"Netanyahu is corrupt en gevaarlijk, maar het bloedbad in Gaza is geen genocide", zegt Gadi Luzzatto Voghera.
Auteur en leidende figuur in het Italiaanse jodendom
Deze term vat het vertekende perspectief van degenen die Gaza vanuit het Westen bekijken perfect samen. Er zijn talloze woorden om de massamoord op burgers te beschrijven.
In 2024 schreef hij een belangrijk boek. Moedig. Van urgente, dramatische relevantie. Over de Joden. Vragen over antisemitisme, zionisme, Israël en democratie (Bollati Boringhieri, 2024). De auteur is Gadi Luzzatto Voghera , een leidende figuur binnen het Italiaanse Jodendom. Hij is directeur van het Foundation Center for Contemporary Jewish Documentation (CDEC). Als wetenschapper van de hedendaagse geschiedenis, een specialist in de geschiedenis van Joden en antisemitisme, is hij lid van de Italiaanse delegatie bij de International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA). Zijn belangrijkste publicaties omvatten Antisemitism. Questions and Answers (1994), The Price of Equality. The Debate on the Emancipation of Jews in Italy (1781-1848) (1998), Antisemitism on the Left (2007), Rabbis (2011) en Antisemitism (2018).
"De zelfmoord van Israël", het boek van Anna Foa , winnaar van de Strega-prijs voor non-fictie, is een groot succes, maar heeft ook tot controverse geleid, zelfs binnen de Joodse diaspora. Wat vindt u ervan? Ik verwelkom elke bijdrage die ons helpt de complexe dynamiek van het Midden-Oosten te begrijpen. Anna Foa heeft ons in het verleden met verschillende sleutelteksten geholpen om de complexe dynamiek te begrijpen die de geschiedenis van de Joodse diaspora in christelijk Europa heeft bepaald. Haar huidige perspectief op de Israëlische situatie wordt naar mijn mening beïnvloed door het Europese perspectief, zowel cultureel als wat betreft feitelijke politieke militantie. Het is passend: de steeds kleiner wordende Europese Joodse diaspora is stil sinds 7 oktober 2023, toen georganiseerde terroristen van Hamas en de Islamitische Jihad dood en geweld zaaiden in de Joodse gemeenschappen rond Gaza en honderden weerloze burgers ontvoerden. Het trauma van de vervolging manifesteerde zich binnen enkele uren, en de stilte die daarop volgde was een direct gevolg van dat trauma. Anna Foa, een militante intellectuele en een Joodse diaspora, heeft besloten zich uit te spreken tegen die stilte. Ze betoogt dat de militaire en politieke beslissingen van Netanyahu's extreemrechtse regering dodelijke en desintegrerende gevolgen zullen hebben voor de hele Joodse wereld. Vandaar het woord "zelfmoord", dat zo'n sterke impact heeft gehad in redactionele en mediakringen. De linkse publieke opinie (die de meerderheid van de Italiaanse lezers vertegenwoordigt) voelde zich enigszins voldaan. Eindelijk een Jood die kwaadspreekt over Israël (!). In werkelijkheid is dit niet het geval. Foa neemt het op tegen de leiders van Europese Joodse gemeenschappen (waaronder Italië), die zich volgens haar gevaarlijk hebben aangesloten bij de standpunten van de Israëlische regering. En ze geeft de regering van Netanyahu de schuld van haar roekeloze beslissingen. Maar zijn woorden worden verkeerd geïnterpreteerd door dat (steeds luider klinkende) deel van links dat onopgeloste antisemitische gevoelens koestert en Israël interpreteert als de " collectieve Jood", en daarmee elke kritiek erop toejuicht, vooral van een Joodse vrouw. Je zou kunnen zeggen: kijk, als ik Israël bekritiseer, ben ik niet antisemitisch omdat een Joodse vrouw er net zo over denkt! Een simpel plan, maar een dat niet werkt...
