AI: Virtuele kopieën van vrouwen met kanker zullen vooruitgang in precisiegeneeskunde mogelijk maken

▲ Afbeelding gegenereerd door Meta AI

Europa Press

Krant La Jornada, vrijdag 6 juni 2025, p. 6

Madrid. Het Spaanse Nationaal Centrum voor Kankeronderzoek (CNIO) leidt een project dat zich richt op de ontwikkeling van virtuele replica's van vrouwen met vergevorderde kanker met behulp van kunstmatige intelligentie, zogenaamde digitale tweelingen. Dit zou gepersonaliseerde behandelingen en nauwkeurige voorspelling van de ziekteprogressie in de toekomst mogelijk maken.

Volgens het CNIO is een digitale tweeling een virtueel model dat de gezondheidstoestand van een patiënt in realtime nauwkeurig probeert te repliceren. In tegenstelling tot traditionele medische dossiers integreert dit model meerdere informatielagen, waaronder: moleculaire gegevens van de tumor (DNA, eiwitten, metabolisme), realtime lichaamsindicatoren verzameld met smartwatches (hartslag, slaap, fysieke activiteit), emotionele informatie en informatie over de kwaliteit van leven verzameld via een app , en conventionele klinische gegevens, zoals behandelingen en tests.

Het CNIO benadrukt bovendien dat deze gegevens voortdurend worden bijgewerkt, zodat onderzoekers en artsen beter inzicht krijgen in het verloop van de ziekte en de impact van de behandeling op elke patiënt. Ook kunnen ze bijwerkingen voorspellen en therapieën in real time aanpassen.

Het onderzoek, waaraan negen ziekenhuizen in Spanje en twee universiteiten (de Polytechnische Universiteit van Madrid en de Universiteit Carlos III) deelnemen, beoogt 300 vrouwen met uitgezaaide borst-, long- of darmkanker te includeren vlak voor de start van de behandeling. Momenteel zijn er 150 vrouwen gerekruteerd.

Het CNIO verzekert dat de eerste resultaten, gepresenteerd op het ESMO-congres, aantonen dat kwalitatief hoogstaande monitoring op afstand mogelijk is en dat de verkregen gegevens robuust genoeg zijn om computermodellen te trainen waarmee voorspeld kan worden hoe de ziekten van patiënten zich zullen ontwikkelen.

Het onderzoeksteam bereidt zich al voor om hun resultaten te presenteren op de ASCO 2025-conferentie, die plaatsvindt in Chicago (VS) en 's werelds grootste oncologiecongres is. Daar zullen ze bespreken hoe op afstand verzamelde gegevens – van dagelijkse activiteit tot emotionele toestanden – kunnen helpen bij het voorspellen van vroege behandelresponsen bij uitgezaaide kanker.

Biologische leeftijd

Het CNIO benadrukt dat een van de meest innovatieve aspecten van dit project is dat het niet alleen meet wat er in de tumor gebeurt, maar ook hoe het lichaam van de patiënt veroudert tijdens de behandeling. Dankzij een nieuw biologisch klokmodel, eveneens ontwikkeld door het CNIO, is het mogelijk om de werkelijke biologische leeftijd van het organisme te schatten op basis van DNA , aldus het centrum.

Deze moleculaire klok, zo leggen ze uit, detecteert nauwkeurig of het lichaam van een patiënt sneller veroudert dan verwacht, wat kan worden beïnvloed door het type tumor, de toxiciteit van behandelingen of zelfs emotionele factoren. Met deze informatie kunnen artsen de impact van de behandeling beter inschatten en de intensiteit of combinatie van therapieën aanpassen aan de biologische situatie van elke patiënt.

Het CNIO benadrukt dat dit de eerste keer is dat deze tool in de praktijk is toegepast in een klinische vervolgstudie in de praktijk. Hoewel dit project zich nog in de ontwikkelingsfase bevindt en geen curatieve doeleinden heeft voor deelnemende patiënten, benadrukt het CNIO dat het wel streeft naar het genereren van tools en kennis om de geneeskunde van de toekomst te transformeren.

Moleculaire gegevens

Dankzij de combinatie van moleculaire gegevens, externe monitoring en biologische leeftijdsmeting, opent zich de deur naar preciezere oncologie die op elk individu is afgestemd , aldus het CNIO, dat beweert dat dit een van de meest ambitieuze initiatieven op het gebied van gepersonaliseerde geneeskunde in Spanje is .

Dit publieke onderzoeksproject, technisch bekend als High-Definition Oncology in Women's Cancer, wordt geleid door het CNIO en is gefinancierd met € 2,5 miljoen over een periode van drie jaar. Het is een gepersonaliseerd precisiegeneeskundeproject, gefinancierd door het Carlos III Health Institute (ISCIII) met middelen van de Europese Unie (NextGenerationEU/PRTR). Het maakt deel uit van het IMPaCT-initiatief (Precision Medicine Infrastructure associated with Science and Technology) van het ISCIII.

Europa Press

Krant La Jornada, vrijdag 6 juni 2025, p. 6

Madrid. Onderzoekers hebben een opmerkelijk fenomeen ontdekt bij wilde chimpansees in West-Afrika: het gebruik van stenen om geluiden te produceren, vermoedelijk als een vorm van communicatie.

Tijdens een vijf jaar durend veldonderzoek verzamelden gedragsbiologen van Wageningen Universiteit en het Duitse Primatenonderzoekscentrum videobeelden op vijf verschillende locaties in een natuurreservaat in Guinee-Bissau. Dit werd mogelijk gemaakt door het gebruik van cameravallen en de onmisbare ondersteuning van lokale veldgidsen. Op specifieke plekken werd een opvallend gedragspatroon waargenomen: volwassen mannelijke chimpansees sloegen herhaaldelijk stenen tegen boomstammen, wat resulteerde in karakteristieke steenhopen aan de voet van de bomen.

Sem van Loon, hoofdauteur van de studie, gepubliceerd in het tijdschrift Biology Letters , noemt dit gedrag ' stone-assisted drumming' . Het lijkt verband te houden met het klassieke hand- of voettrommelen op holle wortelstokken, waarmee chimpansees informatie over lange afstanden doorgeven of dominantie demonstreren .

Er zijn echter duidelijke verschillen: voordat ze stenen gooien, laten de dieren vaak eerst een luide kreet horen, gevolgd door stilte. Dit is het tegenovergestelde van het traditionele trommelen, waarbij stilte meestal aan het lawaai voorafgaat.

Culturele overdracht

Van Loon vermoedt dat er een andere motivatie voor dit gedrag is. Deze luide, laagfrequente geluiden zijn mogelijk bedoeld om zich buiten de normale communicatie binnen een groep te verspreiden , suggereert hij. De akoestische eigenschappen van een steen die tegen een boom slaat, maken dit mogelijk in dichtbeboste gebieden .

Observaties wijzen op culturele overdracht. Jonge chimpansees nemen het gedrag van oudere groepsleden over, wat erop wijst dat dit eerder sociaal aangeleerd dan genetisch overerfbaar is.

Marc Naguib, hoogleraar gedragsbiologie, benadrukt het algehele belang van de ontdekking: het illustreert dat cultuur niet uniek is voor mensen en dat dit gedrag ook in het kader van natuurbehoud in aanmerking moet worden genomen .