De erfenis van La Vanguardia: een reis door de idealen en strijd van de socialistische journalistiek

In een context waarin technologische vooruitgang, aangevoerd door kunstmatige intelligentie, de journalistiek dagelijks dreigt uit te roeien, lijkt de publicatie van een boek over de oorsprong van een 19e-eeuwse papieren krant misschien een romantisch gebaar. *Een krant voor het volk * van Juan Buonuome, doctor in de geschiedenis, onderzoeker en hoogleraar, is echter ook een noodzakelijke introspectie op het verleden die nog steeds resoneert in het heden.

Uitgegeven door Siglo XXI, is dit een herziene versie van zijn proefschrift aan de Universiteit van San Andrés. De ondertitel, "Linkse journalistiek in de Argentijnse geschiedenis", klopt niet helemaal: het richt zich namelijk op de geschiedenis van de krant La Vanguardia, vanaf de oprichting in 1894 door Juan B. Justo, Esteban Jiménez, Augusto Kühn, Isidro Salomó en Juan Fernández tot de opkomst van het peronisme, een stroming die de belangen en het voortbestaan ​​van de krant bedreigde.

Door middel van een grondige bronnenanalyse, historische reconstructie en nauwgezette vertelling, samen met foto's ter illustratie van bepaalde passages, dient deze publicatie, die de stem van het socialisme werd, als een prisma voor het verkennen van de transformaties van de journalistiek en de Argentijnse samenleving tussen eind 19e en midden 20e eeuw. Zoals de auteur op de openingspagina's schrijft: "La Vanguardia streefde ernaar om op eigen terrein te concurreren met de 'burgerlijke pers' voor de representatie van een breed en diffuus lezend 'volk'."

Het boek reconstrueert de beginjaren van de publicatie, opgevat als een krachtig, militant orgaan, in een tijd waarin de journalistiek nog maar net begon met de eerste stappen naar professionalisering. In die jaren won het socialisme steeds meer terrein onder de arbeidersklasse. Justo en zijn collega's streefden ernaar het socialistische bewustzijn te verspreiden via hun content en begonnen al de zogenaamde 'burgerlijke pers', vertegenwoordigd door de krant La Prensa , uit te dagen. Ze gingen ook een fel debat aan met de moderne Crítica , onder redactie van Natalio Botana , die ze met argwaan bekeken omdat de innovatieve manier van nieuwspresentatie de massa zou aanspreken.

In een tijd waarin de journalistiek niet alleen hypergeprofessionaliseerd is, maar ook gebukt gaat onder een regime van onzekerheid over de baan en ongekende eisen op het gebied van multitasken, waarin het een constant doelwit is van minachting van nationale autoriteiten of de president zelf, is het interessant om de opvattingen te lezen die bestonden aan het begin van dit beroep, toen persmedewerkers werden gerespecteerd als beschaafde individuen, met een zekere bohemiensfeer die van de nieuwsredacties tot de bars reikte: "Schrijven voor een krant in de stad Buenos Aires werd steeds meer gewaardeerd als een beroep dat een zekere sociale en culturele positionering bood aan degenen die, zelfs zonder specifiek politiek of familiaal kapitaal, de nodige vaardigheden hadden verworven om in een krant te werken.

Van doctrinair tot dynamisch, van militantie tot professionalisering, Buonuome reconstrueert rigoureus de wisselvalligheden die La Vanguardia tot halverwege de twintigste eeuw transformeerden tot een bloeiende politieke en culturele kracht. Het peronisme, dat in 1947 de drukkerijen sloot, markeerde het begin van zijn einde, of in ieder geval het einde van een tijdperk, aangezien het vandaag de dag nog steeds bestaat als digitale publicatie. Het justitiële stelsel won uiteindelijk als een aantrekkelijkere optie voor de meerderheid van de Argentijnse arbeidersklasse. Hoewel het onderwerp linkse journalistiek verre van volledig is, biedt dit boek een interessante manier om de aanvankelijke omwentelingen tussen media en politiek te verkennen, wat, vanuit een pessimistischer perspectief, ook kan worden geïnterpreteerd als een requiem voor de gedrukte journalistiek.