Waarom? Omdat Anna Foa's boek een fundamentele tekortkoming heeft die het problematisch maakt. Het benadert Israël vanuit een westerse invalshoek en met westerse expertise. Het mist kennis van Hebreeuws en Arabisch die toegang zou verschaffen tot de culturele en politieke dynamiek die specifiek is voor dat gebied. En de noodzakelijke contextualisering van het Midden-Oostenconflict vanuit een geopolitiek perspectief ontbreekt volledig.
De politiek zou, net als de journalistiek, de waarde van woorden moeten kennen. Hun gewicht. Waarom komen sommige mensen in Italië in opstand, worden ze verontwaardigd en schrijven ze woedende hoofdartikelen wanneer het woord "genocide" wordt gebruikt om te beschrijven wat er zich in Gaza afspeelt ? Het woord "genocide" vat inderdaad het vertekende perspectief het beste samen van degenen die Gaza vanuit Italië en het Westen in het algemeen bekijken. Ik kom terug op het gebrek aan context: Hamas heeft op 7 oktober niet in zijn eentje de hel ontketend: dat was het begin van een oorlog om regionale hegemonie, gewenst door Iran en deels gefinancierd door Qatar. Er zijn veel actoren bij betrokken: Israël, Egypte (dat ook een enorme verantwoordelijkheid draagt voor de dood van duizenden Palestijnse burgers), Turkije, Iran, Saoedi-Arabië en de Emiraten. En natuurlijk de Verenigde Staten, China en Rusland. Europa is nergens te bekennen. We staan dus voor een mini-wereldoorlog, naast die welke al vier jaar in Oekraïne woedt. In deze context zijn de woorden die we tot onze beschikking hebben om de massaslachting onder burgers te beschrijven talloos, maar de directe verwijzing, die paradoxaal genoeg voortkomt uit het enorme culturele werk dat is verricht naar de massamoorden van de twintigste eeuw, en met name de Holocaust, is het woord "genocide". Dit is echter een verkeerde benaming en in zekere zin beledigend. Ik zeg het vaak: ons heden is niet in staat een nieuwe woordenschat te produceren om de realiteit te beschrijven die we vandaag de dag waarnemen en waarin we leven. En sommige media (ik denk aan het zeer effectieve Hamas-apparaat en al-Jazeera, of het Iraanse persbureau IRNA , of het televisienetwerk RT Russia Today (sinds november 2022 verboden in het Westen) hebben de neiging een term als genocide te verspreiden om te beschrijven wat er in Gaza gebeurt, en stellen zo de gemakkelijke vergelijking Israël = nazisme voor. Een klassiek voorbeeld van antisemitisme, al tientallen jaren. De realiteit is dat we niet echt weten wat er in Gaza gebeurt, omdat de informatie die we ontvangen allemaal bevooroordeeld is. Wat verrassend is, is dat de wereld van de journalistiek, die zoals u zegt voorzichtig zou moeten zijn met het verifiëren van bronnen en het gebruiken van woorden, in plaats daarvan de neiging heeft om apodictische kanten te kiezen en ideologisch nieuws en taal te selecteren. Het is een oud argument: we kunnen niet streven naar aseptische en neutrale informatie. Maar we kunnen en moeten zeker competente informatie eisen die immuun is voor vervalsing en propaganda.
