De donkerste oogst ooit: wat gebeurt er met de prijs van Portugese wijn?

Portugal wil – net als alle wijnproducerende landen – meer verkopen. Het wil tegen een hogere prijs verkopen. Dit is een legitieme ambitie, waaraan in elke fase van de keten hard is gewerkt: in de wijnbouw, oenologie, marketing en in nationale en internationale inspanningen.
Dit werk is uitgevoerd door producenten, zowel individueel als collectief, via verenigingen en instellingen – en het heeft zijn vruchten afgeworpen. Niet in het tempo dat velen wensen of nodig hebben, maar de resultaten zijn er: internationale erkenning voor Portugese wijnen, een aanwezigheid in meer markten, een groeiende export, een dynamische binnenlandse markt, talloze evenementen, uitgebreide communicatie over wijn en een consumptie per hoofd van de bevolking die we stimuleren.
Maar er is nog veel te doen. De reis was vol hobbels, vooruitgang en tegenslagen, maar met goede vooruitgang.
De sector maakt echter moeilijke en complexe tijden door, zowel nationaal als vooral internationaal. De sociaaleconomische context is uitdagend, met minder geld beschikbaar voor vrijetijdsbesteding en dus ook voor alcoholische dranken. De bezorgdheid over de gezondheid neemt toe en de WHO en verschillende overheden oefenen grote druk uit op de consumptie van deze dranken – wijn wordt vaak als voorbeeld genoemd.
Ook ontstaan er politieke en institutionele uitdagingen, evenals een tekort aan arbeidskrachten, veranderingen in consumptiepatronen en sociale gewoonten, klimaatverandering, belemmeringen op het gebied van regelgeving en een steeds competitievere markt met weinig belemmeringen voor het creëren van nieuwe merken en marketing.
Dit alles leidt tot onzekerheid, consumenten en handel die zich terugtrekken. Het genereert angst en desinvesteringen – en draagt bij aan een ineenstorting van de markt.
Alles wat wij tegenwoordig meemaken, herinnert mij aan een oud verhaal: het verhaal van de hotdogverkoper.
Er was eens een man die hotdogs langs de weg verkocht. Hij luisterde niet naar de radio, las de krant niet en keek geen televisie. Hij was alleen maar geïnteresseerd in zijn zaak. Hij gebruikte het beste brood, de beste worst en vond het belangrijk zijn klanten goed te behandelen. Hij was ook goed in reclame: hij plaatste borden langs de weg, riep enthousiast als er iemand voorbijkwam: "Kijk eens naar die speciale hotdog!" – en had een geweldige klantenkring.
De zaak groeide. Klanten kwamen terug en brachten meer mensen, en de man opende uiteindelijk een grotere winkel. Omdat de zaken goed gingen, stuurde hij zijn zoon naar een van de beste universiteiten van het land om te studeren. Toen zijn zoon terugkwam, al afgestudeerd, zei hij tegen hem: "Papa, de situatie is kritiek. Het land staat op de rand van een faillissement. Hoe komt het dat je dat nog niet beseft?"
De vader dacht: "Mijn zoon heeft gestudeerd, hij weet meer dan ik. Hij zal wel gelijk hebben." Uit angst voor de crisis begon hij te bezuinigen. Hij zocht goedkoper brood en gebruikte worstjes van mindere kwaliteit. Hij stopte met het maken van reclameborden. Hij stopte met schreeuwen. Hij liet alles achter wat de zaak succesvol maakte.
De verkoop daalde. De zaak ging failliet. En de vader, diep bedroefd, zei tegen zijn zoon:
— Je had gelijk, zoon. We zitten echt in het ergste moment ooit.
Ik wil graag vragen: wat zijn de gevolgen van zoveel negatieve communicatie op de nationale en internationale markt?
Producenten, verenigingen en instellingen zelf sturen pessimistische boodschappen naar de markt: te grote voorraden , "de zwartste oogst ooit", een moeilijk scenario, een gebrek aan verkoop...
Welke boodschap geeft dit aan de markt? Versterkt de industrie zelf niet al het negatieve – inclusief de gezondheidsrisico's – en zaait ze bij steeds meer mensen twijfel over de vraag of ze wel of geen wijn mogen drinken? En hoe ze die moeten consumeren?
Is dit een legitiem debat? Zeker. Maar is het ook gunstig voor de sector?
Veel mensen buiten de wijnwereld zeggen tegen me: "Het lijkt erop dat het slecht gaat..." Is dat een goede zaak? Is er iemand die gemotiveerd is om een product te consumeren dat eerst fantastisch en glamoureus leek, maar nu moeilijk te verkopen is?
En hoe zit het met de handel ? Gaat die meer betalen? Een importeur die hoort dat er een overschot is, dat de oogst dramatisch zal zijn, dat de markt in crisis verkeert – zal hij Portugese wijn dan meer waarderen? Of zal hij dit gebruiken als argument om minder te betalen?
Ik begrijp volkomen dat er druk moet worden uitgeoefend op de overheid. Maar hebben de politieke opvattingen van sommige spelers in de industrie niet voorrang op hun commerciële opvattingen?
In voetbal en andere teamsporten wordt wel eens gezegd dat problemen in de kleedkamer worden opgelost. Ja, tegenwoordig komt alles eruit. Maar misschien moet de industrie haar communicatie herzien. Misschien moet ze een sterkere, zelfverzekerdere en positievere boodschap uitdragen.
Anders loop je het risico dat je net als de hotdogverkoper wordt... die de crisis juist bevestigde.
sapo