Het voorrecht om student te zijn in Fischer-Dieskau

Stiptheid was voor Dietrich Fischer-Dieskau zeer belangrijk. Toen hij om 10.25 uur thuiskwam in de buurt van München, stond hij al bij de deur op mij te wachten, glimlachend onder de gegraveerde letters “DFD”. Zijn heldere, ondeugende ogen gaven hem een ​​jeugdige uitstraling, zelfs op hoge leeftijd. Afhankelijk van hoe hij zich voelde, bood hij mij zijn hand of zijn elleboog aan. Deze beweging bleef hij zijn hele leven maken om zichzelf te beschermen tegen infecties. Toen gingen we aan de slag.

Een student zijn van “FiDi”, zoals zijn vrienden en collega’s hem liefkozend noemden, is een van de grootste voorrechten van mijn leven geweest. Na 1945 gaf hij het Duitse lied een nieuwe betekenis, door het over de hele wereld te verspreiden en zo bij te dragen aan het herbouwen van culturele bruggen. Leonard Bernstein noemde hem ‘de belangrijkste zanger van de 20e eeuw’. Zelfs in de film The Talented Mr. Ripley (1999) waren de Schubert-opnames die de hoofdpersoon bij zich draagt ​​zijn eigen opnames.

Toen ik twaalf was, raakte ik gefascineerd door 'Winterreise' vanwege de buitengewone balans tussen taal en muziek, intellect en emotie, sentimentaliteit en precisie.

Ik hoorde zijn stem voor het eerst toen ik twaalf was, op een opname van Winterreise . Ik was meteen gefascineerd. Jaren later heb ik onder woorden kunnen brengen waarom: vanwege de buitengewone balans tussen taal en muziek, intellect en emotie, sentimentaliteit en precisie.

Wij ontmoetten elkaar in 2009 tijdens een masterclass in Oostenrijk. Hoewel hij had gehoord dat ik veeleisend was, heette hij mij vriendelijk welkom en bood me vervolgens aan om privé te blijven werken. In de loop der jaren hebben we bijna mijn hele repertoire verkend. In die intieme sfeer toonde hij een veel persoonlijkere kant: gevoelig, liefdevol en soms diep melancholisch. Wat mij het meest raakte, was de sfeer van zelfvertrouwen en concentratie, en niet zozeer de specifieke instructies.

Hoewel Winterreise synoniem werd met zijn nalatenschap, was het Brahms' Vier ernste Gesänge dat hem het diepst raakte. Hij zong ze als tiener, nam ze op op zijn eerste album en hervatte ze nadat hij als krijgsgevangene was vrijgelaten. Het derde nummer, "O Tod, wie bitter bist du", kreeg nog meer betekenis na de dood van zijn eerste vrouw Irmel in 1964. We hebben vaak aan die nummers gewerkt. Soms, als we ze samen zongen, had ik het gevoel dat hij wist dat het misschien de laatste keer was.

De laatste keer dat ik hem bezocht, enkele weken voor zijn dood in 2012, trof ik hem rustend aan in een leunstoel voor de piano. We werkten aan Schuberts liederen over de dood en het verzet tegen het lot. Zijn ogen vulden zich met tranen terwijl hij nadacht over de zin van zijn leven. Ondanks zijn immense succes bleven persoonlijke verliezen een zware last voor hem vormen.

Toen hij onlangs zijn brieven, partituren en aantekeningen opnieuw bekeek, kwamen er veel herinneringen naar boven en kreeg hij nieuwe inzichten in zijn complexe innerlijke wereld. Ter ere van zijn honderdste geboortedag heb ik op 28 mei 2025 een speciaal concertprogramma samengesteld dat zijn leven in muziek en woorden weerspiegelt: de artiest en de man die zich vaak achter de muziek verschuilde.

Deze ervaring heeft ook mijn album To Dieter: The Past and the Future vormgegeven, waarin ik de belangrijkste momenten uit zijn carrière belicht. Het bevat liederen van Schubert, Brahms en Wolf, werken die speciaal voor hem zijn gecomponeerd door Britten en Barber, en intieme stukken uit zijn familiekring. Een begeleidend boek biedt een persoonlijker portret van deze buitengewone figuur.

Zijn stem hielp de schoonheid van de Duitse cultuur te herstellen na de donkerste periode. Hij was de eerste Duitse artiest die na de oorlog in Tel Aviv optrad.

Fischer-Dieskau blijft generaties zangers en pianisten inspireren. Zijn stem hielp de schoonheid van de Duitse cultuur te herstellen na de donkerste periode. Hij was de eerste Duitse artiest die na de oorlog in Tel Aviv optrad en bracht het lied naar het publiek in New York, Londen en daarbuiten. Zijn kunst hielp vertrouwen en begrip te herstellen: zijn nalatenschap is niet alleen muzikaal, maar ook een symbool van verzoening.

Ik overdrijf niet als ik zeg dat de muziekgeschiedenis er anders uit zou zien zonder Dietrich Fischer-Dieskau.

Benjamin Appl, de laatste leerling van Dietrich Fischer-Dieskau, brengt een eerbetoon aan zijn leraar met een speciaal programma tijdens zijn aankomende Spaanse tournee, met concerten in Sevilla, Oviedo, Bilbao en in het Palau de la Música op 13 november. Zijn nieuwe cd-boek, To Dieter: The Past and the Future, is nu verkrijgbaar bij Alpha Classics.