Trumps offensief om de Fed en Jerome Powell te onderwerpen

Het Witte Huis heeft de drukcampagne tegen de voorzitter van de Federal Reserve, Jerome Powell, geïntensiveerd. Het richt zich nu op de kostbare renovatie van het hoofdkantoor van de centrale bank in een ongekende poging om een renteverlaging of zijn aftreden af te dwingen.

De traditionele onafhankelijkheid van de Federal Reserve (Fed), de Amerikaanse centrale bank, staat onder ongekende druk. De regering van Donald Trump heeft haar campagne tegen Fed-voorzitter Jerome Powell geïntensiveerd met een reeks publieke aanvallen en politieke manoeuvres die erop gericht zijn het monetaire beleid van het land te beïnvloeden. Economen waarschuwen dat deze situatie ernstige gevolgen kan hebben voor de economische stabiliteit.

De meest recente tactiek van het Witte Huis was een brief van Russ Vought, Trumps belangrijkste begrotingsadviseur, aan Jerome Powell. In de brief stelde Vought dat de president "uiterst bezorgd" was over de plannen om het iconische Marriner S. Eccles Building, het hoofdkantoor van de Federal Reserve, te renoveren. Hij suggereerde dat de "uitgebreide renovatie" mogelijk in strijd was met de overheidsvoorschriften.

Om de druk op te voeren, benoemde Trump twee naaste adviseurs tot een weinig bekende commissie, de National Capital Planning Commission, om de bouwplannen van de Fed te beoordelen. Een van de adviseurs, James Blair, heeft al publiekelijk om een beoordeling van alle plannen gevraagd en heeft gesuggereerd dat Powell oneerlijk was in zijn getuigenis voor het Congres over het project.

Deze manoeuvre is slechts de laatste in een "bijna dagelijkse ronde van kritiek" van Trump op Powell. De president heeft de Fed-topman publiekelijk "een zeer dom persoon" genoemd en zelfs geëist dat hij "onmiddellijk aftreedt". Via sociale media was zijn boodschap ondubbelzinnig: "VERLAAG DE RENTE!!!"

Trump baseert zijn aandringen op zijn overtuiging dat lagere rentetarieven ervoor zouden zorgen dat consumenten goedkoper kunnen lenen (hypotheken, auto's) en dat de overheid zo haar groeiende schuld tegen lagere kosten zou kunnen financieren.

Jerome Powell, die door Trump zelf tijdens zijn eerste termijn werd voorgedragen als voorzitter van de Fed, bevindt zich in een uiterst lastige positie. Hij heeft de druk om de rente te verlagen, grotendeels weerstaan vanwege de economische onzekerheid die het eigen beleid van de regering, namelijk handelstarieven, met zich meebracht.

Powell getuigde voor het Congres dat Trumps tarieven de reden zijn dat de Fed de renteverlagingen heeft opgeschort, omdat ze de consumentenprijzen zouden kunnen verhogen en de inflatie weer zouden kunnen aanwakkeren. Deze situatie is door econoom Diane Swonk omschreven als een "ongemakkelijke vagevuur" voor de Fed: de regering creëert onzekerheid en valt vervolgens de centrale bank aan vanwege haar voorzichtige reactie.

"Het in gevaar brengen van de onafhankelijkheid van de Fed is slecht voor de economie, slecht voor de inflatieverwachtingen en dus slecht voor de inflatie op de lange termijn." – Sung Won Sohn, hoogleraar financiën en economie aan de Loyola-Marymount University.

Deze confrontatie is niet geheel nieuw in de Amerikaanse geschiedenis en de precedenten zijn alarmerend. Onderzoek naar de geluidsbanden en dagboeken van president Richard Nixon en de toenmalige Fed-voorzitter Arthur Burns in de jaren zeventig toont aan dat politieke druk om Nixons herverkiezing te faciliteren leidde tot een buitensporig expansief monetair beleid. Het directe gevolg van deze politieke bemoeienis was de "Grote Inflatie" van dat decennium, een periode van economische instabiliteit die jaren nodig had om te corrigeren.

Economen maken zich grote zorgen over de huidige situatie. Ze waarschuwen dat als het Witte Huis erin slaagt de Fed te onderwerpen, dit de geloofwaardigheid van de instelling, een fundamentele pijler van de Amerikaanse en wereldwijde economie, zou ondermijnen. De perceptie dat de beslissingen van de Fed eerder politiek dan technisch van aard zijn, zou de inflatieverwachtingen kunnen ondermijnen, waardoor deze in de toekomst moeilijker en duurder te beheersen wordt.

Elke beslissing die Powell nu neemt, zal onvermijdelijk door een politieke bril worden geïnterpreteerd. Dit ondermijnt het publieke vertrouwen in de instelling, ongeacht of hij besluit de rente te verlagen, te handhaven of te verhogen.