opgericht als een forum voor de belangrijkste geïndustrialiseerde landen ter wereld, na de economische schokken van begin jaren zeventig, waaronder de ineenstorting van het monetaire stelsel van Bretton Woods en de oliecrisis.

De eerste top werd in 1975 georganiseerd door de Franse president Valéry Giscard d'Estaing en de Duitse bondskanselier Helmut Schmidt. De twee leiders ontmoetten de staatshoofden van het Verenigd Koninkrijk, Italië, Japan en de VS voor een gesprek bij de open haard in het kasteel van Rambouillet, net buiten Parijs.

Er wordt gezegd dat de bijeenkomst nodig was om de wereldeconomie in goede banen te leiden en te voorkomen dat geschillen zouden escaleren tot ernstige handelsoorlogen. Maar nog belangrijker was om het publiek en de markten gerust te stellen dat de leiders de touwtjes in handen hadden en de zaken regelden.

"Ik heb een zeer kritische interpretatie van de G7. Als je goed kijkt, vond de eerste G7 eigenlijk pas plaats nadat het herstel van 1975 al een feit was", aldus Beroud, fellow bij het Wilson Center in Washington en promovendus aan de Universiteit van Genève.

"Er bestaat dus al een soort truc van politici die zeggen: 'Kijk, wij lossen de wereldwijde economische problemen op', terwijl ze allang weten dat het herstel al is begonnen."

Toch zat er ook een geopolitieke waarde in een persoonlijke ontmoeting en was er op dat moment een duidelijke boodschap, aldus Beroud.

"De westerse wereld heeft een periode van spanningen doorgemaakt, maar nu zijn we weer verenigd en staan ​​we klaar om uitdagingen van buitenaf het hoofd te bieden. Dit is dan ook de belangrijkste boodschap van de eerste G7-top."

Veel succes deze week.

Het zou mooi zijn als er een gevoel van kalmte zou worden uitgestraald nu de wereldeconomie op zijn kop staat door de handelsoorlog van de regering-Trump — en dan hebben we het nog niet eens over de heftige oorlogen in het Midden-Oosten en Oekraïne.

Hopelijk krijgen de leiders die deze week bijeenkomen in de majestueuze wildernis van Kananaskis (Alta.) de memo.

Of die geruststelling eenheid inhoudt op het gebied van belangrijke economische en veiligheidsvraagstukken, is de vraag – zelfs twijfelachtig. Misschien wel meer dan ooit in de vijf decennia lange geschiedenis van deze topconferenties.

Als gastheer lijkt de Canadese regering af te zien van een communiqué ter afsluiting van de top en zich te richten op minder uitgebreide , actiegerichte verklaringen .

We weten allemaal waarom.

Afgezien van een verwoestende handelsoorlog en de routineuze denigrerende bejegening van bondgenoten, is er weinig gemeenschappelijke basis tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de andere leiders op belangrijke economische, milieu- en veiligheidskwesties, met name Oekraïne.

Creon Butler, die bijna tien jaar lang de prioriteiten van de Britse G7 hielp organiseren, schreef afgelopen najaar dat de G7 met Trump in beeld zo beperkt is — er zijn zo weinig gebieden van samenwerking en overeenstemming — dat bondgenoten beter af zouden zijn als ze in kleinere groepen bijeen zouden komen, zonder de Verenigde Staten.

"Ik denk dat het probleem nu, eerlijk gezegd, is dat je een bepaald niveau van vertrouwen tussen de leden nodig hebt om dat allemaal te laten werken. En ondanks de nodige hobbelige periodes onderweg, is dat er altijd geweest", aldus Butler, die onder de voormalige premiers David Cameron, Theresa May en Boris Johnson diende.

Ik vraag me nu af of er nog wel genoeg vertrouwen in de VS is om het te laten functioneren zoals het in het verleden heeft gedaan.

Vragen over relevantie

Gedurende haar bestaan ​​zijn er andere momenten geweest waarop de G7 met elkaar in conflict was over een reeks of specifieke beleidsmaatregelen, aldus Butler. Maar zo grimmig was het nog nooit.

Gezien de afnemende collectieve economische invloed staat de G7 ook voor existentiële vragen. De komst van de G20 begin jaren 2000 en de BRICS-alliantie brachten de relevantie van de G7 in een veranderende wereld in gevaar.

