‘Kamperen bij de boer’ kan ook – of voorál – in de Dolomieten van Zuid-Tirol, hemel van het hiken

De sneeuw gaat er nu dwarrelen en dat duurt nog vele maanden, maar de Dolomieten in Zuid-Tirol hebben veel meer te bieden dan skiplezier. Metro pikte daar in Noord-Italië (nee, geen Oostenrijk dus) het staartje van de zomer mee. We tippen je Zuid-Tirol nu graag voor een periode in 2026, zónder sneeuw. Want wat is het er mooi en wat kun je je er uitleven (kinderen ook, of juíst). Wat we deden? Kamperen bij de boer… en hiken, heel veel hiken.

Kamperen bij de boer is daar namelijk heel normaal (en is in de Dolomieten zelfs ontstaan, zie verderop in dit reisartikel). Zuid-Tirol telt liefst 1650 (!) boeren en boerinnen – zeg maar boertjes – die naast hun normale werk vakanties aanbieden. Zo verdienen zij een eurocentje bij, want van alleen de boerderij leven gaat vaak niet. Dat kamperen bij de boer gaat alleen nogal anders dan bij ons op het platteland, waar we bij boerderijen onze tent, caravan of kamper tijdelijk parkeren. In Zuid-Tirol is geen vlakke meter te vinden, dus al die boeren bouwden chalets en appartementen om hun gasten te ontvangen. Deze Metro-reiziger had nog nooit van vakantie vieren bij boeren in het Dolomieten-gebergte gehoord, dus we gingen er met open blik op af.

Voor wie veel sneller op reis wil: dan tippen we je oud en nieuw vieren in Dublin (Ierland). Metro’s Roos maakte ‘deze knaller’ al mee. Voor wat winterse warmte verwijzen we je graag naar Aruba, waar we ons onderdompelden in de wereld van de wellness.

Metro streek in de Dolomieten van Zuid-Tirol neer in de gemeente Thurn, recht ten zuiden van Innsbruck en ten noorden van Verona. Dat deden we op uitnodiging van Roter Hahn (dat ook een Nederlandse website heeft). Roter Hahn is een organisatie die boerderijvakanties in Zuid-Tirol aanbiedt (‘Farm Holidays’). En zo belandden we in the middle van een prachtig nowhere, op 900 meter van het driehonderd zielen tellende vlekje Antermoia en nog een dorpje, St. Martin. Een krappe kilometer zegt hier niet alles trouwens, dat kan ook een klim zijn waarvan je kuiten in de krampstand schieten. In de winter (uiteraard) een skigebied, op de plek waar Metro logeerde is een skischooltje voor kinderen in de buurt.

De hemel in de kop van dit reisartikel is niet voor niets, want goh wat waren we hoog. De rit naar de ruim 1600 meter hoogte is op zich al een spektakel. Al kronkelend rijd je stijl naar boven (tips: zet je versnelling af en toe zelfs even in z’n één en kijk niet naar links in de afgrond naast je als je hier nog niet helemaal gewend bent). Het enige nadeel van zo’n vakantie op een afgelegen plek: wil je in een restaurant eten, dan zul je altijd een stukje of stuk moeten rijden. Dat betekent dat je ’s avonds ook weer dat gekronkel berg op en af hebt. In het donker. Na een paar dagen went dat echter ook.

Eenmaal boven wacht ons het verblijf van enkele dagen: Farm Fornellahof La Majun van de gastvrije Kathrin (1983) en Helmuth Erlacher (1976) en hun drie kinderen Hanna, Niklas en Julian (die we wegens school ‘verderop’ niet hebben gezien). De Erlachers bestieren een veeboerderij met acht koeien. Ook die hebben we niet gezien, want die dieren grazen kilometers verderop. Kathrin zorgt vooral voor de gasten, Helmuth voor de boerderij.

„Maar acht koeien, dat hebben jullie in Nederland zeker nergens”, zegt laatstgenoemde lachend. Kathrin merkt meteen dat ze even moet vertalen. Haar man spreekt Duits, zoals zovelen in dit gebied, maar dan in een Tirools dialect. De Duitse lessen op de middelbare school voldoen hierbij even niet. Het echtpaar maakt zelf veel producten (van yoghurt tot honing en limonadesiroop, want je aan de kleine receptiebalie ook kunt kopen voor thuis). De melk van de koeien laten ze in de omgeving bewerken.

Of níet. Als Kathrin de eerste ochtend met een karretje een zeer divers en uitgebreid ontbijt komt brengen, wijst zij op een flesje „melk direct van de koe”. Dat is niet de verslaggevers favoriet, dus de andere ochtenden staat er bewerkte melk in het wagentje.

