Andrés, Andresito en Andy?

Hector Zagal

Hoogleraar aan de Faculteit Wijsbegeerte van de Universidad Panamericana

Overkomt het je niet dat we onze vrienden, kennissen of familieleden speciale namen geven? We hebben allemaal een vriendin die "Kip" heet, een tante die "Nena" heet (zelfs als ze 80 is) en twee nichten: "El Flaco" (De Dunne) en "El Gordo" (De Dikke).

Wat zijn bijnamen? Volgens de Koninklijke Spaanse Academie (RAE) is een bijnaam "een naam die gewoonlijk aan een persoon wordt gegeven, afgeleid van een fysieke afwijking of een andere omstandigheid". Met andere woorden, we geven mensen een bijnaam door te verwijzen naar een fysieke of karaktereigenschap. De echte vraag is: waarom gebruiken we bijnamen?

"Bijnaam" komt van het Latijnse " putare ", wat berekenen, beoordelen of beoordelen betekent. Wanneer we een bijnaam geven, volgens deze stam, geven we aan wat we als kenmerkend aan iemand beschouwen. Dit label kan beledigend of aanhankelijk zijn. Iemand "Hottie" noemen is niet hetzelfde als iemand "Bombón" (Hottie) noemen of iemand "Broeder" noemen.

In het oude Rome was het gebruikelijk om een ​​bijnaam te krijgen die verband hield met een fysiek kenmerk of geboorteplaats. Cicero komt bijvoorbeeld van het Latijnse cicer , wat 'kikkererwt' betekent. Blijkbaar had een voorouder van Marcus Tullius Cicero een wrat op zijn neus die leek op een kikkererwt. Die voorouder hield waarschijnlijk niet van de bijnaam, maar Marcus Tullius gebruikte hem trots als cognomen , zijn familienaam. En tegenwoordig is het een compliment om iemand te vertellen dat hij of zij klinkt als Cicero: diegene wordt gecrediteerd voor de welsprekendheid van de grote Romeinse redenaar.

Keizer Gaius Caesar Augustus Germanicus had ook een bijnaam: Caligula , wat "laarsjes" betekent. De soldaten gaven hem die bijnaam toen hij nog een kind was, omdat hij met zijn vader in militaire kampen woonde en caligae droeg, het typische schoeisel van legionairs. Toen de soldaten hem zo gekleed zagen, glimlachten ze en gaven hem liefkozend een bijnaam. Nog een voorbeeld: de grote filosoof Plato heette niet zo. Zijn echte naam was Aristocles , maar hij kreeg de bijnaam Plato omdat hij zoveel sportte dat zijn schouderbladen op twee grote platen leken.

Nomignolo is een Italiaans woord dat bijnaam, benaming of benaming betekent, meestal met een vertrouwde, liefdevolle of ironische toon. Zo wordt Salvatore Toto genoemd en Giuseppe Beppe . Nomignolo betekent letterlijk 'kleine naam'.

En in het Spaans? Volgens de RAE (Koninklijke Spaanse Academie) is het verkleinwoord "datgene wat de eigenschap heeft iets te verkleinen of te reduceren tot minder". In alledaagse voorwerpen wordt het gebruikt om grootte te beschrijven: het karretje, het hutje, de kleine gitaar. Maar we gebruiken het ook bij mensen in onze omgeving of kennissen. Het verkleinwoord stelt ons in staat om iemand met hoffelijkheid of vertrouwdheid te benoemen. Soms kan het verkleinwoord ironisch zijn. Als we Rodolfo niet mogen, kunnen we hem Rodolfito noemen, met een toon van minachting . Als we vertrouwd zijn of haast hebben, noemen we Santiago Santi . Maar wij Mexicanen zijn meesters in het verkleinwoord, dat – dankzij de invloed van het Nahuatl – vaak een gevoel van respect met zich meebrengt. Zo was het bijvoorbeeld gebruikelijk om de priester el padrecito ( kleine vader) te noemen, niet op een spottende toon, maar juist het tegenovergestelde.

En hoe noemen ze jou? Volgens mijn studenten heb ik al een verzameling.