De turbulente allianties van Compromís met de staatslinkse partij: zetels en veel spanningen

De geschiedenis van de nationale pacten van Compromís in het afgelopen decennium heeft echter laten zien hoe moeilijk het is om deze latente verschillen binnen de coalitie te verzoenen met de overeenkomsten die met de nationale linkerzijde zijn bereikt. Om electorale groei te bewerkstelligen en media-aandacht te genereren tijdens de parlementsverkiezingen, heeft Compromís stelselmatig coalities gezocht met partijen met een nationale aanwezigheid. Deze overeenkomsten hebben de partij altijd onder druk gezet en, hoewel ze over het algemeen behoorlijke verkiezingsresultaten opleverden, bleken ze instabiel en onhoudbaar.

Afgelopen vrijdag kwam de permanente Compromís-groep (een klein uitvoerend comité met vertegenwoordigers van de drie partijen die de coalitie vormen) opnieuw bijeen om te proberen de weg vrij te maken voor een mogelijke overeenkomst tussen degenen die willen breken met Yolanda Díaz en degenen die willen doorgaan. De voor- en nadelen van deelname aan de gemengde groep werden besproken, en er ontstond een discussie over de vraag of het gebrek aan invloed van de Valenciaanse agenda te wijten was aan het pact met Sumar of aan de complexe politieke situatie waarmee links in Spanje kampt.

Er was geen noemenswaardige vooruitgang, bevestigden bronnen die bij de vergadering aanwezig waren, en ze richten hun inspanningen nu op het bereiken van een akkoord tijdens de bestuursvergadering volgende week maandag, waar ze de bloemblaadjes moeten afwerken zonder het Compromís-project in gevaar te brengen. "Het wordt een lange dag", suggereren ze, als enige aanwijzing voor wat er zou kunnen gebeuren.

Sinds 2015 heeft Compromís bij de vijf gehouden parlementsverkiezingen niet dezelfde kiesformule herhaald. Het heeft twee keer meegedaan met Podemos, twee keer met Izquierda Unida, één keer alleen, één keer met Más País en meest recent met Sumar. Het beste resultaat behaalde het in 2015, toen het vier zetels won, terwijl het bij de twee verkiezingen in 2019 slechts één zetel won. Desondanks bestaan ​​er twijfels over wanneer de invloed in Madrid het grootst was, een omstandigheid die het debat over de geschiktheid van dit soort overeenkomsten heeft aangewakkerd.

Het was 2015 en Compromís en Podemos hadden het Botànic Pact getekend met Ximo Puigs PSPV (Socialistische Partij van Valencia), wat een verandering teweegbracht in de regio Valencia na twintig jaar conservatieve PP-regeringen. Bij de parlementsverkiezingen van december van dat jaar vormden de twee partijen een coalitie (Compromís-Podemos-És el Moment) en behaalden 25,28% van de stemmen met meer dan 670.000 uitgebrachte stemmen. De kiescoalitie werd de op één na grootste partij in de regio Valencia, alleen overtroffen door de PP, en de Valencianen wonnen vier van de negen zetels die ze in de drie Valenciaanse kiesdistricten hadden behaald; de overige vijf gingen naar Podemos. Bij die verkiezingen behaalde Podemos zijn beste resultaat ooit, met meer dan 5,2 miljoen stemmen in heel Spanje.

Er kon geen regering worden gevormd en de algemene verkiezingen werden het jaar daarop herhaald. De gecombineerde krachten van Compromís en Podemos werden aangevuld door Izquierda Unida (onder de electorale vlag van A la Valenciana), maar de uitslag verbeterde niet, ondanks de toevoeging van een derde kiesorgaan. Het stemmenpercentage was vrijwel gelijk en er gingen meer dan 10.000 stemmen verloren. Compromís behield zijn vier zetels, maar de onmogelijkheid om een ​​Valenciaanse parlementaire fractie te vormen, bracht hen definitief op afstand van Podemos.

Na de teleurstelling over de partij "Morales" koos Compromís ervoor om zich bij de volgende verkiezingen alleen kandidaat te stellen. Bij de eerste verkiezingen van 2019 nam de partij deel met de exclusieve steun van Verds-Equo, wat haar 173.000 stemmen opleverde. Alleen Joan Baldoví herbevestigde zijn zetel in het Congres. Aan het einde van het jaar werden de verkiezingen herhaald en na een stemming die aanzienlijke interne spanningen veroorzaakte, besloot Compromís zich naast Más Madrid kandidaat te stellen in een nieuwe partij. De meerderheid van de coalitie gaf de voorkeur aan het project dat destijds onder leiding stond van Íñigo Errejón boven de partij "Morales", die bijvoorbeeld de keuze was van Mónica Oltra; het was een van de weinige keren dat de toen almachtige vicepresident van Valencia haar zin niet kreeg in interne aangelegenheden. De botsingen met Pablo Iglesias en zijn team waren nog zeer recent en Compromís hoopte een stabielere en meer horizontale relatie te vinden met het jonge merk Madrid.

Dit experiment was echter nauwelijks beter dan de resultaten van enkele maanden eerder: de coalitie hield 173.000 stemmen over en behield opnieuw Baldoví's enige zetel in het Congres van Afgevaardigden.

Nadat Compromís in mei 2023 de Valenciaanse regering had verloren en geconfronteerd werd met vervroegde verkiezingen voor Pedro Sánchez, bereikte Compromís een akkoord met Sumar, een nieuw opgerichte politieke beweging, en Esquerra Unida. Dankzij dit pact kon de partij haar zetelaantal verdubbelen – van twee naar vier – en 15,35% van de stemmen behalen. Ondanks de zwakke prestaties van Yolanda Díaz in de rest van het land, drong Compromís aan op een akkoord met Díaz bij de Europese verkiezingen van het jaar daarop, waardoor ze haar zetel kon heroveren.

Daarom is de electorale beoordeling van de overeenkomst met Sumar positief. Er waren echter vanaf het begin stemmen die het niet begrepen – dit gebeurde ook toen er overeenkomsten met Iglesias en Errejón werden gesloten – de noodzaak om begrip te zoeken met links binnen de staat, vooral gezien het feit dat laatstgenoemde de afgelopen jaren blijk heeft gegeven van een zelfdestructieve geest en de voortdurende strijd tussen de verschillende linkse groeperingen binnen de PSOE.

Nu, na de crisis die is ontstaan ​​door het besluit van de parlementaire fractie van Yolanda Díaz om Pedro Sánchez niet lastig te vallen in de DANA-commissie van het Congres, en gezien het feit dat het Sumar-project weinig toekomstperspectieven heeft, klinken de roep om afstand te nemen van dit soort allianties, die zo complex zijn gebleken, luider. Deze beslissing is echter niet unaniem; Iniciativa wil zich niet terugtrekken, wat Compromís dwingt tot het zoeken naar een consensusoplossing die de Valenciaanse coalitie niet in gevaar brengt.