Samen hebben de twee een paar jaar geleden een prachtig complex neergezet met vier appartementen (daarvoor sliepen de vakantiegangers in hun eigen huis, naast het complex). Het tijdelijke onderkomen is volgens mij in vierkante meters zo’n beetje gelijk aan mijn appartement in Amsterdam, maar met al het hout wel veel mooier. Het uitzicht vanaf het enorme balkon is adembenemend (eigenlijk geldt dat in het hele gebied). Als er geen mist is tenminste, de wolken hangen op ooghoogte om de bergen. Het meest in het oog springend is de bijna 2900 meter hoge Peitlerkofel Pütia, je ziet op de foto hierboven achter La Majun. Je ziet de berg in de hele omgeving eigenlijk altijd en het hiken ‘rond’ die kolossale steen is mooi, heel mooi.

Grootvader Bino van Helmuth werd op hun huidige boerderij geboren, in 1945 als vierde van negen kinderen. Hij was ook degene die in 1977 Fornella hof La Majun begon voor toeristen die in Zuid-Tirol wilden verblijven. Hoe anders zal dat er destijds uit hebben gezien, als je het complex van nu ziet, waar alle energie die nodig is ook nog eens zelf wordt opgewekt. De huidige eigenaren willen goed voor het milieu zorgen, dat lees je wel in een boekje als je je vakantiestulpje betreedt.

Gasten verblijven in deze regio dus op werkende boerderijen en kunnen het boerenleven (van veeboerderijen tot fruitteelt tot wijnbouw) hoog in de bergen van dichtbij meemaken. Zij kunnen er ook gewoon slapen en dat boerenleven verder links laten liggen. Wie ervoor open staat: voor kinderen is het geweldig, zij mogen op de boerderij meehelpen. Van koeien melken, kalfjes aaien tot een ritje op de trekker door het land van de boer.

Bij La Majun, zo laten Kathrin en Helmuth bij een rondleiding zien, is ook een speeltuintje neergezet. In een apart gebouw met hokken vol konijnen is ook een soort hooizolder gebouwd, maar dan op de grond. De vakantie vierende kinderen kunnen er lekker in duiken en springen. Deze vakantieganger kiest eerder – en een paar keer zelfs – voor de sauna in het gebouw. Gasten moeten een tijdsslot met een krijtje invullen op een klein schoolbord naast de deur. Je hebt vervolgens een joekel van een sauna, bad buiten en een relaxruimte voor jezelf, met uitzicht op de bergen.

Over die bergen: we laten Zuid-Tirol in de video hieronder toch ook nog maar even in de winter zien:

Kenmerkend aan zo’n beetje alle locaties van Rother Hahn in Zuid-Tirol: je kunt genieten van lekkere producten van eigen erf, locaties hebben altijd dat genoemde wellness met uitzicht op de bergen en je bent verzekerd van outdoor-activiteiten als wandelen, mountainbiken, bergbeklimmen en paardrijden.

De eerste wandeltocht waarvoor Metro kiest, begint vanaf een bekend hiking-punt in het gebied, Passo delle Erbe. Dat is nog weer hoger dan het logeeradres. De gekozen route is maar een kilometer of 6, maar hij is pittig (en helaas ook wat regenachtig). De eerste kilometer gaat bijna alleen maar omhoog, er komt geen einde aan. Net op adem gekomen, begint geklauter over rotspuin. Op, af, op, af, elke stap is het opletten geblazen waar je je voet nu weer neerzet.

Elke 50 meter weet je niet hoe de volgende 50 eruit zullen zien. Een wandeling op het strand of op de Veluwe is een heel ander verhaal, maar eenmaal gewend is het ook wel goed te doen. Je voelt je voldaan als je ‘de finish’ bereikt. Je begrijpt: als je he-le-maal nooit wandelt, is hiken in Zuid-Tirol niet zo’n goed idee. Zorg voor goede wandelschoenen en neem voldoende kleding en eten en drinken mee, want het weer kan zo omslaan. Een snackbar zul je onderweg niet tegenkomen…

Gelukkig heeft Metro de dag na die eerste wandeling afgesproken met Nadine Messner van Roter Hahn, voor een Tiroler lunch (salade en een gerecht met stoofvlees). Gelukkig omdat zij als geboren kind van Zuid-Tirol de nodige tips heeft over waar zij zelf flinke wandelingen maakt. Maar ook omdat dit uitgerekend de ‘slecht weer-dag’ van de week is. Het hoost werkelijk van de lucht (voor wintersporters hopen we dat dat straks ook voor de sneeuw geldt).

