Clarín Novel Prize 2025: de winnaar was de Spanjaard Daniel Morales

Een eeuw geleden, wanneer een belangrijk nieuwsbericht de krant La Prensa bereikte, klonk er een sirene vanaf het dak van het gebouw aan de Avenida de Mayo 500 om de mensen in het stadscentrum te waarschuwen. Diezelfde sirene had vanavond kunnen klinken, in wat nu het Casa de la Cultura (Huis van Cultuur ) is, toen Federico Seeber, presentator van de 28e Clarín Novel Prize -uitreiking, voor het eerst aankondigde dat de Spaanse schrijver Daniel Morales de prijs van 2025 had gewonnen voor zijn boek Cuaderno inglés (Engelstalig notitieboek ), ingezonden onder het pseudoniem Garp.

Morales won met dit verhaal over een man die van bibliotheken houdt en een fervent lezer is , van de 1284 oorspronkelijke inzendingen voor de wedstrijd , die een kruisverhoor onderging. De verhalen kwamen uit Spanje, Colombia, Ecuador, Chili, Peru, Uruguay, Venezuela en Argentinië, maar zijn werk werd gekozen door de erejury, die sinds 2024 bestaat uit Mariana Enríquez en Alberto Fuguet, en in 2025 werd aangevuld door Javier Cercas.

Aan het begin van zijn dankwoord citeerde hij Adolfo Bioy Casares. "Ik herinner me dat hij zei: 'Het heeft me 20 jaar gekost om te schrijven, en nu vragen ze me om te spreken. Ik zou je willen vragen om nog eens 20 jaar te wachten.' Ik ga je niet vragen om 20 jaar te wachten, maar ik weet ook niet echt wat ik moet zeggen," zei Morales.

"Ik ben Spaans, ik woon in Engeland, waar ik als huisoppasser werk . Dat houdt in dat ik een tijdje in de huizen van mensen verblijf die op vakantie gaan, en naast het huis, een kat of twee... Ik blijf een maand, en dan weer naar de volgende, en weer naar de volgende," beschreef hij zijn unieke leven in het Verenigd Koninkrijk.

"Het is een manier om te voorkomen dat ik fulltime hoef te werken, omdat ik geen huur betaal, en om me te kunnen wijden aan lezen en schrijven. Ik doe het al een tijdje, en het heeft nog steeds geen geweldige resultaten opgeleverd. Ik heb een paar romans gepubliceerd en ik ben mijn redacteuren eeuwig dankbaar – ze hebben er alles voor gegeven – maar ik ben er niet in geslaagd om lezers te bereiken, waarschijnlijk omdat de romans niet goed waren, omdat ik niet genoeg heb gedaan, omdat ik pech had, en een beetje van dat alles," legde hij uit in zijn toespraak, waarin hij de kronkelige en ongrijpbare weg beschreef die hij als schrijver heeft afgelegd.

"Tot een paar weken geleden kreeg ik een e-mail met de lijst van finalisten voor de Clarín Prijs. Ik opende de e-mail impulsief, zonder enige verwachting, las de lijst en zag de titel van de roman (English Notebook)... Ik voelde een energieboost die je je niet kunt voorstellen. En nu vertellen ze me dat de roman gewonnen heeft," zei hij, nog steeds in shock.

Hij citeerde Paul Valéry die stelde dat "als er geen lezers zijn, de boeken niet af zijn."

Ze zei dat ze vorig jaar English Notebook had afgerond en dat haar pogingen om bij verschillende uitgevers te publiceren onbeantwoord bleven. "De laatste maanden bereikte ik het punt waarop ik dacht dat ik hier (het publiceren) niet geschikt voor was. Voor het eerst ontbrak het me aan de kracht, de energie en de motivatie. Toen begon ik aan een roman die ongelooflijk moeilijk bleek te zijn, en ik stond op het punt om op te geven," voegde ze eraan toe.

Morales heeft echter al eerder prijzen gewonnen, omdat hij geen onbekende is in het vertellen van verhalen. Hij studeerde filosofie aan Malaga, heeft verschillende korte verhalen geschreven die veel erkenning hebben gekregen en is tevens auteur van een roman getiteld *Habrá valdo la pena* (Het zal het waard zijn geweest) , die in 2017 lovende kritieken kreeg van een jury onder voorzitterschap van Luis Goytisolo en de Vuela la Cometa-prijs. Andere onderscheidingen die hij ontving, zijn onder meer de Caja España Short Story Prize; de ​​Federico García Lorca Poetry Prize van de Universiteit van Granada; en in 2021 de zevende editie van de Feel Good Prize voor zijn andere roman , *Donde están mis amigos* (Waar mijn vrienden zijn).

Hij werd geboren in Cádiz (Villamartín), geadopteerd door Málaga, en is, zoals hij zichzelf omschrijft, een "rusteloze ziel uit roeping". Hij heeft gewoond in Santiago de Compostela, Parijs, Salamanca en Granada. Toen hij zijn studie in Málaga had afgerond, vertelde hij ooit dat hij op zichzelf ging wonen. Hij verhuisde niet zomaar naar een ander adres: hij ging "naar de andere kant van Spanje. Het weinige geld dat ik had, gaf ik meteen uit. Ik wist dat literatuur mijn passie was, maar ik had nooit serieus overwogen om te gaan schrijven ."

