The Beatles, 60 jaar na hun monumentale concert in Barcelona

"De kinderen van het jaar 2000 zullen naar de Beatles luisteren, en dat meen ik oprecht." Dit waren de vooruitziende woorden van Brian Epstein, de manager van de band en het vijfde lid van de schimmige groep, in een interview met de Amerikaanse journalist Larry Kane. Hij zei het in 1965, en nu, vanuit de toekomst, in 2025, kunnen we hem vertellen dat hij gelijk had.

Op 3 juli wordt de 60e verjaardag gevierd van het enige concert dat de band uit Liverpool in Barcelona gaf, het enige in Spanje samen met het concert dat ze de dag ervoor in Madrid gaven. Om deze belangrijke datum te herdenken, niet alleen voor liefhebbers en fans van Spaanse muziek, maar ook voor de geschiedenis van ons land, publiceert de muzikant, verzamelaar en onderzoeker met een passie voor de Beatles, Miguel Navarro, het boek When The Beatles Visited Barcelona .

Zoals de titel al doet vermoeden, is dit een uitgebreid overzicht van de achttien uur die de zangers in Barcelona doorbrachten, vanaf hun landing op luchthaven El Prat tot hun terugkeer naar Londen, waar John Lennon in een typische flamenco-pose poseerde voor de pers. Een reis naar het verleden, met een proloog van journalist Toni Vall, met twee kernthema's die puur goud waard zijn: niet eerder gepubliceerde foto's van die dag en persoonlijke verhalen van mensen die de show hebben meegemaakt.

Het is bekend dat de Beatles in Spanje aankwamen, het enige Spaanstalige land dat ze als groep bezochten, in een tijd waarin het leven er heel anders uitzag dan nu. Ja, ze zorgden voor de grootste muzikale en sociale revolutie van die tijd, maar we kunnen niet negeren dat het land geregeerd werd door een dictatuur die, in Valls woorden, "geen andere keuze had dan hen dat concert te laten geven." In een context waar er gesproken werd over openheid en economische heropleving, zou het tegenwerken van de Europese tournee van de band zeer contraproductief zijn geweest.

Het is belangrijk dit niet uit het oog te verliezen bij het bekijken van de afbeeldingen en teksten in de ik-vorm die dit gedrukte verslag vormen. Alleen zo kunnen we de massale aanwezigheid van de politie, de grijze politie, zowel binnen als buiten het Monumental begrijpen, of het feit dat de vier kunstenaars overweldigd werden op de trappen van het vliegtuig voordat ze voet aan wal zetten op Barcelona, ​​met offers "typisch voor het land", zoals flamencopoppen en monteras. Een van de schatten van dit boek zijn de foto's die de verraste reactie van de Engelse bevolking vastleggen bij het zien van de geschenken. Zonder spoilers te willen verklappen, wordt ook de eindbestemming onthuld van de stierenvechtershoeden die de zangers zo amuseerden.

When The Beatles Visited Barcelona is het resultaat van meer dan vijftien jaar onderzoek door Miguel Navarro, een Uruguayaan die in Barcelona woont en zijn baan als tandarts opzegde om zijn ware passie na te jagen: muziek en verzamelen. Op 66-jarige leeftijd is hij een onvermoeibare verzamelaar van materiaal gerelateerd aan deze kunstdiscipline, of het nu tijdschriften, posters of concertkaartjes zijn, en zijn catalogus met bezittingen omvat zo'n 800 objecten van de Engelse band. "The Beatles staan ​​boven goed en kwaad", stelt hij met een onweerstaanbare passie, die hem drijft om te blijven graven in het verleden op zoek naar pareltjes zoals die welke hij nu verzamelt.

Het werk, gefinancierd en in eigen beheer uitgegeven door Navarro en te koop via zijn socialemedia-accounts (@beatlesbarcelona op Instagram), is tevens een eerbetoon aan de fotografen die de essentie van een Barcelona, ​​verlangend naar een frisse neus en zoekend naar eigen ruimtes voor intellectuele verbondenheid, vastlegden. Horacio Seguí, Kike Pérez de Rozas, Joana Biarnés (die een kleine groepstijd met de Beatles doorbracht in hun suite in Hotel Avenida Palace en wier foto's een dierbare getuigenis vormen) en Pep Puvill zijn slechts enkele van hen. De opgenomen beelden zijn afkomstig van instellingen zoals het Nationaal Archief van Catalonië, het Fotoarchief van Barcelona en privécollecties.

Leslie van de Sírex: "Ben je moe?" vroeg de Beatle hem, waarop hij antwoordde: "Ja, en over vijf minuten ook."

