Kunstenaar Jon McNaughton en zijn verrassende weergave van modern conservatisme

Jon McNaughton is de laatste jaren uitgegroeid tot een van de bekendste kunstenaars binnen de politieke rechtervleugel .

Mijn nieuwe schilderij - "Expose the Truth." Ik denk dat het tijd is dat Trump deze clowns ontslaat en het onderzoek op hen richt. - https://t.co/lrt1pNWMsQ pic.twitter.com/gW8xvWUnCE

— Jon McNaughton Art (@McNaughtonArt) 8 mei 2018

Zijn schilderij "The Forgotten Man" uit 2011, een niet zo subtiele sneer naar Barack Obama , werd beroemd toen Fox News-presentator Sean Hannity het kocht na de overwinning van Donald Trump bij de presidentsverkiezingen van 2016.

Hannity, al jarenlang een fan van McNaughtons werk, promootte een recenter schilderij, "Respect the Flag", toen McNaughton het in februari van dit jaar onthulde.

Het schilderij, waarop Donald Trump op een voetbalveld staat met een vuile en gescheurde Amerikaanse vlag in zijn handen, werd door Trumps tegenstanders met hoongelach bejegend en door zijn aanhangers met lof ontvangen .

McNaughton gaf onlangs zelf toe dat hij "een beetje perplex" staat van de verkoop van zijn schilderijen . Het is echter duidelijk dat ze iets in zich hebben dat hem aanspreekt; mensen praten graag over zijn kunst, of dat nu uit haat of liefde is.

Wat is er zo bijzonder aan McNaughtons werk? Als kunstfilosoof wilde ik onderzoeken wat McNaughtons werk onderscheidt van andere politieke kunstwerken van zowel links als rechts.

Als politieke kunstwerken zijn McNaughtons schilderijen uitgesproken realistisch : de politieke boodschap verwijst expliciet naar zijn onderwerpen. Elk schilderij toont een bekend icoon , of het nu een president, een historische figuur, de Amerikaanse vlag of de Grondwet is.

"Nero speelde met de rommel terwijl Rome brandde." In mijn gedachten speelde Obama met de rommel, terwijl de mensen getuige waren van de ondergang van Amerika. https://t.co/915S6id9bW pic.twitter.com/vLzec5ycXK

— Jon McNaughton Art (@McNaughtonArt) 6 maart 2017

Er zijn veel politieke kunstwerken die niet expliciet naar hun thema's verwijzen: denk aan Nam June Paik of Ai Weiwei, wier werken politieke kwesties onderzoeken zonder realistische representaties te gebruiken.

Andere rechtse kunstenaars, zoals Steve Penley, beelden ook iconische politieke figuren af. Maar Penleys werk is niet allegorisch zoals dat van McNaughton . In plaats daarvan portretteert Penley iconen direct.

In McNaughtons geval stelt de icoon vaak iets voor , en elk schilderij bevat een nauwelijks verhulde allegorie die een zeer duidelijke boodschap overbrengt. We weten precies wat McNaughton van zijn onderwerpen vindt ; elke figuur is geladen met morele betekenis.

Barack Obama's schending van de Grondwet vertegenwoordigt zijn vermeende schending van de Grondwet. Ondertussen vertegenwoordigt Trumps poging om de vlag schoon te maken blijkbaar zijn vermeende respect voor het volkslied.

De werken van McNaughton zitten ook vol met kleine verwijzingen .

Journaliste Marian Wang schreef over McNaughtons "One Nation Under God" dat "de details en symboliek hier verbluffend en nauwgezet zijn". Kijk er lang naar en je bent verrast nieuwe, betekenisvolle details te ontdekken, net als bijvoorbeeld in "De Tuin der Lusten" van de Nederlandse schilder Jheronimus Bosch.

Voor veel kunstcritici komt McNaughtons werk echter afgeleid en afgezaagd over . Peter Schjeldahl van The New Yorker schrijft over "The Forgotten Man" dat "de pathos van de scène bijna tot spot uitnodigt." Kunstcriticus Jerry Saltz beweert dat McNaughtons werk "typische propagandakunst is, met een duidelijke boodschap" en "visueel zo dood als een pier."

Er zijn misschien veel details, zoals bij Bosch, maar de analogieën zijn duidelijker in McNaughtons schilderijen en ze zijn duidelijker geladen met moreel sentiment. Saltz' klacht is dat de boodschap hier te voor de hand liggend is.

Politieke kunst wordt vaak geprezen om haar directheid . Kijk maar naar het activistische werk van Keith Haring. Of neem Leo Tanguma's "Children of the World Dream of Peace". Deze werken lijken de helderheid en vanzelfsprekendheid van McNaughtons werk te delen.