Gezien het bloedbad in Gaza zei David Grossman dat wat Netanyahu doet zelfs “ de herinnering aan 7 oktober” uitwist. David Grossman is een van de stemmen (en er zijn er veel in Israël, een land dat een democratisch land is en blijft) die het Westen het meest duidelijk probeert te maken hoe ernstig de acties zijn die de regering-Netanyahu op verschillende niveaus onderneemt: tegen de Palestijnen, om zelfs de mogelijkheid van een noodzakelijke toekomstige co-existentie uit te wissen; tegen het Israëlische democratische systeem, om een autoritaire en illiberale visie op macht te bevestigen; en tegen de historische en nog steeds levende stromingen van een humanitair zionisme dat in de geschiedenis nooit de oprichting van een staat voor de Joden heeft uitgelegd als het uitwissen van anderen (in dit specifieke geval de Palestijnse Arabieren). In dit verband citeer ik graag de woorden die Robert Weltsch een eeuw geleden schreef in zijn "Jüdische Rundschau ", het meest gelezen Joodse tijdschrift in Duitsland tussen de twee wereldoorlogen: " Hier staan we voor een botsing tussen twee naties, en we kunnen het probleem alleen oplossen als we erin slagen de twee volkeren naast elkaar te laten bestaan, en het chauvinisme van beide kanten bewust uit te bannen. Dit gebeurt in Palestina, maar ook in andere landen waar volkeren botsen. Het ene volk kan de aanwezigheid van het andere volk niet negeren, of het nu verwelkomd of bekritiseerd wordt: het feit blijft. Er zijn dus twee alternatieven: of we kunnen de 'anderen' uitroeien, of we moeten een evenwicht zoeken." Woorden die helaas voor iedereen zeer actueel zijn.
Is Israël nog steeds een democratie? Haaretz noemde de regering van Benjamin Netanyahu een regering waarin "ministers strijden om wie het meest fascistisch is". Fascistisch, niet alleen rechts. In het verleden hebben sommige politieke analisten betoogd dat Israël nooit een volwaardige democratie zou zijn geworden als het niet (zoals verschillende Europese landen overkwam) een periode van fascisme en een daaropvolgende burgeroorlog had doorgemaakt. Dit zijn twee vreselijke vooruitzichten, die ik absoluut niet wens. Fascisme is, net als genocide, een term, een politieke categorie, oud en uit zijn context gerukt. We kunnen het gebruiken, als we willen, om de huidige regering in Israël beledigend aan te vallen, maar het helpt ons niet om het te begrijpen en te verklaren. Ik zou minder politiek nobele termen gebruiken: corrupte, incompetente, gevaarlijke regering. Corruptie is evident: de premier staat terecht voor fraude, en het is duidelijk dat de steun aan ultrareligieuze partijen wordt gekocht met geld voor hun privéscholen en in ruil voor de vrijstelling van honderdduizenden jongeren van militaire dienst (een waar schandaal). Incompetent: niet in staat om de gebeurtenissen van 7 oktober te voorspellen en in te dammen, en slecht in staat om de informatieoorlog te beheersen, die het al twee jaar aan het verliezen is. Gevaarlijk omdat het beleid honderdduizenden burgers in gevaar brengt (gemeenschappen in het noorden en het gebied rond Gaza), de machtsbalans verzwakt en totaal niet geïnteresseerd is in de ernstige gevolgen van het optreden van de Joodse gemeenschappen in de diaspora.
Denkt u niet dat Netanyahu's verhaal over een Israël dat wordt aangevallen en omringd wordt door een vijandige wereld, ook aanslaat binnen de Joodse diaspora? Dit is inderdaad wat Netanyahu wil, gebruikmakend van een verhaal dat geworteld is in de Joodse traditie. De geschiedenis van de Joden wordt gepresenteerd als een voortdurende opeenvolging van vervolgingen, van de Amalek uit de Bijbel, via de vorsten Isabella en Ferdinand in Spanje in 1492, tot het nazisme in Europa, en vandaag de dag Iran en zijn handlangers. Echter – zoals ik schreef in mijn boek Over de Joden (Bollati Boringhieri 2024) – is de diaspora een historisch complexe realiteit, nooit gehomogeniseerd door eenduidige verhalen. Het debat binnen Joodse gemeenschappen is zeer levendig, net als de dialectiek die het politieke debat in Israël kenmerkt. Niemand, zelfs Netanyahu niet, zou ooit kunnen beweren dat " Joden zo denken". Deze representatie is typerend voor antisemitische taal. Het is antisemitisme dat Joden afbeeldt met één enkel, negatief (en onjuist) beeld, om hen vervolgens collectief aan te vallen en te veroorzaken wat wij kennen (de Holocaust, maar ook de pogroms en 7 oktober).
l'Unità
