Geallieerde eenheid en hogere defensie-uitgaven centraal tijdens NAVO-top

"5×5" is de formule die de NAVO-top in Den Haag samenvat: de 32 lidstaten hebben hun toewijding aan collectieve veiligheid, vastgelegd in artikel 5 van het Verdrag van Washington, waarin een aanval op een bondgenoot als een aanval op allen wordt beschouwd, krachtig herbevestigd. Bovendien zijn ze overeengekomen om in 2035 een defensie-uitgave van 5% van het bbp te bereiken.

In de slotverklaring van de top, ondertekend door alle leden ondanks enkele aanvankelijke meningsverschillen – zoals Spanjes kritische standpunt over de hoogte van de defensie-uitgaven – benadrukte de Alliantie de noodzaak om verenigd te blijven om haar burgers te beschermen, de gemeenschappelijke defensie te versterken en de fundamentele waarden van vrijheid en democratie te behouden, in een wereldwijde context die gekenmerkt wordt door toenemende veiligheidsdreigingen. Hierbij springen de aanhoudende uitdaging van Rusland in het Euro-Atlantische gebied en de aanhoudende dreiging van terrorisme in het oog, die volgens de bondgenoten een gecoördineerde en daadkrachtige reactie vereisen.

De doelstelling van 5% van het BBP in 2035 is ambitieus, maar wordt als essentieel beschouwd om de operationele paraatheid en veerkracht van de Alliantie te waarborgen. Dit deel van de uitgaven is verdeeld in twee hoofdcomponenten: 3,5% van het BBP zal worden toegewezen aan het versterken van belangrijke militaire capaciteiten en het bereiken van strategische doelstellingen die door de NAVO zijn vastgesteld, terwijl de resterende 1,5% zal worden gebruikt om kritieke infrastructuur te versterken, cyberbeveiliging te verbeteren, technologische innovatie te bevorderen en de defensie-industrie te consolideren. De bondgenoten hebben zich ertoe verbonden jaarlijkse plannen te presenteren die een duidelijk en progressief pad schetsen om deze doelen te bereiken, met een evaluatie gepland voor 2029 om de voortgang te beoordelen en strategieën aan te passen aan de veranderde geopolitieke context. Daarnaast onderstreepten de leiders het belang van het afbreken van handelsbarrières op het gebied van defensie tussen leden, het bevorderen van nauwere trans-Atlantische samenwerking en het benutten van opkomende technologieën om de collectieve veiligheid te versterken.

Italië, op de top vertegenwoordigd door premier Giorgia Meloni, speelde een actieve rol bij het bepalen van de modaliteiten voor de implementatie van de tijdens de top overeengekomen doelstellingen. Meloni behaalde belangrijke resultaten, zoals de mogelijkheid om de toezegging van 5% van het bbp over een periode van tien jaar te verwateren, verplichtingen van rigide jaarlijkse verhogingen te vermijden en te voorzien in een evaluatie van de toezeggingen in 2029. Deze aanpak biedt Italië meer flexibiliteit, dat de verhoging van de defensie-uitgaven niet alleen als een kostenpost ziet, maar ook als een economische kans. Volgens Meloni kunnen investeringen de groei van de Italiaanse industrie stimuleren, "dus het is een positieve spiraal als we weten hoe we er goed gebruik van moeten maken", benadrukte de premier. Een belangrijk aspect van de slotverklaring is de erkenning van de rol van Oekraïne in de Euro-Atlantische veiligheid. De bondgenoten bevestigden hun onwrikbare steun aan Kiev, onder meer door bijdragen aan de Oekraïense defensie en haar militaire industrie te integreren in de berekening van de defensie-uitgaven van de bondgenoten. Tijdens de top werden ook andere geopolitieke kwesties van primair belang besproken.

Meloni zei dat ze met de Amerikaanse president Donald Trump de mogelijkheid van onderhandelingen over een staakt-het-vuren in meerdere conflictgebieden had besproken. "Ik heb met Trump gesproken over het staakt-het-vuren tussen Israël en Iran. Ons doel is een akkoord, en dezelfde vastberadenheid is nodig om twee andere staakt-het-vuren te bereiken: in Oekraïne, waar Rusland niet van plan is vooruitgang te boeken, en in Gaza, waar de situatie onhoudbaar is", zei Meloni. Een ander belangrijk punt dat tijdens de top naar voren kwam, was de groeiende belangstelling voor de zuidelijke flank van de Alliantie, een gebied dat Italië centraal heeft gesteld in de besprekingen. Meloni vestigde de aandacht op opkomende bedreigingen in het Middellandse Zeegebied, van de Russische ambities om invloed uit te oefenen tot de aanwezigheid van andere "vijandige actoren" die in de regio actief zijn.

In de marge van de top beschreef de Amerikaanse president Trump zijn ontmoeting met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky als positief. Over Iran zei Trump dat de Verenigde Staten volgende week "nieuwe gesprekken" met Teheran zullen voeren. De chef van het Witte Huis voegde eraan toe dat hij het niet nodig achtte om "een soort overeenkomst" met de Iraanse autoriteiten te tekenen. "De oorlog met Israël is voorbij: we zouden een soort document kunnen tekenen, maar ik denk niet dat dat nodig zal zijn", zei Trump, terwijl hij waarschuwde dat de Verenigde Staten bereid waren opnieuw in te grijpen als Iran zijn nucleaire programma zou hervatten.

– foto IPA Agency –

(ITALPRESS).