We spreken af in Brixen, met nog geen 25.000 inwoners toch de op één na grootste stad van Zuid-Tirol. Het is op een kleine 30 kilometer van onderkomen La Majun, maar dat is in de bergen zoals hier nog altijd bijna een uur rijden. Omhoog, omlaag en andersom, vaak over smalle wegen. Nooit rechtdoor. Deze automobilist vindt dat leuk (en prachtig als kijken naar de omgeving veilig genoeg is), maar het moet je natuurlijk wel een beetje liggen. Dat je hier zoveel amateurwielrenners door de bergen ziet stoempen, is verbazingwekkend. Dat is toch niet te doen?!

Nadine Messner vertelt graag over ‘haar’gebied – ze is er trots op – en natuurlijk over die adressen van vakantieboeren. „Zo’n 1650 vakantielocaties worden door boeren aangeboden in Zuid-Tirol. Veel produceren dus ook producten als kaas, wijn, fruit en vlees. Bij sommigen worden kookevenementen georganiseerd.”

Zoals eerder gesteld: dat kamperen bij de boer is ooit in Zuid-Tirol begonnen. Nadine: „De reden was dat het hier zowel bloedheet als steenkoud kon en kan zijn. Meer dan honderd jaar geleden al trokken mensen uit de stad in de zomer naar de bergen. De boeren zorgden voor tijdelijk (vakantie)onderdak. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen mensen ook van verder weg, uit Oostenrijk en Duitsland vooral. Nu komen toeristen van heinde en verre naar de boeren. Ze kunnen het geld goed gebruiken en kunnen niet leven van alleen een paar koeien. Roter Hahn biedt nu honderd jaar later vakanties bij de boer als zeer diverse pakketten aan. Van heel eenvoudig tot luxe boeren-accommodaties met vee en complete wijn- en fruitgaarden. Je kunt het zo goedkoop of duur maken (er zijn ook vijf-sterrenonderkomens te vinden) als je zelf wilt.”

Nu hopen de meeste vakantie vierende toeristen waarschijnlijk dat zij vooral een leuke tijd hebben. De boeren en de aanbieders van de vakanties hopen echter dat ‘wij’ de achterliggende gedachte daarbij meenemen. Die is altijd: het boerenleven en de tradities van Zuid-Tirol leren kennen. Daar horen natuurlijk veelal kinderen bij. Voor wie daar niet tegen kan: vijf boeren hebben een bordje ‘adults only’ op de deur.

Nadine: „De boeren die zich bij Roter Hahn aansloten, zijn daarom gebonden aan wat strikte regels. Zo mogen zij maximaal vijf appartementen aanbieden, of acht kamers. We vinden dat belangrijk omdat er zo een goede band kan zijn tussen gast en hosts, de boeren dus. Het leren kennen van het leven van de boeren in Zuid-Tirol kan niet als er te veel gasten zijn.”

Als Metro haar bij de koffie vraagt of er veel Nederlanders naar Zuid-Tirol komen, of dat in dit verhaal moet staan dat ‘onze toeristen’ er toch echt eens een kijkje moeten gaan nemen, is het antwoord: „Allebei. De Nederlandse markt is al lange tijd een belangrijke voor ons, ook in de winter natuurlijk.” Met gevoel voor marketing voegt ze toe: „Maar ik zou zeggen: vertel je lezers niet dat ze eens naar Zuid-Tirol moeten komen, maar dat ze hier in de zomer eens bij de boer op vakantie moeten gaan, haha.”

En zo gaan we weer wandelen (de voornaamste activiteit van Metro), of hiken zo je wilt. Soms met die spreekwoordelijke tong op de schoenen, soms gaat het prima. Wat in dit gebied vaak wel het geval is en meestal ook onvermijdelijk: heel veel routes gaan van A naar B en dus maken geen rondje. We tippen je daarvoor de app wandelapp Komoot. Daarop kun routes selecteren die van A naar A gaan. Ook kun je voor een maximaal aantal kilometers kiezen en krijg je meteen de navigatie naar het startpunt. ‘Mooie routes’ kun je niet selecteren, die krijg je sowieso, welke je ook kiest.

Als we met enigszins stijve kuiten en dijen (vooral door het afdalen) hartelijk worden uitgezwaaid door Kathrin en Helmuth, is de pijn al weer vergeten.

Het liefst haal je alles uit je vakantie en kom je zo ontspannen mogelijk thuis. Hoe doe je dat het beste?