Van recht naar privilege: 6 op de 10 Italianen gaan niet op vakantie. Vakantie is nu een klassenkwestie.

"Ik haat de zomer ", zong Bruno Martino al in 1960. Tegenwoordig zou hij goed gezelschap hebben: volgens schattingen van facile.it en EMG Different zullen zes op de tien Italianen niet op vakantie gaan. Van de vier die wel vertrekken, zullen bijna allemaal aan de Middellandse Zee blijven of op de hellingen van de voormalige Bel Paese.

Tenminste, in 1960, toen de zomer, hoewel gehaat, voor iedereen was. En daarmee ook de vakanties: economische bloei , op een Vespa of volgepropt in een Fiat, op weg naar de Rivièra – lido of bagno, afhankelijk van je voorkeur – van Palermo naar Venetië.

Een zomer voor een paar

Wat is er in de tussentijd gebeurd? Waar is die toegankelijke, geventileerde, ontspannen, verdiende ruimte gebleven die vakantie ooit was? Helaas zit die in de zakken van de Italianen: wat erin gaat, gaat eruit. Niet uit onachtzaamheid, maar uit noodzaak .

Bijna zeven op de tien geïnterviewden vertrekken niet omdat ze het zich niet kunnen veroorloven. En degenen die wel vertrekken, doen dat vaak – tussen januari en juni is er al € 220 miljoen uitgekeerd – met een lening. De gemiddelde rekening voor huisvesting en vervoer alleen al bedraagt € 900 per persoon . Een bedrag dat voor velen de gedachte aan vertrekken volledig doet verdwijnen.

Eigenlijk te veel, als de gemiddelde uitgaven voor de gemiddelde Italiaan zijn: een portemonnee die in het beste geval geschikt is voor een vluchtig toerisme, een paar weekendjes weg in de zomer. Een vorm van toerisme die even schadelijk is voor het milieu als voor het individuele welzijn. Maar de kwestie is niet zo eenvoudig en eenduidig: er zijn mensen die niet reizen, en er zijn mensen die er gewoon meer voor kunnen uitgeven. Maar tegen welke prijs?

Stranden worden steeds duurder. Volgens Altroconsumo is de huur van parasols en ligbedden met 5 procent gestegen, waardoor een week strand nu € 212 kost (17 procent meer dan in 2024).

Voor VIP-tenten , van Versilia tot de Costa Smeralda , lopen de prijzen op tot € 1.500. Vakantiewoningen? Tot 15 procent meer, met pieken van 30 procent in de afgelopen drie jaar in Toscane en Lazio.

Ook de tolgelden, parkeerkosten, voedsel en brandstof stijgen. Een weekje aan zee kost een gezin in totaal € 6.539 (+2,5%) en in de bergen € 4.780 (+2,2%). Het spreekt voor zich dat meer dan 40 procent van de Italianen kiest voor korte vakanties (3-5 dagen), vaak binnen Italië.

Daarbij komt nog een onzichtbare maar groeiende factor: eenzaamheid . Voor wie blijft, staat de zomer vaak synoniem met isolatie, vooral voor de meest kwetsbaren. En zelfs voor wie vertrekt, vooral met kinderen , wordt het recht op vakantie complexer: tussen extra kosten, gebrek aan voorzieningen en familieproblemen.

Het recht om verdedigd te worden

De stijgende temperaturen zijn, kortom, niet de enige factoren in deze hete zomer: ook het aantal thuisblijvers neemt toe, evenals de uitgaven voor degenen die het zich kunnen veroorloven om te ontsnappen. Toch is het recht op vrije tijd vastgelegd in de Italiaanse Grondwet ( artikel 36) en erkend als fundamenteel door alle internationale arbeidsverdragen.

Maar om het echt te maken, heb je ook waardevol werk nodig: een baan waarmee je die vrije tijd kunt verdienen en kopen. Niets nieuws onder de zon. Of misschien toch wel. Het wordt steeds heter. Maar velen blijven bleek .