Hij woont nu in het Verenigd Koninkrijk, waar zijn bekroonde roman zich ook afspeelt . In 2017, toen hij de Vuela la Cometa-prijs won, sprak hij over de moeilijkheden om naam te maken als schrijver: "Het kan erg frustrerend zijn om jarenlang te schrijven en te schrijven en, door een gebrek aan geluk of connecties, niemand ooit je boeken te zien lezen ." Vanaf vanavond is dat niet langer het geval.

Deze editie van de Clarín Romanprijs – die wordt gesteund door de stad Buenos Aires – viert zoals elk jaar de literatuur, maar op een bepaalde manier ook de journalistiek in dit schitterende gebouw in het hart van de stad, dat van het einde van de 19e eeuw tot het midden van de 20e eeuw het publiek op de hoogte hield van relevante informatie.

Het gebouw, een paleis in Beaux-Arts-stijl gecombineerd met elementen uit de Industriële Revolutie, uitgeroepen tot nationaal historisch monument en gebouwd om de krant La Prensa te huisvesten, is volledig gerestaureerd . Het huisvest nu de kantoren van het Ministerie van Cultuur van de stad Buenos Aires en ook de in september geopende Casa de la Cultura, waar journalistiek centraal staat.

Deze journalistieke traditie wordt voortgezet in de bibliotheek die is vernoemd naar de meester onder de chroniqueurs en schrijver Tomás Eloy Martínez , in de activiteiten van journalistieke organisaties en media en nu ook met de uitreiking van de Clarín Novel Prize, de belangrijkste prijs van het land.

Ricardo Kirschbaum, hoofdredacteur van de krant Clarín en directeur van Revista Ñ , verwelkomde de aanwezigen. "Ik dank u voor uw komst naar deze nieuwe editie van de Clarín Romanprijs. Van die eerste prijs, toegekend aan Pedro Mairals * Una noche con Sabrina Love *, zoals besloten door Adolfo Bioy Casares, Augusto Roa Bastos en Guillermo Cabrera Infante, tot vandaag is de prijs uitgegroeid tot een culturele mijlpaal in de Spaanstalige wereld. En het is tevens een eerbetoon aan de veerkrachtigen: de uitgevers die niet opgeven en de lezers die een literair aanbod van topklasse eisen ."

De hoofdredacteur van Clarín richtte zich op "de tijden van dramatische transformaties en te veel onzekerheden" die we doormaken. "Het huidige klimaat en de huidige sfeer hier – en in de rest van de wereld – getuigen van een samenleving die opnieuw geconfronteerd wordt met vragen en problemen die opgelost leken te zijn ."

Ricardo Kirschbaum verwees in dat verband naar de digitale transformatie en de uitdagingen die daarmee gepaard gaan: "Het digitale ecosysteem en de sociale netwerken hebben alle parameters en gewoonten veranderd. Ze creëren een nieuwe cultuur op de ruïnes van het oude regime ", merkte hij op, en voegde eraan toe: "De opkomst van kunstmatige intelligentie veroorzaakt een aardbeving die nog lang niet voorbij is en die misschien wel alles radicaal zal veranderen."

Waarom investeren in boeken, waarom ze belonen, te midden van zoveel onrust? Kirschbaum, zelf auteur van een baanbrekend en canoniek boek over de Falklandoorlog getiteld *Malvinas: La Trama Secreta* (Malvinas: Het Geheime Plot), dat hij in 1983 samen met Oscar Raúl Cardoso en Eduardo Van der Kooy schreef, gaf meer dan één reden: "Het eerste antwoord is dat we ons inzetten voor cultuur ; het tweede omdat we van boeken en literaire creaties houden , ongeacht het medium; het derde, en belangrijkste, omdat onze nieuwe oproep tot inzendingen, ondanks alle bewijzen van het tegendeel, niet in het zwarte gat is gevallen: dit jaar ontvingen we het op één na hoogste aantal manuscripten in de geschiedenis van deze romanprijs . Het is een geweldige erkenning, het vervult ons met enthousiasme en verbaast ons."

In zijn toespraak analyseerde de hoofdredacteur van Clarín ook de transformatie van het schrijven zelf: "Mensen lezen anders; innovatie brengt nieuwe vormen met zich mee die het schrijven beïnvloeden. Boeken spelen niet langer de centrale rol die ze tot voor kort speelden in de vormgeving van de samenleving, en oraliteit lijkt de overhand te krijgen", stelde hij, verwijzend naar zijn presentatie op het recente 10e Internationale Congres van de Spaanse Taal in Arequipa. Hij voegde eraan toe: "Vaak overheerst de grammatica van haat, waardoor het democratische debat wordt gesmoord."

