Regen en hitte zorgen voor 1.735 doden

Volgens officiële cijfers van de federale overheid zijn er in Mexico sinds 2010 1.735 sterfgevallen geregistreerd die verband hielden met regenval, overstromingen en hittegolven.

Volgens gegevens van het Nationaal Centrum voor Rampenpreventie (Cenapred) en het federale ministerie van Volksgezondheid (SSA) werden er in de periode van 2010 tot en met 2023 (de meest recente openbare gegevens) 659 sterfgevallen geregistreerd als gevolg van regen en overstromingen. 2010 was het dodelijkste jaar met 100 gevallen, gevolgd door 2011 met 85 en 2016 met 70.

Sinds 2017 vertonen de cijfers een stijgende lijn, terwijl er in 2023 sprake was van een stijging van 50% ten opzichte van het jaar ervoor. Het aantal doden ging van 34 naar 51.

Ondertussen bedraagt ​​het aantal doden door de hittegolf (gegevens over de periode van 2014 tot juni 2025) in totaal 1.046 doden, met een opwaartse trend. In 2023 werd een stijging van 421 doden gemeld, een stijging van 902% ten opzichte van 2022, toen er 42 doden waren.

Hoewel er in 2024 een lichte daling was met 331 gevallen, vertegenwoordigt dit cijfer nog steeds een aanzienlijke stijging ten opzichte van het gemiddelde tussen 2014 (23) en 2021 (33). Aan de andere kant zijn er volgens de cijfers van het huidige jaar landelijk 28 sterfgevallen geregistreerd als gevolg van deze oorzaken.

Noodsituaties bij overstromingen

Bovendien heeft Mexico tussen 2000 en 2024 1.168 meldingen ontvangen van noodsituaties, rampen of weersomstandigheden in verband met overstromingen, volgens cijfers van het Declaration Consultation System van Cenapred. Dit aantal weerspiegelt de aanhoudende impact van extreme gebeurtenissen in verband met hevige regenval in verschillende regio's van het land, met bijzonder zware pieken in 2008 en 2010.

In 2008 werden 225 aangiften afgegeven, het hoogste aantal in de gehele periode. Twee jaar later, in 2010, werden er 150 geregistreerd. Daarentegen werden er in 2000 en 2001 geen aangiften geregistreerd, en ook 2024 werd afgesloten zonder officieel erkende incidenten.

Mexico-Stad en de staat Mexico hebben al dagen te kampen met hevige regenval die heeft geleid tot ernstige overstromingen en ingestorte wegen en huizen. Op 2 juni viel er in 24 uur tijd tussen de 50 en 70 mm regen, wat leidde tot overstromingen in gemeenten zoals Iztapalapa, Gustavo A. Madero, Azcapotzalco en Miguel Hidalgo, wat het dagelijkse verkeer bemoeilijkte.

Ook de Los Cuartos-dam in Naucalpan, in de staat Mexico, overstroomde. De wateroverlast bedroeg ruim 30 centimeter en minstens 50 huizen werden getroffen.

Ondertussen is deze week in Tamaulipas de rivier Sabinas buiten haar oevers getreden vanwege stortregens in de gemeente Mante.

Klimaatdiversiteit van Mexico

Deskundigen die El Economista raadpleegde, gaven aan dat het gevarieerde klimaat van het land, met overstromingen in sommige regio's en extreme droogtes in andere, een combinatie van slechte planning, ontoereikend dambeheer, ontbossing en overexploitatie van grondwaterlagen aan het licht heeft gebracht. Hierdoor verslechtert de situatie in het land.

Víctor Magaña, onderzoeker aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico (UNAM), uitte scherpe kritiek op het officiële systeem voor droogtemonitoring, dat wordt gecoördineerd door de Nationale Watercommissie (Conagua). "Er worden heel vreemde dingen door elkaar gehaald, zoals regentekorten en waterstanden in dammen, en het beheer is slecht. Dit creëert een beeld van een crisis dat mogelijk niet overeenkomt met de werkelijke gegevens."

Hij benadrukte ook dat in regio's met weinig natuurlijke regenval de planning gebaseerd moet zijn op historische gemiddelden, niet op atypische verwachtingen. Proberen te werken met optimistische regenvalscenario's creëert, zei hij, een "permanente droogte".

Vanuit een ander perspectief wees milieuactivist Aurélien Guilabert, lid van Extinction Rebellion Mexico, erop dat de schijnbare tegenstelling tussen intense regenval en overstromingen in sommige regio's en langdurige droogtes in andere regio's te wijten is aan een fenomeen dat door diverse academici de 'waterparadox' is gaan heten. Hij legde uit dat deze situatie het gevolg is van de opwarming van de aarde in combinatie met de klimaatdiversiteit van het land, die de hydrologische extremen versterkt.

Hij merkte ook op dat massale ontbossing in belangrijke gebieden het vermogen van het land om water vast te houden en grondwater aan te vullen, heeft verzwakt. "Bossen zijn essentieel voor de waterbalans, en hun vernietiging vergroot de kwetsbaarheid van hele gemeenschappen", waarschuwde hij. Hij hekelde ook het misbruik van grondwaterlagen door overmatig boren van putten, een praktijk die, zo zei hij, de balans van de water-bodem-atmosfeercyclus verstoort.

Specialisten waren het erover eens dat de oplossing voor het beperken van de effecten van klimaatverandering ligt in een grondige verandering van het nationale waterbeleid: betere planning, transparantie in het beheer van hulpbronnen, herstel van het milieu en regulering van watergebruik, met name in de landbouw.