Kinderombudsman: 'Losse maatregelen helpen kinderen in armoede niet uit de problemen'

Om de twee jaar nemen 9809 kinderen tussen de 8 en 18 jaar deel aan het onderzoek Als je het ons vraagt. Uit de nieuwste cijfers blijkt dat 628 kinderen van dat onderzoek aangeven dat er thuis te weinig geld is. Deze groep waardeert hun leven gemiddeld ruim een punt lager dan kinderen die niet in armoede leven.

Hoewel het aantal kinderen dat in armoede opgroeit de afgelopen jaren iets is gedaald – naar zo'n 115.000 in 2023 – gaat het volgens Kalverboer met een deel van hen juist steeds slechter. "Er is een groep kinderen die zo onder druk staat dat hun veiligheid en ontwikkeling ernstig worden bedreigd. Voor hen zijn losse maatregelen niet genoeg; daar is structureel en integraal beleid voor nodig."

In bijna elke klas zit minstens één kind dat het thuis niet breed heeft. Dat heeft grote gevolgen voor hun welzijn, schoolprestaties en toekomst. "Kinderen die in armoede opgroeien hebben meer kans om later zelf ook in armoede te leven", zegt Kalverboer.

Armoede zorgt voor schaamte, frustratie en boosheid. "Als ouders veel problemen tegelijk hebben, kan dit leiden tot ruzie, geweld of mishandeling. Soms worden kinderen zelfs uit huis geplaatst. Armoede is dus een probleem dat kinderen op allerlei manieren raakt", legt Kalverboer uit.

"Met alleen losse voorzieningen los je dat niet op", benadrukt de Kinderombudsman. Ze doelt op maatregelen zoals een fiets, laptop, schoolontbijten of een vergoeding om te kunnen sporten. "Losse voorzieningen zijn waardevol, ze verzachten de pijn, maar daarnaast is het nodig dat kinderen gewoon een goed leven en een goede opvoeding hebben. Op een veilige plek wonen en zich veilig voelen: dat zou de basis moeten zijn."

Kalverboer pleit voor een landelijk verplichte, integrale aanpak. Gemeenten moeten volgens haar structureel kijken naar de volledige leefomgeving van kinderen – thuis, op school, in de buurt en in hun sociale netwerk – en daarop hun beleid afstemmen. "Pas dan kun je voorkomen dat kinderen later zelf ook in armoede belanden."

Dat bereik je volgens Kalverboer niet alleen met financiële steun. "De kinderen die het echt zwaar hebben, hebben méér nodig. Gemeenten moeten samenwerken met scholen, jeugdzorg en andere instanties om te zorgen voor een veilige, stabiele omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen."

Een 9-jarige jongen: "Over een paar weken hebben we geen huis meer en moeten we op straat slapen. Ik heb al elf keer moeten verhuizen omdat er boeven zijn. Dat vind ik stom en ik word er heel verdrietig van."

13- jarig meisje: “Op school is het soms vervelend en naar een sport gaan kunnen mijn ouders niet betalen.”

17-jarig meisje: “We hebben niet veel geld, en zijn om die reden vaak verhuisd afgelopen 5 jaar. We moeten nu ook weer ons huis uit omdat de verhuurder het wil verkopen en wij het niet kunnen kopen. Daarnaast maak ik me zorgen over studeren en een rijbewijs, omdat ik het allemaal zelf moet betalen en er echt geen geld voor heb, mijn spaarrekening van vroeger hebben mijn ouders gebruikt voor schulden."