Voordat hij afsloot, citeerde Ricardo Kirschbaum Javier Cercas , "een van onze erejuryleden, samen met de grote Mariana Enríquez en Alberto Fuguet , die in een van zijn columns heeft gesteld dat een journalist de formule moet vinden om een ​​moeilijk onderwerp gemakkelijk uit te leggen . Dat is een van de essentiële eigenschappen van de journalistiek en van degenen die literatuur schrijven, mag ik wel zeggen."

"Het literaire werk, een roman zoals die hier vandaag wordt bekroond, verwijst ons naar een wereld die de auteur heeft gecreëerd op basis van zijn ervaringen en het verhaal dat alles omvat," stelde hij, en besloot: "Is het waar dat de enige dingen die mensen echt begrijpen, de enige dingen die ze onthouden en in hun geheugen bewaren, verhalen zijn? Is dat de reden waarom de grote strijd die vandaag de dag wordt gevoerd, draait om het opleggen van een cultureel en politiek verhaal? Ik laat u achter met die gedachte."

Na de toespraak van de winnaar was de Spanjaard Javier Cercas het eerste jurylid die Morales feliciteerde.

"Voor mij was C English Notebook vanaf de eerste pagina een betoverend boek . Het is zo'n roman die je begint te lezen, en als je dan moet stoppen en ergens anders heen moet, denk je eraan om weer naar huis te gaan om verder te lezen. Dat is wat mij betreft het beste wat je over een roman kunt zeggen", aldus de auteur van Anatomy of an Instant .

Hij zei dat de roman geen ingewikkelde plot heeft, maar "heel simpel, ogenschijnlijk simpel" is. De hoofdpersoon woont in Londen en "heeft een alledaagse baan, de zorg voor ouderen; hij heeft hulp nodig. Hij is een man die de hele roman in beslag neemt, een man die het heeft opgegeven, die totaal geen ambitie meer heeft." Hij voegde eraan toe: "Hij is in de eerste plaats een lezer die, terwijl hij schrijft, zichzelf als schrijver ontdekt, en bovenal het allerbelangrijkste ontdekt: hij ontdekt dat het meest alledaagse, het meest vulgaire, het meest alledaagse leven door de kracht van het schrijven in iets buitengewoons kan worden getransformeerd."

Mariana Enríquez benadrukte op haar beurt dat de roman "betoverend" is en dat "het hele proces heel gemakkelijk verliep". "We werden snel verliefd op het boek", merkte ze op, waarmee ze de gevoelens van Cercas beaamde.

Ze verwees naar andere finalisten. "Er was veel variatie, veel statistische variatie, een zeer significante spreiding, en ik wil hen ook feliciteren, want het is erg moeilijk om het niveau te bereiken dat ze ons voorspiegelen," vervolgde de auteur van Our Share of Night .

"Over het algemeen, en alle schrijvers weten dit, hoe graag we ook positief over iedereen willen spreken en charmant willen zijn, die manuscripten blijven meestal gewoon liggen. En de prijzen ook, niet alleen de winnaar, naar mijn mening dienen de prijzen ook om op de een of andere manier zichtbaarheid te geven aan degenen die niet gewonnen hebben ," benadrukte ze de steun die de Clarín Prijs aan de finalisten geeft.

"Dit selectieproces helpt de uitgeverswereld ook om kansen te bieden aan nieuwe literaire stemmen, en niet alleen aan gevestigde auteurs", voegde hij toe.

Toen sprak Alberto Fuguet . "Een van de voordelen van jurylid zijn, is dat mensen over twintig jaar zullen zeggen: 'Kijk eens naar die idioten, kijk wat ze hebben gekozen.' En ik ben erg trots op wat we vorig jaar met Robi (Chuit Roganovich, winnaar in 2024 voor If You Felt the Larger Structures Under Your Feet ) hebben gedaan. In de toekomst zal ik mijn tijd als jurylid afsluiten en zeggen: 'Ah, de twee keer dat ik naar Buenos Aires ging, was ik niet zo'n idioot,'" zei de Chileense schrijver en filmmaker, auteur van Overdose .

Hij benadrukte de Clarín Romanprijs. "Argentinië blijft een baken, zoals het altijd is geweest. Ik was blij dat een Spanjaard won; ik zou het geweldig vinden als er in de toekomst ook mensen uit andere landen zouden winnen. Er zijn weinig wedstrijden die niet aan uitgeverijen zijn gelinkt. Bovenal felicitaties aan Argentinië, dat moet blijven laten zien dat het een baken is en dat hier dingen gebeuren," besloot hij.

De Ñ Lifetime Achievement Award ging naar toneelschrijver Ricardo Halac , een meester van het Argentijnse theater. En, als klap op de vuurpijl, het meest verwachte moment van de avond: de opening van de envelop met de naam van de winnaar. De erejury, bestaande uit Mariana Enriquez, Javier Cercas en Alberto Fuguet, lichtte de beslissing van afgelopen maandag toe tijdens een vertrouwelijke bijeenkomst in het Clarín-krantengebouw in de wijk Barracas.