Puvill, destijds 23 jaar oud en amateurfotograaf, herinnert zich dat hij met zijn camera in de hand naar het concert ging, uitgenodigd door zijn zwager, die "een goede positie" had en zijn kaartje kon betalen. "Ik ging het podium op en niemand zei iets tegen me," herinnert hij zich, en voegt eraan toe: "Ik deed alsof ik het niet wist, en het is goed gekomen." Hij droeg geen "accreditatie of tags, zoals nu," maar hij slaagde erin een van de fotojournalisten te zijn die de Beatles fotografeerde in de Monumental. Deze kiekjes verschijnen eindelijk in Navarro's boek, nadat ze tot nu toe verborgen waren gehouden omdat de auteur vond dat het "geen goede foto's" waren.

De show duurde langer dan velen hadden gewild. Gepresenteerd door Torrebruno en met een lange lijst gasten die het publiek vermaakten voordat de Engelsen arriveerden, waren de meest geprezen Los Sírex, de rock-'n-rollband uit Barcelona onder leiding van Antoni Miquel Leslie , die zestig jaar later nog steeds actief is. "We konden maar vier nummers spelen omdat we een duo-act speelden en nog een concert in Cornellà moesten spelen. Het probleem was het verlaten van de arena. Binnen was het vol, maar buiten waren er veel meer mensen en een hoop politieagenten te paard met lange wapenstokken om de jeugd in toom te houden," herinnert hij zich, bevestigend dat "het ondraaglijk heet was, het geluid verschrikkelijk was en het podium smakeloos." Laten we niet vergeten dat de locatie een arena was, dus de audiotransmissiesystemen waren niet geschikt voor zo'n show.

De zanger herinnert zich ook een paar anekdotes, zoals zijn korte gesprek met Paul McCartney toen die terugkwam van de badkamer en hem, bezweet en naar adem happend, in de achterste hoek van het podium zag staan, waar hij een paar seconden voor de toegift was afgestapt. "Ben je moe?" vroeg de Beatle hem, waarop hij antwoordde: "Ja, en over vijf minuten ben je dat ook." Hij herinnert zich ook het gebaar dat McCartney naar Lennon maakte toen die zijn mondharmonica op de grond liet vallen. "Paul pakte hem op, legde hem in de handen van zijn partner en sloeg hem op zijn kont. Destijds zeiden mensen al dat ze elkaar naar de keel vlogen, maar ik dacht dat ze het goed met elkaar konden vinden."

Leslie, die bijna 81 is en opgroeide in Barceloneta met de rock-'n-roll en rockabilly die buitenlandse zeelieden meebrachten, geeft toe dat hij meer fan is van de Rolling Stones dan van de Fab Four, want "ik houd meer van beweging, van dingen die op het podium gebeuren, en de Beatles voelden voor mij als kloosterzusters." Hij blijft echter volhouden dat het een magische avond was voor Los Sírex, die vanwege tijdsgebrek in Cornellà moesten optreden in dezelfde bezwete smoking als in het Monumental.

Ook onder het publiek bevond zich Vicenç Comas, die 17 jaar oud was en twee dagen voor het concert een voorschot van 80 peseta's moest vragen bij de bank waar hij op 1 juli 1965 was gaan werken, om zijn kaartje te kunnen betalen. Nu, op 77-jarige leeftijd, vertelt hij nog steeds met dezelfde passie over zijn ervaringen van die avond. "Er waren meer mensen buiten het Monumental dan binnen, omdat de kaartjes zo duur waren", herinnert hij zich bij de presentatie van dit boek in Casa Golferichs in Barcelona, ​​​​gedragen in een Liverpool Four T-shirt. Hij vergeet ook niet dat "als iemand opstond, de politie kwam en je met een wapenstok sloeg. Flitslampen waren ook niet toegestaan", een anekdote die wordt herhaald door een van de stemmen die Navarro interviewde, die beweert dat het publiek niet kon dansen. Het is niets vergeleken met hoe concerten nu, midden 2025, worden ervaren.

Het was een zwoele juliavond toen Barcelona werd getint met kleur en opwinding door de aanwezigheid van de Beatles, die een amper 35 minuten durende set van twaalf nummers speelden, sommige sneller dan de originele versie en andere ingekort. De volgende ochtend keerden ze vroeg terug naar Londen, met het Spaanse publiek voor zich gewonnen, maar met een extra bagage die hen 200 pond extra kostte (kwam dat door de flamencodansers?). Die muzikale mijlpaal herdenken door door de pagina's van When The Beatles Visited Barcelona te bladeren, en ontdekken dat Ringo Starrs drumstel aan een ketting lag, of wat Lennon deed met de Cordovan-hoed die hij droeg, is een voorrecht, aangezien er nog maar twee van hen leven en al over de tachtig zijn. Een reis terug in de tijd die het onmogelijk maakt om uit te roepen: "Wat een avond die dag... in het Monumental de Barcelona!" Een dag die, dankzij het werk en de vastberadenheid van fervente fans zoals Navarro, altijd zal voortleven.