McNaughtons thema's liggen misschien voor de hand , maar dat maakt ze niet slecht. Misschien, zoals Susan Sontag ooit suggereerde, lijden critici zoals Saltz aan een partijdige neiging wanneer ze klagen over zijn directheid. Of misschien klagen de critici niet zozeer over de helderheid, maar over de smakeloze beeldspraak en de al te gemakzuchtige letterlijkheid die kenmerkend zijn voor McNaughton. Hoewel het erop lijkt dat deze kritiek ook van toepassing zou moeten zijn op Tanguma's "Children of the World Dream of Peace".

Hoe dan ook, de openhartigheid van McNaughtons werk kan niet de enige reden zijn dat het intrigerend is. Het is mogelijk dat zijn critici een fundamenteel aspect van zijn aantrekkingskracht over het hoofd zien.

Het werk van McNaughton doet denken aan religieuze schilderijen (denk aan witte evangelische kunst, zoals die van Warner Sallman) of patriottische kunst (denk aan het werk van Steve Penley of klassieke Noord-Koreaanse propagandakunst).

Maar er zit een apocalyptisch element in McNaughtons werk dat zowel in de witte evangelische als in de patriottische kunst ontbreekt. Zowel evangelische als patriottische kunst hebben een optimistische inslag; sterker nog, patriottische kunst is bijna altijd fel optimistisch. Op een paar uitzonderingen na, zoals "Teach a Man to Fish", wordt McNaughtons werk gekenmerkt door een diep pessimisme.

In zijn analyse van conservatisme, "The Reactionary Mind", presenteert politicoloog Corey Robin een nieuwe visie op conservatisme. Voor Robin is het niet primair een visie op kapitalisme, een visie op vrijheid of een visie op rechten . Robin betoogt dat conservatisme in de kern de visie is dat traditionele machtsverhoudingen in stand moeten worden gehouden.

Robin stelt dat conservatieve argumenten vaak worden ingegeven door gevoelens van ongenoegen en klachten over wat verloren is gegaan. Dit gebeurt wanneer progressieve doelen worden gepromoot, zoals de legalisering van het homohuwelijk of abortus. Volgens Robin verliezen elke keer dat sommige groepen gelijkheid bereiken, andere groepen privileges. Conservatisme gaat vaak gepaard met klachten over deze verloren privileges.

"Obamanation" - een schilderij dat alles zegt. https://t.co/G8BOmkaF0R pic.twitter.com/TGhqJFJydl

— Jon McNaughton Art (@McNaughtonArt) 17 april 2017

Verlies is een centraal thema in veel van McNaughtons werken: het verlies van de Grondwet, het verlies van respect voor de vlag, of het verlies van witheid in de politiek. De terneergeslagen figuren in "The Forgotten Man" en "Respect the Flag" lijken dit verlies te belichamen en weerspiegelen de steeds verder verloren privileges die bepaalde Amerikanen, of het nu blanke evangelicals of ouderen zijn, kunnen voelen .

Robin betoogt ook dat, ondanks hun schijnbare frustratie over de taal van links, het conservatisme vaak progressieve taal gebruikt voor eigen doeleinden. Zo klagen conservatieven vaak over "intellectuele diversiteit" en beweren ze dat de vermeende tolerantie van links intolerant is tegenover conservatieve ideeën. Het is echter belangrijk om op te merken dat conservatieven, door dit argument te gebruiken, de progressieve taal van diversiteit gebruiken.

Evenzo nam McNaughtons werk bepaalde thema's uit de progressieve kunst over om zijn eigen conservatieve doelen te dienen . Een prominent thema in de linkse politieke kunst is een soort somberheid of duisternis. Denk aan Nancy Spero's "Search and Destroy", Diego Rivera's "The Uprising" of Goya's "The Third of May 1808", die elk grimmige momenten afbeelden, van verkrachting tot executie. Evenzo verbeeldt McNaughtons werk het presidentschap van Obama met een duisternis die vaak ontbreekt in politiek conservatieve kunst.

Of het nu uit liefde of spot is, een deel van onze interesse in McNaughton komt voort uit de letterlijke interpretatie van zijn werk en het feit dat er zoveel kleine details te ontdekken en te interpreteren zijn. Maar de duisternis en het gevoel van verlies dragen bij aan het bijzondere unieke karakter van McNaughtons werk. Misschien onbewust gebruikt McNaughton de klassieke principes van conservatieve retoriek in een originele artistieke context.

John Dyck is een PhD-student in filosofie aan het Graduate Center van de City University of New York (CUNY).