Enkelvoudige financiering, de kwadratuur van de cirkel

De bedragen zijn niet voldoende om Catalonië meer geld te verschaffen zonder dat dit ten koste gaat van de rest van de autonome regio's of de staat.

Het voorstel van de regering van Pedro Sánchez om haar belofte aan de separatisten na te komen door de Catalaanse regering "unieke" financiering te verstrekken, is het politieke equivalent van de kwadratuur van de cirkel. Het ministerie van Financiën, onder leiding van María Jesús Montero, stelt dat het structureel toekennen van meer middelen aan de regering van Salvador Illa geen schade zal toebrengen aan de andere regio's die momenteel deel uitmaken van het gemeenschappelijke systeem, noch aan de staatskas.

Analisten en economen zijn echter tegengesteld aan de diagnose en waarschuwen dat het toekennen van een quotum aan Catalonië de centrale overheid jaarlijks tot 1,5% van het bbp zou kosten, zo'n € 24 miljard. Zal de staat zijn uitgaven in dezelfde mate terugdringen? Of zal het zijn toch al recordhoge beroep op de staatsschuld opvoeren om de betalingen van Sánchez aan de separatisten te dekken? En hoe zal het de andere regio's compenseren om het beginsel van gelijkheid tussen de regio's te handhaven bij de financiering van hun openbare diensten?

Alsof dat nog niet genoeg is, zouden technische problemen de uitrol van het nieuwe financieringssysteem voor de Catalaanse overheid kunnen belemmeren. Belastinginspecteurs waarschuwen dat de scheiding van de innings- en toezichtstaken in Catalonië van de staatskas gevolgen zal hebben voor de strijd tegen belastingfraude en tot conflicten kan leiden tussen ambtenaren die getroffen worden door de overdracht van bevoegdheden aan de nieuwe Catalaanse belastingdienst. Bovendien rijzen er twijfels over de impact van de eenmalige financiering op de beheersing van het tekort en de staatsschuld.

De Catalaanse Generalitat is momenteel de regionale regering met de grootste staatsschuld via het Regionaal Liquiditeitsfonds. Dit komt door slecht begrotingsbeheer en de voortdurende bewering van een gebrek aan middelen. Dit ondanks het feit dat verschillende onafhankelijke rapporten hebben aangegeven dat Catalonië een van de regio's is die het meest profiteert van het huidige regionale financieringsmodel.

Ook lijkt het erop dat het begrotingspact politiek niet helemaal inpasbaar is, ondanks het voorstel om het uit te breiden naar de overige regio's die erom vragen. Dit is te wijten aan de unanieme afwijzing door de overige regionale regeringen (waaronder die onder leiding van de PSOE, zoals Asturië en Castilië-La Mancha), door enkele minderheidsfracties in het parlement en door Junts. Junts verzet zich tegen het quotum dat de PSOE en de PSC met de ERC zijn overeengekomen, omdat zij dit onvoldoende achten.