De zes Iraanse kerncentrales die Israël naar verluidt op het oog heeft

De spanningen in het Midden-Oosten nemen toe, ondanks pogingen van de VS om een ​​overeenkomst tussen Israël en Iran te sluiten om de productie van materiaal voor kernbommen te stoppen.

Een deel van Israëls doelwit is het Iraanse nucleaire programma, dat verspreid is over vele locaties. Hoewel de dreiging van Israëlische luchtaanvallen al tientallen jaren bestaat, zijn slechts enkele locaties ondergronds gebouwd.

Heeft Iran een kernwapenprogramma?

De Verenigde Staten en de nucleaire waakhond van de VN geloven dat Iran een gecoördineerd, geheim kernwapenprogramma had dat het in 2003 stopzette. De Islamitische Republiek ontkent een dergelijk programma te hebben of van plan te zijn. Iran stemde in met beperkingen op zijn nucleaire activiteiten in ruil voor verlichting van internationale sancties in een overeenkomst uit 2015 met wereldmachten. Dat pact viel uiteen nadat Donald Trump, destijds in zijn eerste termijn als president, de Verenigde Staten in 2018 uit het pact terugtrok en Iran het jaar daarop begon met het geleidelijk afschaffen van de beperkingen.

Verhoogt Iran zijn uraniumverrijking?

Ja. Iran heeft zijn uraniumverrijkingsprogramma uitgebreid sinds het uiteenvallen van het pact, waardoor de zogenaamde "uitbraaktijd" die nodig is om voldoende uranium van wapenkwaliteit te produceren voor een atoombom, is teruggebracht van minimaal een jaar onder de overeenkomst uit 2015 naar dagen of iets meer dan een week.

In werkelijkheid zou het langer duren om een ​​bom met dat materiaal te maken. Hoe lang is minder duidelijk en een punt van discussie. Iran verrijkt uranium tot 60% splijtbare zuiverheid, bijna 90% zuiverheid voor wapens, in twee faciliteiten, en heeft theoretisch voldoende materiaal op dat niveau verrijkt, indien verder verrijkt, voor zes bommen, volgens een criterium van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA), de VN-waakhond.

Waar bevinden zich de Iraanse nucleaire faciliteiten? NATANZ

Netanyahu zei vrijdag dat Israël Natanz had aangevallen als onderdeel van zijn operatie.

Natanz ligt in het hart van het verrijkingsprogramma van Iran, op een vlakte grenzend aan de bergen aan de rand van de heilige stad Qom voor sjiitische moslims, ten zuiden van Teheran. De fabriek herbergt twee verrijkingsfabrieken: de enorme ondergrondse Fuel Enrichment Plant (FEP) en de Pilot Fuel Enrichment Plant (PFEP).

Een Iraanse oppositiegroep in ballingschap onthulde in 2002 dat Iran in het geheim Natanz aan het bouwen was, wat leidde tot een diplomatieke patstelling met het Westen over de nucleaire intenties van Iran, die tot op de dag van vandaag voortduurt. De FEP werd gebouwd voor verrijking op commerciële schaal en heeft een capaciteit van 50.000 centrifuges. Momenteel zijn er ongeveer 16.000 centrifuges geïnstalleerd, waarvan er ongeveer 13.000 operationeel zijn en uranium raffineren tot een zuiverheid van 5%.

Diplomaten die Natanz kennen, beschrijven de EPF als een faciliteit ongeveer drie verdiepingen onder de grond. De mogelijke schade die Israëlische luchtaanvallen zouden kunnen aanrichten, wordt al lang bediscussieerd.

De schade aan de FEP-centrifuges is ook op andere manieren ontstaan, waaronder een explosie en stroomstoring in april 2021, die volgens Iran een Israëlische aanval waren. De bovengrondse PFEP herbergt slechts honderden centrifuges, maar Iran verrijkt er tot 60% zuiverheid.

FORDOW

Aan de andere kant van Qom ligt Fordow, een verrijkingscentrum dat in een berg is uitgehouwen en daardoor waarschijnlijk beter beschermd is tegen mogelijke bombardementen dan het PFEP. De overeenkomst uit 2015 met de grootmachten stond Iran helemaal niet toe om in Fordow te verrijken. Het heeft er nu zo'n 2000 centrifuges in bedrijf, waarvan de meeste geavanceerde IR-6-machines zijn, waarvan er tot 350 uranium verrijken tot 60%. De Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk kondigden in 2009 aan dat Iran jarenlang in het geheim Fordow had gebouwd en de IAEA hiervan niet op de hoogte had gesteld. De toenmalige Amerikaanse president Barack Obama zei destijds: "De omvang en configuratie van deze faciliteit zijn onverenigbaar met een vreedzaam programma."

ISFAHAN

Iran heeft een groot centrum voor nucleaire technologie aan de rand van Isfahan, de op één na grootste stad van het land.

Het omvat de Fuel Plate Fabrication Plant (FPFP) en de Uranium Conversion Facility (UCF), die uranium kan verwerken tot uraniumhexafluoride, dat vervolgens in centrifuges wordt verwerkt. Iran slaat ook verrijkt uranium op in Isfahan, aldus diplomaten. Isfahan herbergt ook apparatuur voor de productie van uraniummetaal, een bijzonder gevoelig proces vanuit het oogpunt van proliferatie, omdat het kan worden gebruikt om de kern van een atoombom te ontwerpen.

Volgens het IAEA staan ​​de machines voor de productie van centrifugeonderdelen in Isfahan en wordt er gesproken over een "nieuwe locatie" in 2022.

KHONDAB

Iran heeft een gedeeltelijk gebouwde zwaarwaterreactor voor onderzoek, oorspronkelijk Arak geheten en nu Khondab. Zwaarwaterreactoren vormen een risico voor nucleaire proliferatie omdat ze gemakkelijk plutonium kunnen produceren, dat, net als verrijkt uranium, gebruikt kan worden voor de productie van de kern van een atoombom.

Volgens de overeenkomst uit 2015 werd de bouw stopgezet, werd de reactorkern verwijderd en met beton gevuld om hem onbruikbaar te maken. De reactor zou opnieuw ontworpen worden "om de plutoniumproductie te minimaliseren en onder normale bedrijfsomstandigheden geen plutonium van wapenkwaliteit te produceren."

Iran heeft het IAEA laten weten dat het van plan is de reactor in 2026 in gebruik te nemen.

ONDERZOEKSCENTRUM TEHERAN

Tot de nucleaire onderzoeksfaciliteiten van Iran in Teheran behoort ook een onderzoeksreactor.

BUSHER

De enige operationele kerncentrale van Iran, gelegen aan de Golfkust, maakt gebruik van Russische brandstof. Rusland wint deze terug als deze op is, waardoor het risico op proliferatie wordt verminderd.

(Met informatie van AFP)