NSC verliest snel aanhang, maar in Zoetermeer geloven ze in hun partij: ‘No guts, no glory’

De gashaard brandt. Er is koffie met appeltaart. En achter een tafel in een café zitten Rob Wessels en Mark Baggerman. De twee mannen willen een lokale afdeling van Nieuw Sociaal Contract (NSC) oprichten in Zoetermeer. Terwijl de terrassen deze zonnige zaterdagochtend vol zitten, houden zij binnen spreekuur. Er is een Tweede Kamerlid, Willem Koops, en een regionaal coördinator, Mireille Louwerens. Zij zegt: „We dachten vooraf: is deze zaal niet te klein? De vorige keer dat we hier zaten, was het een stuk voller.” Er komen vijf belangstellenden opdagen.

De NSC’ers weten dat hun partij in de hoek zit waar de klappen vallen. Hun partijleider Pieter Omtzigt verliet vorige week dinsdag de politiek. Kiezers lopen massaal weg: in peilingen staat NSC nu op één Kamerzetel (ze hebben er nu twintig). Het leiderschap van Nicolien van Vroonhoven, de opvolger van Omtzigt, staat ter discussie. Zaterdag, op het ledencongres van NSC in Arnhem, komt een partij samen die in grote nood verkeert.

Maar Rob Wessels, de beoogde lokale lijsttrekker, zegt dat NSC in Zoetermeer bij de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar „het verschil kan maken”. „We hebben de afgelopen maanden in de Zoetermeerse samenleving onderwerpen opgehaald die leven. We draaien in de lokale politiek ook al een tijdje mee.” Rob Wessels zat bij het CDA voor hij zich aansloot bij Pieter Omtzigt, Mark Baggerman bij de VVD.

Veel NSC-stemmers lopen volgens kiezersonderzoek over naar het CDA, maar Rob Wessels blijft zijn partij trouw. Het verschil tussen NSC en CDA? „Ik vergelijk Nederland wel eens met een huis. Door de jaren heen is er een mooi dakkapelletje opgezet, er is een balkonnetje aangehangen en een schuur tegenaan gezet. Maar het fundament en de heipalen eronder zijn gaan rotten. Pieter Omtzigt zei ook dat eerst het fundament goed moet zijn.”

Zoetermeer is een van de weinige gemeenten waar NSC wil meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen, zegt Mireille Louwerens. „In februari hadden we in Zuid-Holland 119 aanmeldingen van mensen die lijsttrekker of kandidaat-raadslid wilden worden. Toen we een bijeenkomst organiseerden, kwamen leden uit 21 gemeenten opdagen. Een maand later waren het er negen. En nu zijn er vijf over.”

Die afdelingen hebben al een beoordelingsprogramma doorlopen, pas later in het jaar volgt een definitief besluit.

Mireille Louwerens is actief voor de lokale partij BurgerBelangen in de Hoeksche Waard. Zij had Pieter Omtzigt bij zijn afscheid in Den Haag een cd en een kaart gegeven. Ze is, zegt ze, „nog niet eens een miljoenste van wat Pieter is”. Ze wil daarom actief blijven voor NSC. „Hij is mijn grote voorbeeld. Hij is door de gevestigde politiek weggezet, een beetje zoals ik ook in mijn gemeenteraad werd weggezet. Als je een dossiervreter bent, vinden ze je lastig. Ik wilde stoppen in de lokale politiek, maar hij trok me over de streep om door te gaan.”

Lees ook

Luister ook naar Haagse Zaken: Alles wat je moet weten om NSC te begrijpen

Of onder kiezers in Zoetermeer behoefte bestaat aan NSC, weten Rob Wessels en Mark Baggerman niet. Ze hebben geen overzicht van de Zoetermeerse NSC-leden. Door een administratief „schoonheidsfoutje” met de privacywet mag de landelijke partij ledenbestanden niet delen met afdelingen. Wessels: „We zijn nog een start-up, NSC bestaat nog maar anderhalf jaar. Dan kan dat gebeuren.”

Het is al druk in de lokale politiek van Zoetermeer. In de gemeenteraad (39 zetels) zitten negen landelijke en vier lokale partijen, waaronder de Lijst Hilbrand Nawijn van de voormalige LPF-minister. Rob Wessels: „Maar ik denk dat er zeker behoefte is aan een nieuwe partij. We willen ook niet opeens, boem, alles anders doen.”

Willem Koops vindt „de ouwe” (Wessels) en „het jonkie” (Baggerman) moedig, omdat ze hun plan doorzetten. Hij zegt: „No guts, no glory. Natuurlijk is het moment moeilijk. Pieter is weg. Hij was in zijn eentje verantwoordelijk voor bijna alle twintig Kamerzetels. Maar we moeten ook positief blijven.”

NSC wil de komende verkiezingen „in een beperkt aantal gemeenten meedoen”, zegt landelijk bestuurslid Naomi Yogi-van Loon. „We moeten realistisch blijven als we zien hoe het nu op landelijk niveau gaat. We moeten niet te veel te snel willen.” NSC heeft een concept van een ‘inspirerend raamwerk’ voor lokale afdelingen klaarliggen, waarin standpunten en ideeën van NSC staan die ze kunnen overnemen in hun verkiezingsprogramma. Zo is NSC voor referenda, voor het principe van „eigen inwoners eerst” bij het toewijzen van woningen, en voor begrijpelijke taal in brieven van de gemeente.

In sommige gemeenten zijn, toen NSC nog populair was, lokale initiatieven genomen, die later weer zijn doodgebloed. In maart stopte bijvoorbeeld de Maastrichtse NSC-oprichter Ed Philipsen. „Er is tegenwerking vanuit het partijbestuur”, zei hij tegen lokale media, omdat ook hij geen ledenlijst kreeg. Naomi Yogi-van Loon: „Ed ging wel heel snel. En voor we het wisten, was hij alweer afgehaakt.”

Het gesprek in het Zoetermeerse café met de vijf belangstellenden komt op de peilingen. Mireille Louwerens begint over het CDA. Dat stond bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen heel laag, maar deed het verrassend goed, zegt ze. Dat kan NSC ook overkomen.

Maar waarom zijn de peilingen zo laag? Willem Koops: „We zijn de meest gematigde partij in de coalitie. Dat is niet sexy. De ene helft is teleurgesteld omdat we niet méér op de PVV lijken, de andere helft is boos omdat we met de PVV samenwerken.”

Mireille Louwerens: „NSC houdt de PVV juist in toom.”

Willem Koops: „Het ligt ook aan de communicatie. Daar zijn we niet goed in, en dan zeg ik het beleefd. Ik ben ook niet van de verkoop.”

Mireille Louwerens: „Mensen vragen weleens: die partij van jou, wat heeft die nou bereikt? Wat we goed doen, dat horen mensen niet.”

Lees ook

NSC moet verder zonder Pieter Omtzigt, maar kan dat wel?