Josep Maria Pou: "Roald Dahl zal zijn kritiek op Israël niet laten varen, zelfs niet als ze zijn boeken willen terugtrekken."

Josep Maria Pou (Mollet del Vallès, 1944) is ontembaar gefascineerd door het theater. Ondanks zijn lange carrière blijft hij zoeken naar de beste stukken, zowel als artistiek leider van Romea als als performer, om ze zelf op te voeren: De Geit, De Ouder... en nu brengt hij Reus in première. De voorstelling vertelt het verhaal van een middag in 1983 toen schrijver Roald Dahl, auteur van Matilda en de Onvoorziene Verhalen, zijn redacteuren vroeg een recensie in te trekken waarin hij Israël bekritiseerde voor de aanval op Libanon. La Vanguardia spreekt met de acteur over dit stuk van Mark Rosenblatt, waarin hij wordt begeleid door Victòria Pagès, Pep Planas, Clàudia Benito, Aida Llop en Jep Barceló, en geregisseerd door Josep Maria Mestres. In Romea, van 5 juli tot en met 3 augustus.

Het stuk ging aan het begin van het seizoen in Londen in première en arriveerde negen maanden later in Barcelona, ​​vertaald door Joan Sellent. Waar kwam dit onmiddellijke initiatief vandaan?

Het is van mij, en ik neem er de volledige verantwoordelijkheid voor. Het eerste wat ik elke ochtend doe, is al het nieuws lezen over de premières in Parijs, Londen, New York... The New York Times, The Times, La Vanguardia... Afgelopen juli las ik dat het Koninklijk Hof een toneelstuk van Rosenblatt aan het programmeren was, gebaseerd op die aflevering van Roald Dahl, en ik vroeg of ik het mocht lezen. Maar mij werd verteld dat het tot de première niet mogelijk zou zijn.

Roald Dahl midden in een conflict tussen Israël en Libanon?

Het was hier niet algemeen bekend, maar het was een ramp in zowel het Verenigd Koninkrijk als de Verenigde Staten. En het is een zeer actueel thema: Palestina, antisemitisme, enzovoort. Persoonlijk viel het me op dat hij een man was van 1,98 meter.

We maken een spoedreportage over Arabieren en Israëliërs, wat de kijker shockeert. Josep Maria Pou

En hoe lang ben jij?

Ik ben 1,95 meter lang, dus het lijkt wel alsof de auteur het voor mij geschreven heeft. Hij werd al een reus genoemd toen hij nog heel jong was; er zijn al verhalen met die titel, en ik dacht dat hij een goed personage zou kunnen zijn. Toen ik het script las, vond ik het een buitengewone prestatie, en bovenal leek het me de prestatie die op dat moment nodig was. Ik wou dat we het binnen 24 uur hadden kunnen opvoeren, want het is een spoedvoorstelling. Helaas is het Arabisch-Israëlische conflict nog steeds springlevend.

Hoe was de première in Londen?

Ik zag hoe het publiek trilde; ze waren gepassioneerd. De voorstelling leek bijna meer op een publiek debat dan op een toneelstuk, wat een van de doelen van theater tegenwoordig is: het debat openen. Wat er in de voorstelling gebeurt, schudt je zo wakker dat het je dwingt om niet passief te zijn. Ze spelen het nog steeds in Londen.

Lees ook

Rosenblatt verzint een middag uit 1983 bij Dahl thuis en zijn redacteuren, gebaseerd op ware gebeurtenissen.

Roald Dahl was al een literaire superster, maar hij maakt een moeilijke periode door. Hij is onlangs gescheiden, woont samen met zijn voormalige geliefde en lijdt aan ernstige fysieke pijn door oorlogswonden. Hij was RAF-piloot in de Tweede Wereldoorlog en werd drie keer neergeschoten. Dit alles vormt zijn karakter. Na de Israëlische invasie van Libanon verscheen er een fotoboek, waarin hij een recensie schreef, en waarin hij Israël fel bekritiseerde. Dit trok zoveel aandacht dat elke krant in Londen en New York zijn artikel herdrukte. Het was een enorm schandaal, zozeer zelfs dat sommige boekwinkels, vooral Joodse, aangaven zijn boeken niet langer te zullen verkopen.

En de redacteuren vragen u om uw opmerkingen in te trekken om geen omzet te verliezen?

Precies. Maar hij weigert, want dat is wat hij gelooft. Elke krant noemt hem, maar hij geeft geen krimp. En dat is wat Rosenblatt uitlegt, door echte en fictieve personages te vermengen.

Het viel me op dat hij 1,98 m lang was en ik 1,95 m. Het leek wel een rol die mij op het lijf geschreven was. Josep Maria Pou

De cancelcultuur bestond al veel langer, maar in een andere wereld dan vandaag de dag.

Tegenwoordig is de wereld veel radicaler en globaler.

Maar Rosenblatt was geen toneelschrijver.

Nee, hij is een zeer gerespecteerd theaterregisseur en is assistent-directeur geweest van het National Theatre in Londen. Hij wilde een toneelstuk over dit onderwerp maken en stelde het aan verschillende auteurs voor, maar de auteurs waren er erg bang voor; ze wilden er niet bij betrokken raken. En hij zag dat hij geen andere keuze had dan het zelf te schrijven.

Ben jij ook een goede toneelschrijver?

Het is overduidelijk dat dit een toneelstuk is, geschreven door een theaterregisseur met een gedegen kennis van theatertimmerwerk. Hij schrijft en ensceneert tegelijkertijd. Hij organiseert een spoedvergadering in het huis van Roald Dahl, bijeengeroepen door zijn Engelse uitgever, Tom Maschler, de grote redacteur van die tijd, de bedenker van de Booker Prize. Zijn huidige vrouw en zijn Amerikaanse redacteur zijn er ook. Ze zijn van plan niet te vertrekken voordat ze hem hebben overgehaald om zijn excuses aan te bieden. Het decor toont een huis in aanbouw, want het is een tijd van verandering.

Was Roald Dahl tot het einde toe consequent?

Ja, dat deed hij. De paradox is dat zijn erfgenamen, de stichting die door zijn kinderen en kleinkinderen wordt gerund, zich een paar jaar geleden eindelijk namens hem hebben verontschuldigd. Het is belangrijk om te onthouden dat hij en Dickens, na Shakespeare, de bestverkopende Engelstalige auteurs zijn.