"Er was een periode waarin mensen zich binnen de G7 afvroegen of ze de G7 nog wel nodig hadden?", aldus Butler.

Eén van die momenten was in de aanloop naar de financiële crisis van 2008 en vóór de toenemende schuldencrisis in de eurozone .

"Het was de crisis in de eurozone, die in wezen een crisis van de G7 was — of van Europa en andere ontwikkelde landen — die de G7 duidelijk een blijvend doel gaf", zei hij.

Recenter vond het zijn doel in de behoefte om te reageren op de Russische aanval op Oekraïne.

Nadat de G7 zich aanvankelijk terughoudend opstelde tegenover de regering van Trump, kwam de organisatie in alle hevigheid terug als coördinerende groep voor de sancties tegen Rusland na de grootschalige invasie van Rusland in 2022. In die tijd was iedereen het erover eens.

Een gesprek heeft niet altijd consensus nodig

Gezien de stortvloed aan gebeurtenissen en de snelheid waarmee Trump de wereldorde op zijn kop zet, lijken die dagen alweer lang geleden. Dus wat is nu het doel?

"De G7 gaat uiteindelijk toch over zaken praten?", aldus Phil Luck, voormalig adjunct-hoofdeconoom bij het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en nu werkzaam bij het Center for Strategic and International Studies in Washington.

We komen samen en praten over dingen. De vraag is dus wat het nut daarvan is? … Ik denk dat praten altijd zin heeft. Ik denk dat het meestal niet zo duur is. En ik denk dat praten in ieder geval kan helpen om meningsverschillen op te lossen. En dat kan nuttig zijn.

Senator Peter Boehm, voormalig viceminister van de G7 in Canada, was het ermee eens dat praten waardevol is, vooral nu, zelfs als er geen consensus is.

Nadat hij leiders achter gesloten deuren op verschillende topconferenties had gezien, zei hij dat er veel te leren valt van de manier waarop zij in het verleden met hun meningsverschillen zijn omgegaan.

"In de zaal is niet iedereen geneigd tot een vuistgevecht of zoiets. Er heerst een heel hartelijke sfeer", zei Boehm, die het oneens was met de stelling dat er een nieuw forum – zonder de VS – nodig is.

"Je kunt het erover eens zijn dat je het oneens bent."

Als je naar de recente geschiedenis kijkt, focust iedereen zich op Trumps Twitter-uitbarsting op Air Force One in 2018 als een poging om de consensus tijdens de top in Charlevoix te ondermijnen. Maar Boehm zei dat de geschiedenis heeft aangetoond dat er manieren zijn om de discussie met de wispelturige president te beheersen – en hij gelooft dat premier Mark Carney Trump op de hoogte kan houden.

"Wat ik zou zeggen is: breng hem... naar de vergadering, breng president Trump in het gesprek – en zo vaak als je kunt, zodat hij zijn interesse niet verliest," zei Boehm. "En laat hem met rust, want hij is de president van de Verenigde Staten."

Maar de geschiedenis en het in toom houden van je ego zijn niet oneindig. De grotere vraag is hoe andere leiders reageren op Trumps beleid en zijn mogelijke woedeaanvallen.

"Ik denk dat de grote uitdaging voor premier Carney is om ervoor te zorgen dat er een vorm van solidariteit wordt getoond", zei Boehm. "Er zal niet over alles consensus zijn. Die is er nooit geweest."

"Maar om in ieder geval een zekere consensus te bereiken, zodat de G7 zichzelf aan de wereld kan presenteren en kan zeggen: 'We hebben een goed gesprek gehad over de onderwerpen X, Y en Z, en dit is wat we van plan zijn te doen.'"

Als grootste economie ter wereld zijn landen er in de loop der jaren aan gewend geraakt dat de Verenigde Staten — de zogenaamde G1 — de agenda bepaalt en het voortouw neemt in de discussie.

Nu de regering van Trump afstand doet van de rol van wereldleider van het land, zei Luck dat het aan de andere G7-leden is om te proberen consensus te vinden met de VS waar dat kan — en het voortouw te nemen in belangrijke kwesties die Amerika niet langer interesseren.

"Ik denk dat de wereld nog wel even zal moeten wachten tot we het soort moreel leiderschap laten zien waaraan mensen volgens mij gewend zijn. Of waarvan we graag denken dat mensen eraan gewend zijn," zei hij.